Sarah Van Dyck pleit wekelijks voor meer kansen voor hernieuwbare energie.

Vlaanderen en Nederland willen van aardgas af

Dit artikel is geschreven door Sara Van Dyck. Zij is experte hernieuwbare energie bij Bond Beter Leefmilieu.
Amsterdam moet in 2050 een aardgasloze stad zijn. Woningcorporaties wijzen volgend jaar de eerste 10.000 bestaande woningen aan waarvan de gaskraan wordt dichtgedraaid.

Amsterdam wil tegen 2050 geen aardgas meer gebruiken voor verwarming. Dat besliste de Amsterdamse gemeenteraad. De Amsterdammers spreken van een ‘warmterevolutie’. Volgens het besluit zijn er in 2050 in de hoofdstad van Nederland geen aardgasnetten meer. Om dat te bereiken, krijgen nieuwe wijken geen aardgasnet meer. Ook in de bestaande bouw moet aardgas verdwijnen. In Vlaanderen wordt schoorvoetend in dezelfde richting gedacht. Zo zijn de Vlaamse netbeheerders niet langer verplicht meer om elke woning van een aardgasaansluiting te voorzien.

Om Amsterdam te laten afstappen van aardgas, wijzen de Amsterdamse woningcorporaties in 2017 de eerste 10.000 woningen aan die overgaan van aardgasketels naar aansluiting op een warmtenet. Vanaf volgend jaar worden op grote schaal bestaande gebouwen van het aardgas afgekoppeld om ervaring op te doen en te testen welk alternatief het beste past op welke plek. Daarbij wordt onder meer gedacht aan volledige elektrische warmtesystemen of geothermie.

Uitvoering Nederlands energie-akkoord

Amsterdam is hiermee een voorloper van een bredere beweging in Nederland die af wil van aardgas. Op dit moment gebruiken in Nederland 7 miljoen huishoudens aardgas om het huis te verwarmen. Een brede coalitie van negentig gemeenten en andere partijen, waaronder netbeheerders, milieuorganisaties en bedrijven, willen ervoor zorgen dat zij zonder aardgas kunnen.

Zij ondertekenden het manifest ‘Aan de slag met wonen zonder aardgas’ en engageren zich om met een wijkgerichte aanpak oplossingen op maat aan te bieden als alternatief voor aardgas. Zo willen ze bijdragen aan een realisatie van de engagementen van het klimaatakkoord van Parijs. Als we de klimaatopwarming binnen de perken willen houden, is het niet langer voldoende om met zijn allen over te stappen naar de minst CO2-intensieve fossiele verwarmingsbron.

Naar een Vlaamse uitfasering van fossiel?

De aanpak in Nederland kan inspirerend werken voor ons land. Stookolieketels en aardgas zullen ook hier onvermijdelijk uit het energielandschap moeten verdwijnen, willen we de Parijse klimaatdoelstellingen halen. Een eerste stap is al genomen. De Vlaamse netbeheerders, Eandis en infrax, zijn niet langer meer verplicht om elke woning van een aardgasaansluiting te voorzien.

Stookolieketels en aardgas zullen ook hier uit het energielandschap moeten verdwijnen.

Tot op vandaag waren de netbeheerders verplicht om voor elke woning in Vlaanderen een aardgasaansluiting te voorzien. Hierdoor geniet het merendeel van de Vlaamse woningen vandaag van een gasleiding tot voor de deur. De verplichting om aardgas landsbreed uit te rollen dateert pas van 2009, maar is nu al achterhaald. De nieuwe maatregel moet vermijden dat netbeheerders kost wat kost in aardgas blijven investeren, terwijl er duurzamere alternatieven zoals een warmtenet of warmtepompen mogelijk zijn. Heel wat nieuwe verkavelingen zullen geen nieuw aardgasnet meer krijgen.

Groene warmte verdient meer aandacht

Willen we dat de warmtevraag effectief schoon en hernieuwbaar wordt, dan ligt er nog heel wat extra werk op de planken. Het beleid kan daarvoor nog een serieuze duw in de rug geven. De afschaffing van de verplichte aardgasleiding is een startpunt, maar moet geflankeerd worden door andere instrumenten om de weg te wijzen naar de duurzame alternatieven.

In de eerste plaats moet er een verbod op stookolieketels komen, om te vermijden dat bouwheren kiezen voor een brandstof die nog meer vervuilt dan aardgas. Daarnaast is er nood aan een programma om stookolieketels versneld te vervangen. In een volgende fase moet ook aardgas volgen.

Bovendien moeten duurzamere alternatieven nog aantrekkelijker worden. Een betaalbare aansluiting op een warmtenet is er daar een van. Ook een CO2-heffing op aardgas en stookolie moet, naast een gericht ondersteuning voor duurzame toepassingen zoals warmtepompen, de keuze voor een duurzamer alternatief bevorderen.

Het is dringend tijd om stappen te zetten om fossiele brandstoffen uit te faseren.

Wat denk jij over aardgas? Discussieer mee op de facebookpagina van Ecobouwers.