Warmtepomp : economische onzin ?

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Ik heb geprobeerd om een vergelijking te maken tussen de totale kostprijs van een gas condensatieketel en een warmtepomp.

De gas condensatie ketel heeft het voordeel van een lage aankoopprijs, eenvoudige installatie en vertrouwde technologie.
De warmtepomp is aanzienlijk duurder en vereist een collector in de tuin. Het aantal chaufagisten met voldoende ervaring lijkt ook nogal beperkt. Op langere termijn zou het echter ecologisch en financiëel interessanter moeten zijn.

Voor het berekening van de reële kostprijs ben ik vertrokken van een vloeroppervlakte van 200 m2. Qua comfort moet het systeem ook een boiler hebben met voldoende capaciteit om een bad van 1.80 m vol te laten lopen in minder dan 10 minuten.

Bij gasverwarming komt men dan snel tot een modulerende ketel met een kapaciteit van 24 KW. Voor een warmtepomp zal het waarschijnlijk een model zijn met een kapaciteit van ongeveer 10 KW, aangevuld met een electrische weerstand voor de boiler.

Dit geeft een aankoopprijs van ongeveer 3.000 Euro voor de condensatieketel en 10.000 Euro voor de warmtepomp (inclusief collector).

Een gasketel gaat gemakkelijk 25 tot 30 jaar mee. Voor een warmtepomp is dat minder duidelijk. Laat we er voor de eenvoud van uitgaan dat hij het 20 jaar uithoudt.

In die periode heeft een gasketel waarschijnlijk meer onderhoud nodig dan de warmtepomp.
Laten we 1.000 Euro nemen voor de gasketel en 100 Euro voor de warmtepomp.

Verbruikskosten :
Gas kost 0.037 Euro per KW.
Electriciteit kost gemiddeld 0.12 Euro per KW (dag- en nachttarief gecombineerd).
Als we een COP van 4 nemen voor de warmtepomp geeft dit 0.03 Euro per geleverde KW.

We doen de berekening voor 7.500 KW en 15.000 KW verbruik per jaar, over een periode van 20 jaar en nemen aan dat de energieprijs de hele tijd stabiel blijft.

Kostprijs energie, bij een jaarlijks geleverd vermogen van 7.500 KW, totaal 150.000 KW.
Condensatie verwarming : 5.550 Euro
Warmtepomp : 4.500 Euro

Kostprijs energie, bij een jaarlijks geleverd vermogen van 15.000 KW, totaal 300.000 KW.
Condensatie verwarming : 11.100 Euro
Warmtepomp : 9000 Euro

Totale kostprijs (aankoopprijs, onderhoud, verbruik)
Condensatie verwarming : 9.500 / 15.100 Euro
Warmtepomp : 14.600 / 19.100 Euro

Momenteel is er een marginaal voordeel in het energieverbruik van de warmtepomp.
Als we ermee rekening houden dat de energieprijs aanzienlijk zal stijgen verandert dat. Electriciteit is immers een secundaire energiebron, waarvan de prijs mee evolueert met de primaire energiebronnen. Kernenergie is momenteel de goedkoopste manier om electriciteit op te wekken. Met de afbouw van kernenergie zal electriciteit dus in verhouding duurder worden dan de andere energiebronnen.

Het kleine prijsvoordeel in het verbruik compenseert echter geenszins het grote verschil in aankoopprijs. Het captatienet in de tuin alleen kost al praktisch evenveel als een gasketel.
Daarenboven is de warmtepomp zelf verrassend duur. Dit is ook niet goed te verklaren, want technologisch lijkt een warmtepomp nauwelijks complexer dan een traditionele ketel (of een ijskast). Zou dit iets te maken hebben met de produktie op kleine schaal ?

Het ziet er dus naar uit dat een warmtepomp in onze streken zowel op korte als lange termijn een slechte investering is. Het kan wel een interessant alternatief zijn in landen die nu veel gebruik maken van electriciteit als warmtebron. Ik denk aan Zwitserland, Oostenrijk en Scandinavië. In dat geval is de besparing natuurlijk wel reëel.

Deze hele redenering is nogal met de natte vinger gedaan en is zeker voor discussie vatbaar. Ik ben dan ook benieuwd naar uw reacties.

