Bezoek een opendeur

Een halfopen lage energiewoning in opbouw. De woning zal verwarmd worden dmv vloerverwarming aangedreven door een warmtepomp met diepteboringen (geothermie). 

Natuurlijke materialen, eenvoudige technieken om zoveel mogelijk zelfstandig te kunnen verbouwen en zoveel mogelijk onafhankelijk te zijn van externe hulpbronnen (energie, herstellingsdiensten...): dat was zowat de doelstelling. 

Centraal in het huis staan dan ook de leemkachel (finoven) en het houtfornuis waarop we koken. Geen 'centrale verwarming' dus. De leemkachel slaat de warmte op in geperste, ongebakken leemstenen. Heerlijke stralingswarmte. We halen tijdens de winterpiek met drie korte krachtige stookbeurten (in totaal ongeveer 2u stoken van wilg, populier, hazelaar of vlier) gemakkelijk 22° en na 24 u is de temperatuur slechts 2° gedaald. Door de hoge temperatuur in de verbrandingskamer is de verbranding ook zeer zuiver.

Qua isolatie: de binnenschil kreeg 6 cm gutex houtwol-isolatie, de houten roostering onder de livingvloer 10cm en het dak is gevuld met papiervlokken (Celit onderdak). Geen Polytheraan (PUR) dus.

Voor warm water zorgt een warmeluchtpompboiler (Midea) die 75 % van de energie gebruikt uit de warme lucht binnen (en de rest op elektriciteit). Toch is onze elektriciteitsfactuur een heel stuk lager dan gemiddeld: 7300kWh zegt onze teller na 5 jaar (voor 5 gezinsleden), terwijl een gemiddeld gezin er 3500 per jaar heeft. Opzet geslaagd dus, en heel wat van de investering terugbetaald. Geen CV, mazout of gas te onderhouden of betalen!

Qua afwerking zijn de muren vooral geleemd (basisleem en een aantal kleuren leemfinish), zelfs voor een deel in de badkamer. Plafond uit fermacell en witte leemverf of T-paint. Maar ook veel hout, vooral grenen in verschillende vormen, waarvan ook een stuk recup. De keukenblok is gemaakt van kastanjehout uit een bos dichtbij. Ook ons brandhout komt van enkele stappen ver. De plafond van de badkamer uit verduurzaamd hout (plato), en ziet er nog nieuw uit. Uit eenvoud (en kostenbesparing) namen we gewone mechanische ventilatie: roosters in enkele ramen en zelf wat verluchten (de leem speelt ook een rol in vochthuishouding). We hebben zelfs geen dampkap in de keuken, en merken daar niets van. 

Het houtfornuis (old sweden) stoken we 10 tot 11 van de 12 maanden: als het té warm is, koken we even op elektriciteit. Koken op hout vraagt wat tijd om hout te voorzien (maar dat doen liefhebbers met veel plezier!), maar op zich is een vuurtje snel gestookt, een blokje vlot bijgestoken en de plaat na 5 minuten reeds warm genoeg om een ei te bakken. Heel uitnodigend om uitbundig te koken en te bakken, want alles is zomaar warm aan dat fornuis. De oven bakt ook sneller, zelfs op lagere temperatuur -en kenners smaken een verschil! Op die manier hebben we ook nog warm afwaswater. Water uit de put, want leidingwater ligt hier niet. En al was dat gietijzeren fornuis wel prijzig, we mogen toch 150 jaar gerust slapen dat ons kookfornuis niet kapot gaat, en alle elektriciteitspannes overbrugt. Duurzaam dus.

Geen technologisch hoogstaande eco-verbouwing met scherpe waarden misschien, maar de waarde van ecologie komt op deze manier toch wel sterk aan bod. 

Een typische houtskelet villa uit de jaren 80 kreeg er een super energiezuinige aanbouw bij. Ook een houtskelet, maar wel grondig geïsoleerd, en dus de beste plaats om de leefruimtes in onder te brengen. Keuken, eethoek en zithoek vind je allemaal terug in het nieuwe gedeelte. In de tweede fase werd het oude deel aangepakt. De technieken werden daarbij volledig vernieuwd: van elektriciteit werd overgestapt op een zuinige gasketel. In het bestaande deel wordt er nu verwarmd met radiatoren, het nieuwe deel mag al rekenen op vloerverwarming. Daarmee werd de woning meteen ook futureproof gemaakt, want de wachtbuis om later over te schakelen op een warmtepomp ligt alvast klaar. Op het dak van de uitbreiding worden binnenkort ook zonnepanelen geplaatst.

