Boiler vervangen

We wonen nu reeds 10 a 11 jaar in onze lage-energie woning.  Deze wordt verwamd met een Elco Thision 9kw gasketel en vloerverwarming.  +/- 190m² verwarmde oppervlakte.  Ik geloof dat we 4.7KW warmtevraag nodig hadden.

Een 2de handsboiler van ACV 150l, wordt door onze gasketel op temperatuur gehouden voor warm water voor de douche, bad,...  2 volwassen en 2 kids.

Jaarlijks verbruik gas +/- 750m³  (laatste 2 jaar zelfs iets minder).

Warm water is in de zomer periode rond de 12m³ gas per maand.  Als ik dat over het jaar tel kom ik rond 150m³ gas voor enkel sanitair warm water.

 

Nu is ons plan om binnen 10j de gasketel te vervangen door een warmtepomp.  Om zo ons steentje een beetje bij te dragen om tegen 2035 (?) al heel wat CO² te besparen.

Maar eerst de boiler:  Binnen 5j zou ik onze boiler al willen vervangen  (ook om de kost te spreiden).  Deze is nu een oude boiler (bijgeïsoleerd) +/- 25j oud.  Naar wat voor boiler zou ik kunnen uitkijken?  Een boiler aangesloten als zonneboiler of gewoon een boiler nemen, en aansluiten op een warmtepomp dat tegen dan door extra PV-panelen kan gevoed worden?  Hoeveel liter zou ik moeten kiezen?  Ik had gehoord over boilers waar de cv water in een spiraal loopt, maar ook over boilers waar het sanitair water in een spiraal loopt, maar ik ben niet thuis in die materie.

Reacties

Zoek eens op hygiene boiler of verswaterstation. Dat vertelt je iets over de het type buffer/boiler dat je zoekt.
Grofweg noemt men een boiler iets waaruit men het water rechtstreeks gebruikt. Bij een buffer wordt de energie via warmtewisselaar uit de buffer gehaald.

Maar op de hoofdvraag. Je hebt nog de warmtepompboiler die je kan kijken (en eventueel kan koppelen op zonnepanelen).

Mijn eerste reactie zou zijn te wachten tot je je ketel vervangt door een warmtepomp en dan ineens alles door de wp aan te sturen.

Welk voordeel streef je na door de boiler nu te vervangen?
Enig idee wat de verhouding is verwarming/warm water energie verbruik?

Walter

De reden waarom ik de boiler eerder zou veranderen is:

- verspreiding van de kost.  Een hygiene boiler en een warmtepomp is een forse hap uit het gezins budget.  Dus als ik binnen 5j de boiler vervang en 5j later de ketel, dan kan ik de kosten spreiden.

Zoals eerder vemeld: gasverbruik totaal 750m³.  Voor warmwater= 150³  (geschat op basis van verbruik in de zomer gemeten). Dus verwarming is dan 500m³ verbruik.    Waarom deze vraag?

Had idd over je verbruik warm water heen gelezen.
Spreiden van de investering heeft zin als je al snel baten hebt. Anders lijkt het me beter verder te sparen.
Nu zijn de baten beperkt tot de 150kwh aan warm water. Maar eventueel voor de helft van de investering al. Dat lijkt me een beperkte mogelijke winst.
Met zonneboiler of warmtepompboiler kan je grofweg de helft besparen van je energie voor warmwater . Of een 75m3.

Of ook; zet je binnen x jaar de warmtepomp moet die grofweg 8.000kwh produceren, grofweg 2.500kwh a 3.000kwh aan electriciteit. Op zich kan je dan je huidige boiler gewoon blijven gebruiken. En eventueel bekijken of je met PV het verbruik kan compenseren. En eventueel kan je de pv panelen nu al zetten.

Gezien je verder zou kunnen met de huidige boiler zijn investeringen nu minder evident.

Om te zien wat de tussenstappen zijn denk ik dat enkel naar je gewenste eindresultaat moet kijken. Als je daar nu al zaken kan van realiseren dan is dat goed natuurlijk.

Dus eerst de oefening of je een toekomstige warmtepomp wil, een zonneboiler, pv,....