Reacties

het is eigenlijk simpel,
ik zelf heb een warmtepomp, en het is duur in installatie en het verbruik valt veel te duur uit als de verdelers beweren. Zoals de maatschappij nu energie verbruikt lijkt het enige haalbare product hout te zijn. Dit is een duurzaam product. als je een hakhoutsysteem met een paar bomen onderhoudt, dan heb je na een paar jaar steeds opnieuw gratis hout. De CO² die je verbrandt, wordt ook weer opgenomen door een aanplant, maar ook door de hergroei van je hakhout. Dus zorg dat je een paar bomen hebt in je tuin, en kap deze gefaseerd om de paar jaar. Wel een beetje werk maar in de winter een leuk werkje.
Enkel een houtkachel met een rendement tegenwoordig van 95 %, wat wil je nog meer. Ik was ook zo verblind van een WP, maar als je tegenwoordig investeert in een verwarmingsbron en je hebt nog de keuze ? Niet twijfelen, een houtkachtel. Extra de fysieke warmte, die missen we ongelooflijk ...
PS; indien je toch voor een WP kiest, ga dan niet in zee met supersystems. IK weet waar ik over spreek .

Jurgen,

Leuk allemaal voor mensen op de buiten met minstens 10are grond. Maar wat doe je met al de stadsbewoners en mensen met een kleine tuin?
Een utopische oplossing noem ik dat. Nooit vergeten zin voor realisme te bewaren.

Dus een duurzame verstedelijkte maatschappij bestaat misschien wel niet ...

Jean,

Heb jij cijfers hoeveel E je nodig hebt om het gas vloeibaar te maken, ttz hoeveel gas moet je erin steken per m³ gas.

By the way transport via pijpleidingen kost ook heel wat energie hoor. Vanf een bepaald eafstand is het niet meer rendabel om dit via pijpleidingen te doen.

Maarten

Da's zeker dat.

Terug naar de middeleeuwen en zelf hout winnen, klieven, drogen, binnenhalen en verbranden (zal mooi zijn voor't fijn stof)!

We leven ondertussen in 2009.
Ik denk dat we met een beter plan moeten afkomen dan dat hoor.

Energiezuinig en -bewust leven zonder inboeten van gemak en comfort moet toch perfect kunnen.

btw: ik ben een tevreden lucht/water WP gebruiker.

Hans : "Leuk allemaal voor mensen op de buiten met minstens 10are grond. Maar wat doe je met al de stadsbewoners en mensen met een kleine tuin?
Een utopische oplossing noem ik dat. Nooit vergeten zin voor realisme te bewaren."

Wel, met realisme dan :
Je behoeft maar een klein patiootje,koertje of zelfs garage voor een vertikale grond/water warmtepomp.

Rik

dus een lucht lucht warmtepomp is nog niet zo onverstandig.
gezien deze op elektriciteit werkt kan nog gehoopt worden dat deze (op termijn) aan de zo gunstig mogelijke milieubelasting kan worden opgewekt zonder zelf te moeten brikoleren. In een centrale is er controle op de uitstoot privaat is er totaal geen controle
of waren we niet op een energieforum bezig welke zich om het milieu bekommerde

Rik (RVR), ik heb een grond-water WP met vertikale boring. Ook een liftdeurhaard, maar eerder voor de gezelligheid.
Ik hoop mbv PV-panels zowat heel m'n elektriciteitsbverbruik (incl. WP) te kunnen afdekken. En misschien plant ik wel wat bomen waarmee ik m'n haard dan kan stoken (ruimte genoeg daarvoor).

Beste Ik,

Een lucht lucht WP is in ons klimaat niet interessant. Je zal bij onze temperaturen geen fatsoenlijke COP halen. Deze worden wel massaal toegepast in zuiderse landen.

Jean,

Om exacter te zijn, LNG vs pijpleidingen breakevenpoint ligt rond 4000 km.

Maarten

Ik stel me de vraag of een verticale boring economisch en ecologisch rendabel is in een goedgeïsoleerde woning.

Ik lees hier prijzen van een 5000 euro of is dat fors minder als de warmtevraag veel beperkter is?

Ik kan me voorstellen dat de boring goedkoper is als er minder uitwisselingsoppervlak nodig is (ik ga even uit van een gesloten systeem), maar ik heb er geen enkele ervaring mee.

