Te lezen op www.livios.be
Enige ervaring en oplossingen??

Niet onderhouden ventilatie maakt bewoner ziek
Dat het slecht is gesteld met de ventilatie in Nederlandse woningen blijkt uit onderzoek van het onderzoeksinstituut OTB, onderdeel van de Technische Universiteit Delft. Volgens onderzoeker ir. Evert Hasselaar van OTB zijn er onder de ruim 2,5 miljoen woningen met mechanische ventilatie zo’n 1 miljoen woningen met problemen aan het ventilatiesysteem.

In de gemeente Den Haag blijkt zelfs 60 procent van de woningen al bij oplevering niet te voldoen aan de ventilatie-eisen uit het Bouwbesluit. “Bovendien toont onderzoek aan dat de ventilatiecapaciteit van mechanische ventilatiesystemen een terugval kent van 10 procent per jaar. Na vijf jaar zitten de systemen nog maar op de helft van hun capaciteit.
Daarbij moet ik wel zeggen dat er een grote variatie is te zien in hetzelfde type woningen. Dat komt doordat bewoners ook zelf ingrijpen. Soms verbeteren ze de prestatie van het ventilatiesysteem, bijvoorbeeld door onderhoud te plegen. Maar niet zelden maken ze het binnenklimaat er alleen maar slechter op. In menige woning staat de ventilator, vaak uit zuinigheid, in de laagste stand. En sommige mensen zetten ventilatie-units zelfs helemaal uit, omdat ze vinden dat hij teveel lawaai maakt.”
Hasselaar houdt zich al vele jaren bezig met (on)gezonde leefomstandigheden in de Nederlandse woningen. Helaas constateert hij niet al te veel verbeteringen. Uit zijn reactie en het onderzoek dat OTB uitvoert, zou je eerder het tegendeel kunnen afleiden. Vandaar dat hij een vurig pleidooi houdt om onderhoudsconcepten voor ventilatiesystemen te ontwikkelen. Op een recent gehouden studiedag van het OTB was het onderhoud aan ventilatiesystemen een prominent onderwerp. “Zweden is bij mijn weten het enige land in de wereld waar onderhoud aan de ventilatiesystemen een wettelijke plicht is. In ons land zie je dat collectieve mechanische afzuiging nog het best wordt onderhouden. De luchtkwaliteit in woningen die daarop zijn aangesloten is over het algemeen voldoende. Maar bij individuele installaties, en zeker in particuliere woningen, is het slecht gesteld. Aan een mechanisch ventilatiesysteem moet je echt om de drie tot vier jaar gedegen onderhoud plegen. Dat betekent niet alleen maar de rotor schoonmaken. Ook de lagers van de ventilator slijten en moeten dus worden vervangen. En je moet de vervuiling van ventielen en kanalen aanpakken. Daarbij komt het relatief vaak voor dat de afzuigventielen in keuken en badkamer zijn ontregeld. Een onderhoudsprotocol, waar ik een sterke voorstander van ben, zou daarom zeker rekening moeten houden met het geregeld opnieuw afstellen van de afzuigventielen.”

Vervuilde kanalen
Gebalanceerde ventilatie luistert zo mogelijk nog nauwer omdat in zo’n systeem, behalve de ventilatorunit en de ventielen, ook de filters, de warmtewisselaar en de aanvoerkanalen met een zekere regelmaat moeten worden schoongemaakt. “In de kanalen waardoor de lucht de woning wordt ingeblazen, blijft stof achter. In een aantal jaren groeit deze stoflaag op bepaalde plekken – in bochten of achter bevestigingsmaterialen zoals schroeven en parkers - aan tot een relatief dikke laag waarin micro-organismen zich nestelen,” aldus Hasselaar. Dit gaat ten koste van de luchtkwaliteit. “Je zou de toevoerkanalen toch minimaal om de zeven tot acht jaar volledig moeten reinigen. In de praktijk gebeurt dit te weinig en dat is zeker nadelig voor de acceptatie van balansventilatie en de frisheid van de lucht in de woning.”
Naast de duidelijk aanwijsbare onderdelen van het mechanische ventilatiesysteem is het eveneens noodzakelijk om de luchtroosters in de gevels van tijd tot tijd te inspecteren. Sommige roosters willen door vervuiling niet meer open gaan, als ze al lange tijd hebben dichtgezeten. Ook ontstaan er problemen als de zogeheten overstroomvoorzieningen (roosters in deuren of spleten onder deuren) niet functioneren, bijvoorbeeld door te hoogpolig tapijt of een andere dikke vloerbedekking.
Volgens Hasselaar zouden meer instanties zich zorgen moeten maken over het gebrek aan onderhoud. “Er zou eens een goede handleiding moeten komen die door ISSO of SBR wordt opgesteld. De huidige ISSO-publicaties 61 en 62 praten wel over de noodzaak van periodiek onderhoud. Maar mijn indruk is dat daarin nog teveel sprake is van een wens tot onderhoud in plaats van dat men onderhoudsadviezen geeft op basis van praktijkervaring.”

....