Kans op virusoverdracht via warmtewiel

Begin dit jaar heb ik een dorpshuis opgeleverd dat wordt geventileerd met balansventilatie voorzien van warmtewiel. Bij de feestelijke opening afgelopen november (vertraging door lockdowns) zijn alle genodigden gecontroleerd op hun QR-code om de kans op besmetting van de ca. 500 gasten te verminderen.

Na een week kwamen er berichten binnen dat veel bezoekers besmet bleken te zijn met het coronavirus. Nu betekent dat niet automatisch dat die besmetting is opgelopen tijdens de feestelijke opening maar de kans is aanwezig dat dit dit wel gebeurd is.

Dat de vaccins na verloop van tijd minder beschermen is nu wel duidelijk maar het verbaast mij dat in de goed geventileerde zaal zoveel besmettingen hebben kunnen plaatsvinden. Op zoek naar antwoorden kwam ik uit bij het warmtewiel dat een gering deel van de lucht laat recirculeren waardoor een besmetting in één van de zalen over alle zalen verspreid wordt.

De ventilatiebranche heeft al vrij snel in 2020 berichten verzonden dat het warmtewiel geen virusdeeltjes kan verspreiden van af te voeren naar aan te voeren lucht. Mij klinkt dat echter in de oren als de slager die zijn eigen vlees keurt.

Het ventilatiedebiet in de zaal is gestuurd op CO2-gehalte (centrale meting) EN op vraag naar koeling of verwarming. Met 500 gasten in de grote zaal en een buitentemperatuur van 11°C zal het debiet zeker verhoogd geweest zijn.

Ik hoop dat op dit forum iemand aanwezig is die hier iets zinnigs over kan zeggen.

Reacties

Blijkbaar hangt het ook af van de configuratie van het warmtewiel, ventilatoren, purge sector ... (stukje tekst hier eruitgehaald, twijfel aan eigen inzicht) https://www.cibsejournal.com/technical/handling-covid-risk-in-thermal-w…

Ventilatie is slechts een deel van het verhaal. Die mensen kunnen ook zeer dicht bij elkaar gestaan hebben, al of niet wegens luide muziek.

Update: in een school hier in Brussel zou het warmterecuperatie-element (mogelijk een warmtewiel) uit de ventilatie gehaald zijn vanwege covid.

Er zijn een paar zaken om het wat wetenschappelijker te benaderen:
- "meldingen"; hoeveel waren er?
- kon de ventilatie idd co2 gehalte laag genoeg houden (het is niet het co2 gehalte zelf dat een probleem is, het maar een maat om te zien of de ventilatie een bepaalde kwaliteit haalt).
- wat voor een samenkomst was het? Een grote receptie waarbij nauwelijks iemand een mondmasker draagt en iedereen door elkaar loopt? Of een optreden met statische toeschouwers met masker? De receptie versie; dat soort toestanden lijken door virologen als onmogelijk te organiseren zonder virusverspreiding.
En daarnaast geeft de nieuwe variant veel snellere besmetting. Het is me niet duidelijk onder welke omstandigheden besmetting daar wel kan voorkomen worden versus oudere varianten (lees; is dat al eens ergens benoemd)?.

Ik heb nog geen info zien voorbijkomen die melden dat een warmtewiel een risico is. Zelf zou het me voor een virus verbazen. Een bacterie lijkt me meer kans te maken. Dit omdat een virus gemiddeld snel afsterft buiten zijn gastheer. In het warmtewiel moet de virus een een condenserings- en terug verdampingscyclus moet overleven (corrigeer me hier als dat niet zo is). Dat lijkt me weinig waarschijnlijk voor een virus. Een bacterie eventueel wel.

Walter

Wetenschappelijk zal het zeker niet worden, daarvoor ontbreken vrijwel alle stappen die nodig zijn voor wetenschappelijke dataverzameling, analyse en conclusies. Feit is wel, puur observationeel, dat ongeveer een week na de feestelijke opening opvallend veel dorpsgenoten besmet bleken te zijn die ook aanwezig waren tijdens de feestelijkheden. Precieze aantallen heb ik niet omdat er geen meldpunt is maar in de realtief kleine gemeenschap weten we best veel van elkaar. Ik ken in ieder geval zo'n 40 personen die besmet zijn geraakt met ziekteverschijnselen, vooral senioren. De werkelijke besmettingen zullen ongetwijfeld nog een stuk hoger liggen.