Voor 5000 euro kan beduidend meer geïsoleerd worden en dan wordt de warmtevraag nog minder.

Alain,

Als je ruimte hebt om meer de isoleren wel.

Dikwijls wordt meer met een buikgevoel gegrepen naar de meer blitse toepassingen (WP, PV, ...)

Maarten

Wat men ook wel vergeet is dat je bij een horizontaal captatienet niet alleen een behoorlijk grote tuin nodig hebt, maar dat je er ook geen bomen mag in planten.

wij gaan binnen paar jaar bouwen en voor een WP systeem gaan met verticale boring.

WP samen met zonnepanelen maakt onze afhankelijkheid van elektriciteit zeer klein en gas willen we sowieso niet gezien de onzekerheid qua prijs en levering.

een PH bouwen zal niet lukken aangezien we redelijk veel ramen voorzien hebben, al zullen we wel waar mogelijk zeer goed trachten te isoleren.

Bart, met het geld van de WP en zonnepanelen verbeter je je isolatie tot PH-niveau, een veel betere investering !
Ook met veel ramen, en als het toch niet lukt, dan betekent het dat je overdrijft met ramen.

Bob, wie heeft je wijsgemaakt dat je geen bomen kan planten boven een captatienet ? Kan perfect, tenminste als captatienet voldoende diep steekt.

maarten

waarom haalt lucht/lucht geen hoge cop volgens jou?

bij 7 graden COP boven 5 (zelfs 5,45 komt voor) geen uitzondering, bij 0 graden halen ze op gemak nog 4,2 en bij -10 nog 3

Volgens mij is de cop van een lucht lucht zelfs onverslaanbaar echter de warmteverdeling in huis is het probleem plus het feit dat je er geen warm water mee kan maken

Mvg Arnold

Arnold,

Ook uit een E-cursus, daar sprak men van eenn winstfactor van 2,1 met lucht en een winstfactor van 3,9 bij gebruik van bodem of grondwater.

Duidelijk is dat het rendement van een warmtepomp zakt bij dalende temperatuur.

Tijdens de kerst gaan wiçj steeds naar Zuid-Europa. Het kan daar ook koud zijn. Verwarming gebeurd met een Airco. Als het echt koud is werkt die niet zo goed meer. Het toestel moet dikwijls naar ontvriezing.

Mogelijk kan je hier wel een mouw aanpassen door je warmtewisselaar buiten zeer groot de dimensioneren.

Maarten

Wij hebben vorig jaar een lucht-lucht WP geïnstalleerd voorheen verwarmde wij op gas.(Energiezuinige woning, skeletbouw, vrijstaande woning)

Verbruik van de warmtepomp deze winter 2850 Kwh voor de ganse woning opp. 185m² temp overdag 19°c s'avonds 22°C, opgewekt met eigen zonne-installatie. Energiekost O € .

Verbruik winter 2007 11500Kwh gas kostprijs volgens huidige tarieven +/- 800€.

We hebben deze winter 3 dagen gekent waar de WP het even moeilijk had tgv extreem lage temperaturen wat voor Belgïe zeer uitzonderlijk is.

Hoe zullen de prijzen van gas, mazout en electriciteit evolueren naar de toekomst?

Paul,

Zit in die 800 euro ook het sanitair warm water?

Zonee doe je een leuk voordeel. Tegen ecopower tarief bespaar je elk jaar 300 euro en hou je 500 euro over om je PV af te schrijven.

Karl,

Dit is zonder sanitaire warm water.

Een warmtepomp is zowel economische als ecologisch weinig zinvol.

Een COP = 4-5 (lijkt me al uitzonderlijk hoog, exacte metingen???) betekent dus dat 1 kW warmte overeenkomt met 0,20-0.25% electriciteit, wat overeenkomt met 0.60-0,75 kW aardgas (geproduceerd in een centrale). Dit is aardgasreductie een reductie van max. 20-35% t.o.v. een condensatieketel, op zich niet slecht, maar voor de 7000euro verschil, zoals eerder aangegeven, kun je al heel wat isolatie kopen met hetzelfde resultaat.