Walter

@ Griet en stefan, 

Jouw verbruik bepalen is niet zo  eenvoudig. Ik heb dit eens nagemeten en heb vastgesteld dat de zomermaanden niet als referentie kunnen dienen voor de rest van het jaar. Dit komt omdat in de zomer de toevoer t° van het stadswater ook warmer is dan in de winter. Het verschil kan wel 15°C bedragen, waardoor je in de zomer 30% minder energie nodig hebt om dezelfde douche te nemen als in de winter. Hieronder heb ik een grafiekje gemaakt van de energie die er nodig is voor 1 douche van 7 minuten (49 liter aan 38°C, het SWW werd aangemaaakt aan 43°C en vervolgens in de douchemengkraan teruggebracht naar 38°C) volgens de periode van het jaar.

Als je dan ook nog rekening houdt met je afwezigheden (verlof) wanneer je niet doucht en ook nog rekening houdt met de dagen in de maand (28, 30, 31), dan vertekent dit ook  nog eens het beeld. Hieronder een grafiek waar ik de juiste verbruiken uit bovenstaande grafiek en ook nog eens verlof heb genomen (2 dagen in april, 5 dagen in mei, 4 dagen in juli, 4 dagen in augustus en 3 dagen in september). Dit vertekent nogmaals het beeld  SWW verbruik.

Dus ook bij jou: meten is weten om de juiste beslissing te nemen.

Bijkomend zal uw keuze afhangen van:

Ga ik een warmtenet in de straat krijgen in de periode die ik heb voorzien?
     => bij  een warmtenet heb ik geen boiler en geen warmteaanmaak voor verwarming meer nodig, want dan neem ik de warmte  af via een platenwarmtewisselaar van het warmtenet. Dus ik heb ook geen gas, geen warmtepomp of geen zonneboiler nodig bij  een warmtenet.
     => kies ik  hiervoor? of wens ik toch verder te gaan met een individueel  systeem?

Bij de keuze voor een individueel systeem:

  1. Wens ik kalkvorming te vermeiden?
         => dan moeten de SWW aanmaak t°n onder de 55°C zijn
  2. Wens ik het risico op bacteriële verontreiniging van SWW water te vermeiden?
         => dan ga ik voor doorstroomverwarming via een doodwater buffer (ook wel  hygiënische boiler genoemd  in de marketing)  i.p.v. SWW water op te slaan in een boiler
  3. Wens ik mijn buffer in de toekomst ook te gebruiken voor warmteopslag voor de verwarming?
         => aan welke t° werkt mijn verwarming? Hoe hoger de t° voor  het verwarmingswater, hoe groter de buffer zal moeten zijn voor dezelfde opslag aan beschikbaar vermogen (kWh)
         => dan moet ik sowieso een grotere buffer voorzien dan 150 l, heb ik hier plaats voor? voor hoeveel 300 l? 500 l? 1500 l? ... ? heb ik plaats?
         => zal de buffer 100% deel uitmaken van het verwarmingssysteem, dan zal deze als boiler (drukvat) moeten gekozen worden. Als integendeel het verwarmingssysteem de warmte kan opnemen via een een spiraalwarmtewisselaar of een platenwarmtewisselaar (*), dan kies ik best voor een drukloos vat.
    (*) Verwarmingsystemen met warmtepompen zullen steeds gebruik maken van warmtewisselaars om het verwarmingswater  op te warmen. Verwarmingssystemen op gas, stookolie of pellets kunnen een buffervat mee integreren in het verwarmingscircuit of kunnen ook werken via warmtewisselaars. Dit moet u checken voor u uw beslissing neemt welk type  vat (druk- of drukloos) u zal gebruiken.
  4. Op welke t° wil ik mijn SWW aanmaken?
         => dan ga ik voor lage SWW aanmaak t°n en hierdoor verminder ik mijn leidingverliezen zonder dat ik aan comfort moet inboeten.
  5. Welk is mijn laagst mogelijke SWW aanmaak t° met de lengte van de leidingen in mijn huis?
         => bij laagst mogelijk SWW aanmaak t°'n kies ik resoluut voor een verswaterstation (zoals Walter-8 reeds voorstelde) met een platenwarmtewisselaar en niet voor een spiraal warmtewisselaar in de buffer. 
  6.  Hoe ga ik mijn buffer opwarmen? met zonnecollectoren (principe  zonneboiler)?
         => bij de keuze "zonnebuffer/boiler" moet ik me afvragen of ik het buffervat wens na te verwarmen of dat ik kies voor een laag energieverbruiksstrategie door enkel de SWW en het verwarmingswater na te verwarmen. Bij dit laatste vermijdt je bufferverliezen bij naverwarming. 

