Warmtepomp voor een rijhuis in de stad?

Welke warmtepomp is geschikt voor een rijhuis in de stad?

 

De verwarming van woningen vertegenwoordigt een belangrijk deel van de CO2 uitstoot.  

Voor verwarming zonder fossiele brandstoffen lijkt de warmtepomp zowat de enige beschikbare oplossing. (Systemen met waterstof zijn nog niet operationeel.) Maar is een warmtepomp ook geschikt voor een oudere rijwoning? Er zijn nogal wat hindernissen. (We gaan ervan uit dat de woning voldoende geïsoleerd is.)

 

1. De meeste warmtepompen leveren een relatief lage temperatuur, waardoor ze enkel geschikt zijn voor vloerverwarming. In een oudere woning met houten vloeren lukt dat niet. Gelukkig bestaan er ook warmtepompen op hoge temperatuur, die kunnen aangesloten worden op een (bestaande) CV-installatie met radiatoren.    

 

2. De meeste warmtepompen werken met een buitenunit (met een warmtewisselaar). Waar plaats je die buitenunit? 

Niet aan de voorgevel. Dat is geen zicht.

Niet in de tuin. Ofwel is er geen tuin, ofwel vereist dit bijkomende geïsoleerde leidingen door de woning naar de buitenunit, wat vaak niet haalbaar is. 

Niet op het dak of aan de achtergevel, want dat vereist eveneens nieuwe leidingen door het huis en veroorzaakt lawaai en trillingen, die storend zijn voor de buren en voor jezelf.

Niet in de kelder, want daar is onvoldoende luchttoevoer en -afvoer, zo luidt het.

 

3. Er bestaan toch warmtepompen zonder buitenunit (zoals Vaillant VersoTERM), voor aansluiting op 2 muurdoorgangen, één voor luchtaanvoer en één voor luchtafvoer. Bij de ons bekende toestellen gaat het om lage temperatuur systemen met een beperkt vermogen. Maar in principe is deze benadering geschikt voor onze toepassing.

 

Om thans beschikbare warmtepompen in een rijhuis toe te passen, lijken twee pistes mogelijk.

 

A. Warmtepomp zonder buitenunit, geplaatst in de kelder, met ventilatiebuizen (zoals spiraalbuizen met voldoende debiet) die lucht aan- en afvoeren via keldergat of muuropening.

 

B. Warmtepomp met buitenunit, geplaatst in de kelder, waarbij de buitenunit aangepast wordt voor aansluiting op ventilatiebuizen (met voldoende debiet) die lucht aan- en afvoeren via keldergat of muuropening.

 

Vragen.

 

- Welke oplossingen bestaan er voor de toepassing van een warmtepomp in een rijhuis in de stad, zonder buitenunit die buiten opgesteld wordt?

 

- Zijn er bezwaren tegen de pistes A en B? Soms stelt men dat de luchttoevoer via ventilatiebuizen onvoldoende is, maar het bestaan van warmtepompen zonder buitenunit weerlegt dit. In principe zou het volstaan om buizen met voldoende luchtdebiet te voorzien.

 

- Welke fabrikanten maken warmtepompen die hiervoor geschikt zijn, en om welke types gaat het?

 

Bij voorbaat dank voor je bedenkingen en suggesties.

 

Piet

Reacties

Beste ppjgm,

Ik heb een Lucht/water warmtepomp op lage temperatuur (25°C tot 35°C) en een goed geïsoleerd rijhuis uit 1923. Ik ben al bijna 7 jaar zeer tevreden.