En dan komen we op het ecologische. Koelmiddelen zijn vandaag de dag ozonvriendelijk, maar als je ziet wat hun broeikasgaseffect is! Een kg koelmiddel heeft dezelfde broeikasactiviteit dan 1000-2000kg CO2. Dus als je installatie lek slaat na 10-15jaar, wat vrij realistisch is, referentie industriele koelinstallaties, wordt het ook weer een beetje warmer.

Groeten,

Michel

Michel, waar haalt gij die 4,5 cop en 7000 euro verschil?

Michel heeft wel een punt, bekijk alles zo breed mogelijk.

COP 4 à 5 in de praktijk is al heel goed hoor.

Nee Maarten, want voor die 7000 euro, waarvan ik niet weet waar hij die haalt, koop je nog niet genoeg isolatie om *geen* verwarmingssysteem meer nodig te hebben.

Uiteindelijk moet je de kostprijs van een verwarmingssysteem vergelijken tegen hetzelfde isolatiepeil. Ook de installatie moet vergelijkbaar zijn. Een condensatieketel heeft buizen en radiatoren nodig. Een l/l wp staat op zich (hoewel ik dit een voordeel vind). Komt er wel bij dat je lokaal verwarmt (1 tot 2 kamers), hoewel er ook oplossingen bestaan die de luchtstroom kanaliseert naar bv. meerdere kamers in de boven.

En hoe meer isolatie, hoe relatief duurder je verwarmingssysteem wordt. Dus hoe minder je een condensatieketel annex buizen-radiatorenstelsel kunt verantwoorden.

Karl,

alles heeft zijn optimum, ook isolaite, uw eerste cm brengen veel op, nadien wordt dat minder.

veralgemeningen slaan dikwijls de bal mis, het is (spijtig genoeg) steeds maatwerk. Elke woning heeft zijn optimaal systeem. natuurlijk bij een LEW is een warmtepomp misschien wel interessant.

Maarten

Ach Maarten, daar heb je gelijk in.

De energievraag van een huis in zijn geheel is een heel complexe berekening. Het afwegen van dit of dat alternatief is nog veel complexer, en dan nog niet eens omdat er heel wat onbekende of geschatte variabelen in steken, maar alleen al het feit dat er zoveel zaken kunnen vergeten worden.

Eigenlijk zou dit een taak voor de energiedeskundigen moeten zijn. Jammer genoeg stel ik vast dat de meeste energiedeskundigen een flauw afkooksel zijn vanuit de consultant-mentaliteit gegroeid die rapporteren vanuit een heel enge set van basismodules. Zeker een gemiste kans.

Ik zou het toejuichen dat men voor een huis, en ja dit is echt maatwerk, de alternatieven zou berekenen; CV gasbrander VS alleenstaande branders vs WP l/l w/w, pelletkachel, etc, meer isolatie, 3-dubbel glas vs 1,1 enz. Steeds binnen de globaliteit van het gehele project. Want uiteraard kun je 3d glas niet op zijn eentje afschrijven op zijn minder warmteverlies, maar wel binnen een ph-concept (hoewel is altijd mijn reseves heb bij dergelijke randgevallen), en een ph kan zelfs niet zonder 3d glas.

Soit, dus het ene of het andere, beide in termen van milieu en financieel vraagstuk... ik zou zeggen een gemiste kans voor de energiedeskundige. Ik vrees echter dat er dan niet veel meer zouden overblijven...

Maarten schrijft :

<<Uiteindelijk moet je de kostprijs van een verwarmingssysteem vergelijken tegen hetzelfde isolatiepeil. Ook de installatie moet vergelijkbaar zijn. Een condensatieketel heeft buizen en radiatoren nodig. Een l/l wp staat op zich (hoewel ik dit een voordeel vind). Komt er wel bij dat je lokaal verwarmt (1 tot 2 kamers), hoewel er ook oplossingen bestaan die de luchtstroom kanaliseert naar bv. meerdere kamers in de boven.

En hoe meer isolatie, hoe relatief duurder je verwarmingssysteem wordt. Dus hoe minder je een condensatieketel annex buizen-radiatorenstelsel kunt verantwoorden.>>

Hoewel in algemene zin meer dan waar, moet je beslist NIET vergelijken tegen hetzelfde isolatiepeil (K-peil), want dan vergeet je het ventilatie-aspect mee te nemen.
Je moet vergelijken tegen dezelfde warmteoverdrachtcoëfficiënt (H) per m² vloer : H/Af

Komt daarbij nog de reductiefactor r daarvan door het effect van de winsten.
Uiteindelijk is te vergelijken met rH/Af .