Het is dus heel positief dat  je nu al nadenkt over de toekomst. Maar dit nadenken moet globaal zijn voor je volledige  warmtestrategie. Eenmaal dat je je warmtestrategie  hebt bepaald, heb je misschien de mogelijkheid om te faseren of om over te schakelen op een collectief warmtenet (= goedkopere investering). De grootste besparing zal je steeds halen door de gebruiks t°n van je warmtesystemen zo laag mogelijk te brengen (°) en dus uw aanmaak t°n verwarming en SWW zo laag mogelijk te brengen. Hierdoor verminder je leiding- en opslagverliezen, die makkelijk 20 tot 25% van uw actueel verbruik uitmaken.

(°) leiding en opslag-verliezen verlagen kan je dus doen door de werkings t°  naar beneden te halen en door de leidingen en boilers/buffers te isoleren waar ze nog niet, of slecht zijn geïsoleerd (bvb. tussen de muur en de kraan in de keuken, badkamer, enz... en bij warmteverdelers van verwarmingssystemen)

Veel succes!

Dank u wel voor de uiteenzetting.

Dus mijn sww zal eerder rond de 200m³ gas zitten dan.  En +/- 550m³ gas aan verwarming.

Hoe ik het ga verwarmen, zijn 2 pistes: warmtepomp of pellets.  Met een voorkeur voor warmtepomp.

Dacht misschiens pellets omdat ons elek voorzieningen nog niet echt optimaal is (kern energie, verouderde installatie, iedere winter de vraag of we rond komen met elek voorziening,...)  Dus ik dacht misschien ik belast het net minder door naar pellets over te gaan.  Langs de andere kant, is er weer die uitstoot en fijnstof wat je met een wp niet hebt.  Geen opslag nodig bij wp.  En als ik voor een wp zou gaan zou het een lucht water warmtepomp.

Verder voor ons warm water: indien we voor wp gaan twijfel ik tussen een zonneboiler of pv.  Ik heb al pv liggen nu maar niet genoeg om de warmtevraag te dekken of op z'n minst het sanitair warm water.  Heb nu een kleine installatie van +/- 2000kwh. Dus ik kan er bij leggen om bvb overdag ons warm water op te warmen via warmtepomp en pv.  Of ik kies voor zonneboiler panelen.  Maar is een extra installatie dat onderhoud vraagt. 

Zonneboiler heeft een hoger rendement, maar eenmaal vat opgewarmd is het gedaan.  PV kan ik nog van terugdraaiende teller genieten, maar hoelang?

Ik weet het nog niet wat de beste keus is.  Ben er nog niet uit.  Dus ik laat mij leiden hier op deze forum :-)

Als ik voor een warmtepomp zou gaan kan ik beter kiezen voor een hygiene boiler.   Of bij de oude blijven.  Deze is nu +/- 25-30j oud.  Hoelang gaat een boiler mee?  

 

Die boiler kan wel echt zeer lang mee gaan. Op zich is er weinig reden waarom hij vervangen moet worden. Al is het geen slecht idee hem eens te ontkalken...

De hygiëne boiler is maar zinvol volgens mij als je meerdere energiebronnen of verbruikers hebt.

Walter

@ Griet en Stefan,

Ik beaam het standpunt van Walter betreffende uw oude SWW boiler. Je moet niet vervangen als het nog niet nodig is. Je zou kunnen ontkalken, wat ook risico's inhoudt omdat de kalk misschien met uw roest verbonden is en dat na het ontkalken er lekken kunnen ontstaan ...

Daarom zou ik enkel kijken of mijn instaallatie kan verdragen dat ik kan mijn t° kan verlagen in mijn boiler tot onder de 55°C en zo vermijdt ik nieuwe kalkvorming. Dan zal ik  toch moeten eens per maand de t° naar 60°C (of erboven) moeten brengen om legionella vorming te vermijden in uw 150 l SWW boiler.