Als je geen vloerverwarming kan plaatsen, is er nog steeds de mogelijkheid van muurverwarming (heb ik toegepast op  de verdiepingen en met succes en een grote comfortgraad)

Mijn warmtewisselaar van de warmtepomp staat op het dak (heb ook maar 16 m² buiten). Ik heb al appartementen gezien waar de warmtepomp buitenunit op het terras tegen een muur gemonteerd staat, dus is er altijd plaats! De vaillant warmtepompen hebben wel de grootste buitenunits van allemaal, daar kan je wel verandering in brengen door ook eens naar andere merken te kijken.

je warmtepomp haalt steeds de warmte uit een ander medium (bvb lucht, water, diepe grond t°) en dus haalt de WP zijn energie niet uit de elektrische energie die u als hulpmiddelgebruikt om  de warmte te verzamelen. Dus uw vraag om de warmte (in uw geval) niet uit dat medium (lucht) te halen (of dit te bemoeilijken) is hetzelfde als vragen naar een benzinewagen die nooit moet tanken. Een oplossing zoeken voor jouw vraag (A en B) is dus even moeilijk als de "perpetuum mobile" uitvinden.

Ook zijn hoge t° (HT) WarmtePompen niet even zuinig als lage t° WP'n. Het verschil in verbruik tussen beide soorten WP'n is hetzelfde als het verschil in verbruik tussen een Amerikaanse SUV en een Europese stadswagen. Ik zou dan ook de oplossing met HT WP'n niet in overweging nemen.

Maar daar je in een stadsomgeving zit, is de kans redelijk  groot dat er in de toekomst een warmtenet wordt aangelegd en dat je je daar op kan aansluiten. Als je nu investeert in je rijhuis in een warmteafgifte met (overbemeten?) radiatoren die voldoende warmte kunnen afgeven tussen 40°C en 55°C, of investeert in een vloer/muurverwarming van maximum t°n tussen 30°C en 45°C, dan  kan je nu nog met een zuinige gascondensatieketel werken en later zonder problemen overstappen op het warmtenet door een warmtewisselaar (= aftappunt warmte) te installeren. Alleen moet je nu al rekening houden waar je warmtenet moet binnenkomen in je huis en waar je later de warmtewisselaar gaat plaatsen. Maar dat is een vooruitziende vraag die u aan uw architect moet stellen en die hij wel graag zal oplossen voor u.

Dus, jij die in een stadsomgeving woont (zoals  ik trouwens), heeft keuze te over met een CO2-vrij toekomstperspectief!

Hoi Piet,

Ergens lijk je me zaken wat te moeilijk te maken.
Het lijkt je moeilijk de aansluitingsbuizen van een buitenunit naar binnen te brengen; maar je zou wel de enorme buizen van een ventilatie systeem naar een binnenuit kunnen brengen. Dat laatste lijkt me net veel moeilijker.
Bij een buitenunit moet je je niet veel voorstellen; die geraak je altijd wel ergens kwijt.

Belangrijker is een beschrijving van je project. Ergens versta ik dat het een verbouwing is; een verbouwing naar een energiezuinige woning is zeer ingrijpend. Beperking als houten vloeren vervangen door iets waar vloerverwarming in kan is dan maar een detail. De isolatie voorzien is veelal veel moeilijker.

Heb je een idee hoe energiezuinig je woning wordt? Hoeveel vermogen heb je nodig?

Een beetje correct geïsoleerde, niet grote rijwoning zou je tot 15Watt/m2 moeten kunnen krijgen. Eventueel kom je dan toe met 2.5kw aan verwarmingsvermogen.

Walter

"...Soms stelt men dat de luchttoevoer via ventilatiebuizen onvoldoende is,..."

De soms hangt af van welk vermogen je nodig hebt , eventueel welke afgifte temperatuur.
Dus; welk vermogen heeft je woning nodig?

Ik kan begrijpen dat je dat niet kan beantwoorden. Maar je kan ook alles omdraaien. Bv door te starten zoals ik eerder stelde; 15Watt/m2 is het doel; heel de renovatie wordt daar op afgesteld.
En dan je gaan zien welke warmtepompen dat vermogen kunnen leveren en hoe ze dat kunnen leveren (met ventialtie lucht, buitenunit...).