Meer erover is te vinden op www.rikvanrossen.be

karl,

pH ken ik van de chemie.
wat is ph?

Maarten

Paul,
Ik heb even gerekend. Deze winter een verbruik elektrisch van 2850 Kwh. Vorig jaar 11500 Kwh. Ik reken deze winter een meerverbruik van 30%. Dan kom ik op een SPF van 14950/2850 = 5,2. Dit is onwaarschijnlijk of wel had je een vreselijk slechte gasketel.
Dit zou bij Ecopower € 484 hebben gekost, met gas € 1040.

OK ph: passief huis?

Gelieve net iets minder in code taal te schrijven, zo kan de leek ook mee.

Wat is SPF (spaar factor?)

SPF is jaarrendement (COP is winstfactor van toestel bij welbepaalde condities, SPF is winstfactor over gans stooksezoen)

SPF is (letterlijk) : seasonal performance factor. Dus het gemiddelde op jaarbasis of voor het hele stookseizoen.

André,

Onze verwarmingsketel is een hoge rendements ketel die overgedimensioneerd is voor deze woning (Lage energie woning). Er bestond 7 jaar geleden geen kleinere versie.
Dit is officieël geen passief woning. Maar de eigenschappen liggen aardig in de buurt.
Ik kom op dit moment aan exclusief garage en zolder 2850Kwh/191m²=14.92Kwh/m². Indien ik de ganse oppervlakte van de woning in rekening breng kom ik op 2850Kwh/260m²=10.96Kwh/m².
Temperatuur in de garage en zolder is minimum 15°C

Paul

Paul, je maakt een zware rekenfout.
Je moet niet rekenen met de primaire energie van je WP, maar met de geleverde energie. Is dus die 2850 x SPF.
Maar wat voor ketel was dat?

Paul schrijft :

"Ik kom op dit moment aan exclusief garage en zolder 2850Kwh/191m²=14.92Kwh/m². Indien ik de ganse oppervlakte van de woning in rekening breng kom ik op 2850 Kwh / 260m²=10.96 Kwh/m²."

Dat is proportioneel rekenen (regel van drie), maar zo werkt dat niet hoor !

Rik

SPF van 5,2 lijkt wel goed, maar nu werk je met een energiedrager ipv een primaire energie bron.

Omzettingen van gas naar Electriciteit in het beste geval 50%.
Voor steenkool is dit weer wat minder. Om nog niet te spreken van de CO2-uitstoot, die bij aargas nu wel heel laag ligt per geleverd energie-eenheid.

SPF van 5,2 haal je met geen enkel toestel

idd, een COP van 5,2 is al ERG goed, een SPF van 5,2 is wel héél optimistisch.

Rik,

deze beweren een SFP van 6 te halen: http://www.beglau-wp.de/download/Beglau-Waermepumpen%20Prospekt.pdf (is eigenlijk het masser systeem maar dan met een serieuze warmtepomp).

Walter

Walter,

Dat beweren zij niet.
Leistungszahl = COP ; hiervoor stellen zij : 6
Jahresleistungszahl = SPF ; hiervoor stellen zij : 5

Rik

Rik,

zie einde pagina 2;

Of hier wat duidelijker: http://www.beglau-wp.de/download/Funktionsbeschreibung%20Erdkollektor.pdf

Walter

Walter,

Ik begrijp wel dat je jouw systeem het einde vindt.
Maar lees het eens goed a.u.b. Het einde van p.2 zijn 'Beispiele' : voorbeelden ; het zijn geen feiten aangaande SPF.

Rik

Rik,

ik heb helemaal zo geen systeem.

Walter

Walter,

Sorry; ik zie het nu ook : 't is een andere Walter die er zo een heeft.

Rik

Rik,

ken je idd zo een installatie in Belgie?

Walter

Walter,

Al die Masser WP bodem/vloer installaties zijn van het type DX (directe expansie) hetzij 1° item in de beschrijving http://www.beglau-wp.de/download/Beglau-Waermepumpen%20Prospekt.pdf).

Rik

Ecoheating warmtepompen uit gent werkt ook met een dx warmtepomp maar dan vertikaal!

de temperatuur in de diepte is ook constanter waardoor het rendement hoger is!