Ik volg het standpunt van Walter niet voor de hygiene boiler omdat ik uitga van een buffer die sowieso ook dient voor andere warmte verdeelsystemen. Dit heeft niets te maken met meerder energiebronnen om de warmte in uw boiler te krijgen. Dit kan wel bvb. met een zonthermisch systeem en en een Warmtepomp, maar 2 systemen in een buffer is steeds ten nadele van het systeem dat de warmtebehoefte aan de laagste kost kan leveren. Hier bvb. in ten nadele van de zonnethermie.

Ook de oorsprong van de elektriciteit mag je niet tegen houden om een WP te kiezen. Elektriciteitsproductie zal steeds meer en meer vergroenen en steeds meer CO2 vrij worden, terwijl een verbrandingsproces nooit CO2 vrij kan worden en enkel in het allerbeste geval CO2 neutraal kan zijn. Dit CO2 neutraal vereist steeds een 2e handeling (bvb. bomen planten, CO2 afvangen en herverwerken in biogas, ...). Een 2de handeling (CO2 neutraal) is ook steeds duurder dan een eenmalige CO2 vrije aanmaak. 

Je bent ook niet verplicht om al jouw energie zelf aan te maken. Het is trouwens onmogelijk om zonder lange termijn opslag (waterstof en brandstofcellen) om uw elektriciteit zelf aan te maken met enkel zonnepanelen. Als je natuurlijk zelf elektriciteit uit windenergie kan opwekken, dan is de "oogst" periode zeer complementair met de "oogst" periode van zonnepanelen en dan bestaan er misschien wel mogelijkheden met korte termijnopslag (batterijen) en dan nog, zal je waarschijnlijk zonnethermie met grote warmteopslag moeten opnemen in je plan. Maar dan kan het zeker!

Dus energie aankopen van een bron die u CO2 vrije elektriciteit levert, is zeker een niet te verwaarlozen goede mogelijkheid.

Ik heb op dit ogenblik bvb 1/2de van mijn energiebehoefte elektriciteit van zonnepanelen (eigen aanmaak) en heb 20% van mijn warmtebehoefte (SWW en verwarming) van mijn zon thermische installatie (eigen aanmaak) en de rest van warmte wordt geleverd door mijn L/W WP. De elektriciteitsbehoefte voor de WP wordt vrijwel exclusief geleverd door de windenergie van ecopower.

Deze keuze (1/2 de elektriciteitsbehoefte met zonnepanelen) is bijna optimaal en kan alleen geoptimaliseerd worden door

  1. uitbreiding van mijn installatie naar 2/3de van mijn elektriciteitsbehoefte en
  2. korte termijnopslag met batterijen zodat een groot gedeelte van mijn productie in huis blijft en kan gebruikt worden tijdens de nacht en ook tijdens de dag bij verminderde instraling of bij groter verbruik.

Wij zijn al vele jaren klant bij Ecopower.  

 

Een L/W warmtepomp heeft als nadeel dat het rendement het slechts is tijdens de koudste dagen.  Ervaringen hiermee?

U heeft dus ook thermische panelen liggen?

Beste Griet en Stefan,

Ja ik leef zoals jullie in een LEW woning (grondige verbouwing, concept 2011, bewoning 2013, 237 m² EPB bewoonbare oppervlakte). Mijn benodigd (ketel)vermogen is 5.1 kW en ik heb zowel een L/W WP als zonthermische en fotovoltaische panelen. Ik  heb wel verkeerdelijk geïnvesteerd in een te hoog WP vermogen van 8 kW (met een modulatie van 40 naar 100%). Dit maakt dat als ik voor het juiste WP vermogen (max. 6 kW) was gegaan, ik zeker 10% minder zou verbruiken. Tegenwoordig zijn er WP'n met een groter modulatievermogen (van 20% naar 100%) waardoor er nog minder wordt verbruikt omdat dan het pendelgedrag bijna volledig wordt uitgeschakeld (of vermindert als je een te hoog WP vermogen kiest).

Ik verbruikte in 2018 bijna 1450 kWh elektriciteit voor alle warmtetoepassingen samen: verwarming met WP + ZB en SWW met ZonneBuffer (ZB) + elektrische doorstromer voor 2 personen. 

Maar zomaar een gascondensatieketel vervangen door een WP zal niet noodzakelijk hetzelfde resultaat geven als mijn resultaat.