Centrale CO2-meting is onderdeel van de aansturing van het ventilatiesysteem, echter zonder registratie en ook zonder meting/registratie in de grote feestzaal.

Wat voor samenkomst was het? Allereerst was er 's morgens een presentatie van de aangesloten verenigingen (bridge, toneel, dans, jeugdacitviteiten, enkele sportverenigingen, fanfare) waarbij de zalen ongeveer voor de helft bezet waren, mensen liepen door elkaar, soweiso zonder mondmasker. 's Middags was de openingsceremonie met in de grote zaal ongeveer 500 dorpsgenoten, allemaal netjes op een stoeltje, zij aan zij, rij aan rij, opnieuw zonder mondkapje want iedereen was gecontroleerd op QR-code... Aansluitend staande receptie.

En 's avonds was er een groot feest met optredens van enkele bekende artiesten. Grote zaal opnieuw hutjemutje vol met vooral jonge gasten, uiteraard zonder mondkapjes maar wel QR-code gecheckt.

Qua besmettingskansen blijkt deze openingsdag vooral een feestje voor het virus, wetende dat vaccinatie/QR-code geen bescherming biedt tegen besmetting. De beheerder heeft bij de oplevering een korte instructie gehad voor het bedienen van de installaties. Echter niet toegespitst op voorkomen van virusbesmetting. Bij navraag blijkt dat de beheerder ook geen bedieningshandelingen verricht heeft aan de installaties want automatisch. Nut en noodzaak van CO2-monitoring in de grote zaal was hem ook onbekend... in NL wordt nog steeds volgehouden dat besmetting vooral via oppervlakken en grote druppels verloopt terwijl vrijwel iedereen nu weet dat het vooral via zwevende druppels plaatsvindt. Richtlijnen van de RIVM zijn alleen gericht op de vereisten in het Bouwbesluit en daar voldoet dit gebouw ruimschoots aan. En daarom wordt er verder niets gedaan...

Van het warmtewiel heb ik begrepen dat een deel van de af te voeren lucht via luchtlekken rechtstreeks in de aanvoerkanalen komt, dus zonder in aanraking te komen met het warmtewiel zelf. En dat besmette binnenlucht zo verspreid kan worden door het gebouw. In een pas vernieuwd verpleeghuis (veel coronadoden) is dit ook daadwerkelijk aangetoond met virusdeeltjes in de aanvoerkanalen.

Er is nog veel onduidelijk en is opvallend dat overheden nauwelijks geïnteresseerd zijn om gericht onderzoek te doen uitvoeren. Net zoals er in NL nauwelijks data gedeeld wordt over ziekenhuisopnames/oversterfte in relatie tot vaccinaties. Onbegrijpelijk !!!

"Net zoals er in NL nauwelijks data gedeeld wordt over ziekenhuisopnames/oversterfte in relatie tot vaccinaties. Onbegrijpelijk !!!"

Ben je daar zeker van? In Belgie staan die cijfers in de wekelijkse rapporteringen ivm covid? Ze worden wel vrij weinig door de media benoemd.

Over die co2 meting/logging: sinds recent staat er in onze woning een envisense co2 meter. Hetzelfde toestel maar onder verschillende namen (uiterlijk dan toch) staat op meerdere sites te koop aan prijzen tussen 70 en 130€. Het doet ook aan logging; een meting per uur.

Vergelijking met een ander toestel (merk Atal) geeft (ben nu uit nieuwsgierigheid wat nauwer aan 't bekijken) waarden die tot UPDATE 25% verschillen wat me doet denken dat ik er minstens ééntje moet hercalibreren of dat er een serieuze foutenmarge op zit.