Walter

Mijn buiten unit staat in de standstuin, en is echt wel stil, enkel de wind die het maakt is hoorbaar. 

Het is ook mogelijk om het toestel zo in te stellen dat het op bepaalde momenten van de dag niet draait.

Beste Luc,

 

Bedankt voor je antwoord op mijn vraag en voor je suggesties.

 

Zoals vermeld, opstelling op het dak of tegen de achtergevel wil ik vermijden wegens de geluidshinder en (in mindere mate) om aanpassingen binnenshuis te vermijden. Ik heb nu reeds lawaaihinder van de grote warmtepompen (o.m. hotel) op de daken in de omgeving.

 

Ik zoek oplossingen op korte termijn. Een warmtenet komt er niet meteen. 

 

Ik zie niet het verband tussen het gebruik van luchtkanalen (de “ventilatiebuizen” in mijn vraag) en een perpetuum mobile. Uiteraard wordt een volledig lucht/water warmtepomp systeem geplaatst en wordt de buitenlucht (niet de binnenlucht) langs de verdamper geleid (met een ventilator). Het enige verschil met de gebruikelijke opbouw is dat het volledige systeem binnen opgesteld wordt (in kelder, garage of elders) en dat de buitenlucht aan- en afgevoerd wordt door buizen, met behulp van een ventilator. 

 

Met vriendelijke groet,

 

Piet

 

Beste Walter,

 

Bedankt voor je antwoord op mijn vraag.

 

Je hebt uiteraard gelijk dat aansluitingsbuizen van een buitenunit minder plaats innemen dan enorme ventilatiebuizen om buitenlucht aan en af te voeren naar de verdamper die binnen opgesteld wordt in een kelder, een garage, enz. Maar er zijn andere factoren die een rol spelen.

 

Bij een rijwoning in de stad zijn er vaak belangrijke beperkingen. 

De rijwoning is langs twee en soms drie zijden ingesloten door andere woningen.

Indien de achtergevel vrijstaand is, dan is dit vaak slechts gedeeltelijk het geval, vanaf de eerste verdieping of hoger.

De voorgevel komt niet in aanmerking voor de opstelling van een buitenunit.

De gebruikte bouwtechnieken (zoals vloer in beton, gebrek aan kruipkelder) bemoeilijken aanpassingen (zoals plaatsing van leidingen onder de vloer).

 

De bedoelde woning heeft een grote kelder, met (slechts) 2 keldergaten (van 50 x 35 cm) aan de voorgevel, en een gelijkvloerse garage met raam. In de kelder is er dus voldoende ruimte voor warmtepomp en leidingen, zonder dat aanpassingen in de bewoonde kamers nodig zijn. De ventilatiebuizen kunnen in kelder geplaatst worden zodat ze niet zichtbaar zijn van buitenaf.

 

De woning van 1930 werd reeds gerenoveerd (ramen, isolatie, dak, enz.). Om het oorspronkelijke karakter van de woning te bewaren worden de houten vloeren behouden. Omdat de woning bewoond is en in perfecte staat, vermijden we aanpassingswerken binnenshuis.

 

De bestaande CV installatie heeft een HR gascondensatieketel met een vermogen van 24 kW en een jaarverbruik van 17800 kWh.  

 

Met vriendelijke groet,

 

Piet

Ok; dan praat je niet over een goed geïsoleerde woning.
Je zal grofweg een 12kw (grove gok) nodig hebben om het huis te verwarmen.
Ga gewoon een aantal installateurs af en je hebt snel je realitycheck voor wat technisch mogelijk is en een richting voor een kost.