Een Warmtepomp werkt aan zijn beste rendement (SPF en/of COP/SCOP) als deze afgifte t°n mag leveren tussen 25°C en 35°C. Daarvoor heb je een aangepast afgiftesysteem (ventiloconvectoren, overbemeten radiatoren met ventilator, vloer/muur/plafond verwarming) nodig met een grote afgifte oppervlakte vanwege de zeer lage afgifte t°n, men noemt dit dan ook Zeer Lage Temperatuur Verwarming (ZLTV). 

Bij mij is dit dus op elkaar afgestemd vanaf de (ver)bouwfase. Bij woningconcepten die vanaf de beginfase voor gascondensatie zijn voorzien, is het afgiftesysteem bij LEW woningen meestal voorzien op afgite t°n van 35°C tot 55°C of Lage Temperatuur Verwarming (LTV). Vandaar dat er eerst moet gekeken worden of uw woning geschikt is, of geschikt kan gemaakt worden voor ZLTV, vooraleer je naar een Warmtepomp oplossing gaat zoeken. Als je toch met LTV en een WP werkt, zal je in putje winter (en enkel dan) heel veel vragen van de WP en dit is dan buiten zijn ideaal werkingsgebied, met als gevolg in die periode een stevig verbruik. De marketing communicatie (reclame) zal wel nog zeggen dat de WP ook toepasbaar is bij hogere afgifte t°n, maar zal verzwijgen dat het verbruik dan verhoogt en dat in vele gevallen de SPF (seasonal performance factor) dan kan zakken tot onder de 2 in putje winter (en alleen dan). Er bestaan zelfs geen tabellen en normen, voor als je een WP buiten deze normale  werkingsenveloppe zou toepassen.

Dat Ik dit effect niet heb en dus binnen de normale werkingsenveloppe van de WP blijf, is omdat ik een groot afgifteoppervlak heb (vloer- en muurverwarming) en dat dit vanaf het leidingconcept op een WP concept is afgestemd.

Hoe lager de afgifte t°n, hoe beter ook een zon thermisch systeem werkt in alle seizoenen. Dus ook hier is de opbrengst afhankelijk van de afgifte t°n van het verwarmings systeem en van het (lage) t° concept van uw SWW systeem.

Meestal zal bij LEW woningen, met concept voor gas- of stookoliecondensatie een kleine aanpassing moeten gebeuren in de afgiftesystemen (bvb. overbemeten radiatoren vervangen door ventiloconvectoren) of soms zijn de leidingafstanden van de vloerverwarming ook bruikbaar voor ZLTV mits men gebruik maakt van een constante activiteit (= maximaal gebruik maken van de buffercapaciteit van de chape/muurplaaster, ...) van de vloer/muur verwarming via  de instellingen op de WP, door volop gebruik te maken van de stooklijn en de kamerthermostaat volledig uit het regelsysteem te halen. Dit heeft geen meerverbuik (op het volledige seizoen) tot gevolg en heeft geen inboeten op comfort tot gevolg. Maar er zullen ook LEW woningen zijn waar een WP niet de ideale oplossing is (niet geschikt voor  ZLTV) en waar bij een WP toepassing het verbruik  zal tegenvallen.

Dus mijn ervaringen met een WP en een Zonthermisch  systeem (zonnebuffer) zijn heel positief.

Beste Griet en Stefan,

Ik moet me corrigeren.

De nieuwste L/W WP systemen met R32 gas i.p.v. R410 gas, zijn zuiniger en hebben een groter toepassingsbereik.

Dus de SCOP's voor A7W35 (A= Air t° => 7°C en W = Water t° => 35°C) zijn nu al gelegen tussen 4.4 en 5.1 en er zijn nu ook bijkomende beschreven toepassingen met SCOP A7W65 met COP's tussen 3 en 3.5. Dit betekent dat je met water t°n kan werken gelijkaardig aan gascondensatieketels (bvb. 55°C) en toch nog een SCOP zal hebben van meer dan 3.4, wat 6 jaar geleden enkel haalbaar was voor ZLTV met afgifte t°n onder de 35°C.

Dus het is nu mogelijk om gewoon over te schakelen van een aardgas condensatieverbranding naar een WP bij een LEW woning die oorspronkelijk ontworpen was voor gascondensatie.

Dus dit is voor jullie zeker een mogelijk alternatief zonder veel extra kosten.