Op de foto’s is misschien nog niet veel te zien, maar de plannen zijn in ieder geval groots. De bouwers van deze vrijstaande woning zijn eerst aan de slag gegaan met het bouwen van de woning zelf: houtskelet, papiervlokken, leem en kurk in de afwerking, enz. Daarnaast een warmtepomp, zonnepanelen, douchewarmtewisselaar en warmtepompboiler. Maar waar onze mond helemaal van open valt zijn de plannen voor een aanpalende serre met een volledig gesloten aquaponics-systeem. Daarmee kan je groentjes kweken op het boordevol nutriënten zittende ‘afvalwater’ van een kleine viskweekvijver. 

Tonny: "Onze woning is nog in aanbouw maar we wonen wel reeds een jaar op de bovenverdieping. Het betreft een houtskeletbouw die ik grotendeels eigenhandig ontworpen en gebouwd heb."

"De meest gebruikte materialen zijn van natuurlijke oorsprong. Met het oog op een zo stabiel mogelijke binnentemperatuur en akoestische demping, werd er zoveel mogelijk massa in het huis gebracht, door overal chape te gieten en een leemlaag van 3 cm dik aan te brengen."

"Op langere termijn is het de bedoeling om aanpalend aan ons huis, aan de zuidergevel een grote, maar zeer smalle serre van 7 meter hoog op te trekken met 4 verdiepingen. In deze serre zal dan een - naar particuliere normen groot - aquaponics-systeem (kweken van groenten en vissen in een gesloten systeem) geïnstalleerd worden. De bedoeling is om zoveel mogelijk in onze eigen voedselconsumptie te kunnen voorzien. Het opgevangen regenwater zal dan naast het normale gebruik ook aangewend worden om dit aquaponics-systeem te voorzien van het benodigde water. De grote voordelen van dit systeem zijn: een fractie van het watergebruik ten opzichte van de traditionele landbouw, 100% zekerheid van 0% pesticidegebruik, kraakverse groenten."

Renovatie van een boerderijtje in landelijk gebied met doel om natuur en woning in elkaar te laten vloeien. We willen onafhankelijk leven met behulp van een Tichelkachel, zonneboiler, regenwaterput, geen rioleringsnetwerk. We kozen voor duurzame bio- en recyclagematerialen, en bouwden bewust dampopen.

Cohousing project in Sint-Niklaas met 22 passieve woningen, gedeelde tuin, fietsenstalling en parking, en een gemeenschappelijk paviljoen, bewoond sinds begin 2018.

Gemeenschappelijke zonnepanelen, middenspanningskabine, regenwaterrecuperatie en geothermisch warmtenet.

Massieve dragende structuur in kalkzandsteen, isolerende buitenschil in houtskelet met minerale wol, lariks gevelbekleding.

Indrukwekkende voor- en achterzetconstructie aan de appartementen respectievelijk voor toegang tot de voordeuren en voor privéterrassen.

Bezoek aan een woning waar veel aandacht werd besteed aan bio-ecologische materialen: formaldehyde-vrije OSB voor lichte wanden, leem- en kalkglanspleister, geolied Berg & Berg eiken parket en trap, geoliede kurkvloer, massief houten keuken (den en es), ...

Voor meer informatie over gemeenschappelijke woonprojecten kan je terecht bij Samenhuizen vzw.​

Wij zijn 2 zelfbouwers die een woning afgebroken hebben en een nieuwe woning in de plaats gebouwd hebben. De woning is nog niet 100% klaar maar we zijn als zelfbouwer van alles goed  op de hoogte en kunnen dus perfect uitleggen waarom wij vinden dat energiezuinig bouwen zo belangrijk is. We kunnen ook informatie geven over verschillende soorten technieken. We beschikken over tal van foto's en prijzen.

De Historiek van vierkantshoeve Ter Beemt in Zingem  gaat terug tot 1730 en is een beschermd monument en dorpsgezicht.  7 gezinnen sloegen de handen in elkaar voor een grondige renovatie van dit complex. De voormalige herenhoeve, jeneverstokerij, wagenhuis, schuren en stallen worden binnenkort 7 wooneenheden met enkele gemeenschappelijke ruimtes (fietsenberging, stookruimte, atelier, polyvalente zaal) en tuin. Van bij de start van het project was iedereen het eens om zo ecologisch en energiezuinig mogelijk te renoveren met respect voor het authentieke karakter van de hoeve.

Vier van de zeven inmiddels bewoonde woningen zijn te bezoeken (waarvan 3 met rondleiding). We geven graag een woordje uitleg over de gemeenschappelijke pelletketel en warmtenet, ecologische binnenisolatie met cellulose of kalkhennep, de cementarme vloeropbouw met schelpen of glasgranulaten, 3-voudige beglazing, balansventilatie met warmteterugwinning en niet te vergeten afwerking. Ook in verband met het cohousen kan u zich zeker informeren.

• "We bezochten het cohousingproject in Zingem, bijzonder interessant doordat we 3 van de 7 huizen konden bezichtigen. Heel geëngageerde eigenaars, interessant op verschillende vlakken dus." - Bezoeker Opendeurdagen 2018