Walter

Beste Piet,

Tegenwoordig zijn deze relatief kleine WP'n lang niet meer zo geluidshinderlijk als die vroegere WP'n zonder modulatie (die kenden maar 2  standen: aan en uit). Trouwens er bestaat ook al geluidsdempende software (is standdard bij de meest merken maar opgepast als je deze aktiveert, beperkt dit tevens ook  het vermogen) en er bestaan ook geluidswerende omkastingen (beperkt ook het vermogen) als het echt nodig zou zijn. Belangrijk in deze materie is de plaatsing van de buitenunit zodat deze geen trillingen doorgeeft aan de structuur van de woning, daarvoor bestaan er lagers die in feite deze trillingen isoleren van de bevestiging op de woning.

Zo'n WP in een gesloten ruimte plaatsen zoals een kelder of een garage, is meestal een slecht idee omdat de ruimte waarin de WP dan staat meestal een klankkast vormt en dat de binnenmuren het ook nog eens makkelijk hebben omde geluidstrillingen over de hele woning te verdelen.

Ook is het volume aan lucht dat je nodig hebt voor je warmtepomp tientallen keren groter dan het ventilatievolume. Je kan dat door een keldergat krijgen, maar zeker niet zonder bijgeluiden :   doorsnede van de buizen is dan te klein => grote snelheid van de lucht nodig (zeker bij kouder weer) => ontstaan van transmissiegeluid en ... door een keldergat kunnen nog andere zaken komen dan alleen maar lucht => potentieel risico op schade van de warmtewisselaar.

Ook is jouw woning waarschijnlijk niet geschikt voor een warmtepomp, omdat je

  1. warmtevraag heel groot is in vergelijking de warmtevraag van mijn huis uit 1923. Mijn huis heeft volgens EPB/EPC normen 20.91 kWh/m² of in totaal 237.72 m² * 20.91 kWh/m² = 4970 kWh (maximaal) warmtevraag dat moet opgevuld worden door een warmte aanmaaksysteem (WP, condensatieketel, ....)
    Mijn verbruik van de WP was vorig jaar (in 2019) nog geen 1000 kWh/jaar (955 kWh) meer en vertegenwoordigt een effctieve warmtevraag van 3345 kWh of 14.07 kWh/m² met een COP van ongeveer 3.5 (wat zeker nu beter kan met modernere WP'n) vertegenwoordigt dit een verbruik van 955 kWh elektrische hulpenergie of een effectief verbruikvan 4.02 kWh/m².
    Als je bovenstaande cijfers vergelijkt met jouw cijfers, dan zie je dat jij 5.32 (17800/3345 = 5.32) keer meer effectieve warmtevraag hebt. Je zal nog veel moeten renoveren en isoleren vooraleer je financieel interessant een WP zal kunnen toepassen 
  2. je hebt nog geen grote warmte afgifteoppervlakten en je wil ook geen werken uitvoeren die grote warmte afgifteoppervlakken mogelijk maken => LT WP is niet toepasbaar 

NOTA: dat renoveren en isoleren zal je toch nog moeten doen voor 2050, wil je betaalbaar CO2 vrij worden voor het dagelijks gebruik  van je woning en wil je dat de woning zijn marktwaarde behoudt. Jij zal vooral moeten investeren in structurele luchtdichtheid (inbouw van uw huidige ramen en deuren verbeteren), in bijkomende isolatie en zorgen voor een goede ventilatie (breekwerk) met warmterecuperatie. Waarschijnlijk zal je ook de verdeling en de aanmaak vn je SWW moeten herbekijken. Maar voor deze soort investeringen zou ik me toch laten begeleiden door een professioneel.

Ik denk persoonlijk dat de beste investering voor jou in deze woning (best na de structurele investering in luchtdichtheid en ventilatie) is dat je de radiatoren vervangt door grotere exemplaren zodat je je bestaande gascondensatieketel aan lagere t°n (maximaal 60°c) kan laten werken. Hierdoor kan je nu al ongeveer 8% op je huidig verbruik besparen en heb je toch een toekomstgerichte investering gedaan omdat je dan later je condensatieketel kan vervangen door een aansluiting op het warmtenet.