Ik was gewoon voor een boiler gegaan met een spiraal met voldoende groot oppervlak zodat je deze in de toekomst met een warmtepomp kan verwarmen en tot die tijd met de huidige CV-ketel. Het principe is namelijk hetzelfde, een driewegklep die door de warmtepomp of ketel wordt aangestuurd om het water middels de spiraal op te warmen. Aanvullend is bij het verwarmen van de boiler met een warmtepomp een elektrische naverwarming nodig op de boiler om de temperatuur tot 65 graden te krijgen voor het antilegionella programma.   

In bovenstaande configuratie verwarm  ik een 300l boiler met een warmtepomp. Daarvoor had ik een 2e hands 300l boiler gekocht, nageïsoleerd en voorzien van een 2kW verwarmingselement. 

Heb je geen bad en douche je alleen in een huishouden met 2 personen dan is het vermoedelijk goedkoper om helemaal niks te doen en in de toekomst een warmtepomp met een geïntegreerde boiler van 180-200l te nemen. Gezien het geringe SWW gasverbruik van 150 m3 per jaar schat ik dat het SWW verbruik maar 60l per dag is en zou een warmtepomp met geïntegreerde boiler prima passen. De meerprijs van warmtepompen met geïntegreerde boiler is significant minder dan wanneer je een aparte boiler zou aanschaffen.

Zonnecollectoren zou ik sowieso niet voor gaan. Die zullen zich niet terugverdienen bij zo weinig verbruik en de milieuwinst t.o.v. het verwarmen met een warmtepomp is gering. In de zomer kan je met een warmtepomp namelijk met een redelijk hoge COP SWW maken. 

Bedankt voor de reacties.  

Door de jaren heen heb ik de vloerverwarming temperatuur eens opgevolgd.  Tijdens de laatste winters is de temperatuur nooit hoger geweest dan 32°  Meestal ronde 30° 

Enkel een 10 jaar terug hadden we een wat strengere winter (snachts meer dan -10).  Toen kwamen we aan 35°.  Onze ketel van 9KW zat toen aan 50% van zijn capaciteit.   

Dus een warmtepomp met het nieuw type gas zou voor ons zeker voldoen.

Die kleine 2dehands boiler (ACV ECO130) was van mijn vader die toen een zonneboiler liet plaatsen.  De boiler was nog in goede staat, dus overgenomen.

Maar als ik dus goed begrijp moet ik naar een 300L boiler gaan?  We kunnen het uiteraard eens afwachten en onze boiler behouden zoals eerder vermekd.  Want we hebben wel een bad dat af en toe wordt gebruikt.  Maar meestal is dat douchen.  Warm water is hiervoor ingesteld op 55°  En eenmaal/week op 65°.

Thermische panelen dus niet nemen.  Eventueel meen PV panelen uitbreiden?

De optie pelletketel is dus definitief afgeschreven?  Niet aan te raden?   Want tenslotte ik heb wel een schouw/pijp van mijn gasketel. 

Griet en Stefan schreef:

Maar als ik dus goed begrijp moet ik naar een 300L boiler gaan?  We kunnen het uiteraard eens afwachten en onze boiler behouden zoals eerder vermekd.  Want we hebben wel een bad dat af en toe wordt gebruikt.  Maar meestal is dat douchen.  Warm water is hiervoor ingesteld op 55°  En eenmaal/week op 65°.

De inhoud van uw boiler is volledig afhankelijk van de samenstelling van je gezin en individueel verbruik. 
Wij doen het met een geïntegreerd SWW vat van 150 liter (2 personen/uitsluitend douche met spaarkop). De WP staat voor SWW ingesteld tussen 40-55°C. De 1:1 functie is permanent uitgeschakeld (maar dat is een individuele keuze). Werkt al 8 jaar zonder enig probleem. 

 

 

Tja,

Wij zijn met 2 volwassenen en 2 kinderen van 10 en 8j.  We hebben een bad, maar wordt zelden gebruikt.  Het is vooral douchen.

Hoe lang doet een wp om een 150l boiler op te warmen?  Nu doen we het ook met een 150l boiler maar dan via gasketel.  Dus een WP met 150l boiler zou toch ook moeten lukken?  Tenzij een WP er een halve dag voor nodig heeft.

Ook uit een ander topic dat op dit ogenblik loopt is een warmte pomp de beste keuze (Biomassa of pelletketel niet nemen als alternatief op gas).