Als je buisjes maar op 60cm liggen en de vorstvrije diepte van funderingen is 80cm dan vraag je op problemen

vandaar vertikale dx in de diepte

plus het afgiftesysteem binnen is via water waardoor je in de toekomst eventueel kunt overschakelen naar nieuwe technieken!

http://www.ecoheating.be/onze-warmtepompen/dx

 

sil

COP 4 voor de warmtepomp op zich kan misschien kloppen, maar het rendement van het hele systeem, capatienet + warmtepomp + verwarmingssysteem in huis + warmwaterboiler komt gemiddeld in het beste geval nog niet aan 3.

Hoe kouder het buiten wordt, hoe moeilijker het wordt voor het captatienet om warmte  te onttrekke aan de afkoelende omgeving..

Bovendien moet de temperatuur in het verwarmingssysteem in huis verhogen om hetzelfde comfort te behouden, want gezien de lagere temperatuur buiten verliest de woning meer warmte.

En dan ook nog sanitair warm water verwarmen: om een temperatuur van +55°C te halen heeft de warmtepomp het heel moeilijk en op dat moment is de COP van de warmtepomp zeker veel lager dan 3.

Algemene regel voor warmtepompsystemen: hoe groter het temperatuursverschil tussen de warmtebron en warmte-afgifte, des te lager  is het systeemrendement van het warmtepompsysteem.

In je berekening reken je met COP4 om het elektrische verbruik te weten in functie van de geleverde warmte.  Dit is fundamenteel fout.  Je moet met een gemiddeld systeemrendement rekenen over het ganse stookseizoen.  Met de hele goede (en nog veel duurdere) warmtepompen met voldoende grote en correct ingegraven capatatielussen in combinatie met vloerverwarming en zuinig warmwaterverbruik kan je in het beste geval met factor 2,5 rekenen.  Je verbruik aan elektriciteit komt dan heel wat hoger uit.  Dus nog duurder dan in jou berekening.

Ik gruwel dan ook van de radioreclame van "de warmtepomp van <bekend merk> kan ook op uw bestaande radiatoren aangesloten worden".  Jazeker, aansluiten kan altijd, maar om uw bestaande radiatoren dan op 60° of meer te zetten als het buiten onder nul gaat, dan zal die warmtepomp nogal moeten draaien.  Uw elektriciteitsfactuur zal dan zeker uit de kluiten wassen ...

Ook qua onderhoud zit je mijns inziens fout: indien een gasketel al meer onderhoud zou nodig hebben, is dat allemaal veel eenvoudiger en goedkoper.  Warmtepompen hebben regelmatig afstelling nodig.  En dan zijn er nog de problemen van verlies aan werkingsvloeistof, vaak lekjes die moeilijk op te sporen zijn en om de zoveel jaren laten bijvullen.  Of lekken in het ingegraven captatienet.  Dat wil je niet meemaken....en altijd  grote kosten.

(elektrisch aangedreven) warmtepompen hebben het fundamentele probleem dat ze elektrciteit verbruiken om warmte te produceren.  We moeten er naar streven om elektriciteit, zelfs duurzaam opgewekt, maar meer hoogwaardige toepassingen te gebruiken.  Voor alle je elektrische toestellen kan je alleen met elektriciteit laten werken, voor verwarming zijn er tal van andere oplossingen met héél gering elektriciteitsverbruik. 

Ik vrees dat de enige verklaring voor de hardnekkige "hype" voor warmtepompen te vinden is in de jarenlange promotie, destijds van de voormalige monopolist om meer stroom te kunnen verkopen, nu overgenomen door een paar grote producenten van warmtepompen.  Dat kan alleen maar omdat er heel veel winst gemaakt wordt bij de productie, verkoop en installatie van warmtepompen.

Warmtepompen zijn perfect voor de toepassingen zoals een frigo of diepvries, voor woningverwarming op termijn misschien ook voor hele kleine vermogens (orde 1 kilowatt verwarmingsvermogen) ingebouwd in balansventilatie voor verwarming van lage-energie of passiefwoningen.  Dus voor die toepassingen waar ze het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van een gezin niet met meer dan een paar honderd kWh verhogen....

 

Iedereen die zich grondig informeert zou tot die conclusie moeten komen