"in NL wordt nog steeds volgehouden dat besmetting vooral via oppervlakken en grote druppels verloopt terwijl vrijwel iedereen nu weet dat het vooral via zwevende druppels plaatsvindt."

Heb je daar een bron van? Het zou me verwonderen als dat zo is.

Los daarvan, het toelaten van een event zoals je beschrijft is er denk ik niet zozeer op gericht geen besmettingen door te geven, maar te zorgen dat als er besmettingen zijn, het een besmetting is bij iemand die niet zeer ziek wordt.

En ik zie niet in hoe een warmtewiel nog relevant is in de beschrijving van het event; mensen lopen rond zonder mondmasker, zitten langer samen zonder mondmasker. Het virus krijgt genoeg kans zich te verspreiding onder aanwezigen, ook zonder de verluchting. Uiteindelijk is dit de reden dat je de horica sluit.

Maar we wijken af van je vraag ;-).

Kan je niet terug vinden wie metingen kan doen in een ventilatie systeem om te zien of het virus aanwezig is? Dat kan je eventueel nog aan de bouwheer melden.

Volgens mij is je uitleg dat in een warmtewiel afgevoerde lucht lekt naar de aanvoer foutief. Volgens mij zou het enkel over vocht mogen gaan dat overgedragen wordt. Maar misschien zijn er wel versies met luchtlekken. Maar het zou me toch verbazen....

Walter

Beste Walter,

Bij mijn weten werkt een warmtewiel in principe "droog", zonder faseveranderingen.

Door de opwarming van buisjes/lamellen van het wiel terwijl er warmere afvoerlucht doorheen naar buiten wordt gestuwd in het afvoergedeelte, en doordat het draait tussen afvoer- en aanvoergedeelte zullen die opgewarmde buisjes in het aanvoergedeelte hun warmte weer afgeven aan de koelere buitenlucht die van buiten naar binnen wordt gestuwd.

Die beide luchtstromen blijven voor het grootste deel gescheiden van elkaar, maar er kunnen lekken zijn, en net voor het wiel de afvoerzone verlaat neemt het ook een deeltje (inhoud van de buisjes die van zone veranderen) vervuilde lucht mee naar het aanvoerdeel. Dit laatste kan voorkomen worden door een deel van de doorvoer af te schermen (=purge sector gedeelte) waardoor de inhoud van de buisjes eerst nog met propere lucht gevuld wordt vooraleer ze in de aanvoerzone te komen. https://www.youtube.com/watch?v=FQPkb5SAVvo

Volgens de link die ik eerder gaf https://www.cibsejournal.com/technical/handling-covid-risk-in-thermal-w… kan bij de configuratie "type 2" -ventilatoren voor aan- en afvoer zijn beide langs gebouwzijde- het aandeel hercirculeerde lucht tussen 10% en 20% liggen, en is een purge daarbij niet mogelijk.

Er zijn uitbreidingen/combinaties waarbij ontwerpers bv via oppervlaktebehandelingen trachten de verlaagde luchtvochtigheid (wegens opgewarmde buitenlucht) te verminderen.

( Bij informatie opzoeken over een warmtewiel kwam ik oa een website tegen die allerlei informatie bijeen lijkt te sprokkelen en samenvat, en er zo allerlei principes bij sleurt die mogelijk ook gebruikt worden in combinatie met een warmtewiel, maar die de basiswerking helemaal niet verduidelijken. Vb https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/thermal-wheel )

Met vriendelijke groeten, Bram.

Ingir schreef:

...Er is nog veel onduidelijk en is opvallend dat overheden nauwelijks geïnteresseerd zijn om gericht onderzoek te doen uitvoeren. Net zoals er in NL nauwelijks data gedeeld wordt over ziekenhuisopnames/oversterfte in relatie tot vaccinaties. Onbegrijpelijk !!!

heel even gezocht: https://www.rivm.nl/sites/default/files/2021-11/Analyse%20VE_Update_def…

bovenstaande link lijkt me vrij volledig.  Nog iets dat je denkt te missen?

 

Bram bedankt voor de links, daar kan ik verder mee !