Technieken/isolatie nieuwbouw 2020

Allen,

We zijn volop bezig met de keuzes te maken voor onze nieuwbouw woning (waarmee we starten begin volgend jaar).
We zijn aan het kijken voor een E20 of E30. Maar moet natuurlijk wel prijstechnisch te verantwoorden zijn.

Graag al jullie input die ons hierin kan helpen.

- elektriciteit: zonnepanelen.

Onze woning heeft een zadeldak. 1 zijde richting Oosten en 1 zijde richting Westen. We zouden dus op beide gevels een reeks zetten zodoende we de hele dag maximaal zonlicht kunnen opvangen. Hoeveelheid te bekijken want we willen er niet teveel leggen. Niet enkel voor de aankoopprijs maar voor hetgeen we terugsteken op het net en dus op betalen. 
Batterijen zijn op vandaag nog niet op punt? Er is een subsidie sinds 1 aug maar blijkbaar staat de techniek nog niet ver genoeg (veel onderhoud met verplichte contracten, duur in aankoop, veel defecten,...)? Of heb ik me verkeerd laten informeren.

Bepaalde specificaties die we in het oog moeten houden? Van de ZP als de omvormer?

- verwarming: nog geen idee

We dachten dit eerst te doen met een WP (enkel voor verwarming) maar dan moet je meer ZP plaatsen en dus meer terugsteken op het net (in zomermaanden beste rendement ZP maar geen verwarming/verbruik van WP). ALsook is de aankoop duur en betaald dit zich niet meteen terug? 
Zal dus waarschijnlijk een hogerendements gasketel worden of zijn er nog goede alternatieven? 

Zowiezo komt er overal vloerverwarming.

- sanitair: nog geen idee

Hier gingen we een zonneboiler plaatsen maar ik lees veel dat dit zich niet terugbetaald? Dus je je investering zogoed als niet terugverdiend. Alsook is dit vrij groot en kan dit niet op de zolder (wegens de hoogte) en moet dit in de berging komen wat veel plaats in neemt.

- koeling: 

screens? 3 dubbel glas? Specifieke zaken omtrent type beglazing?

Voorziening voor een airco (ik zou willen 1 uitblaas in de living en 1 in de nachthal boven). Bepaalde systemen die jullie kunnen aanraden? Is natuurlijk nefast voor de Epeil punten en zou dus eerder iets zijn om in de toekomst uit te voeren indien echt nodig.

- dikte isolatie: welke ditke raden jullie aan?

 

Alvast bedankt voor jullie hulp.

Mvg Karel

Reacties

Veel van de door u genoemde opties of keuze's kunnen wegvallen of gemakkelijker worden indien je resoluut voor passiefbouw zou gaan.

Enkel passief bouwen is toekomstgericht bouwen. Waarom zou je voor minder gaan, waarom zou je op dit moment nog overwegen om zo te bouwen dat je nog een verwarmingsinstallatie en bijkomend nog een airco zou nodig hebben . En bovenal: waarom zou je nu nog rekenen op fossiele brandstof ?

Je hebt nu nog de tijd om u daar grondig in te verdiepen. Maak uzelf een specialist in het passiefhuisconcept, da's niet zo moeilijk.

 

Wat zijn de kernzaken die moeten bekeken worden ivm een passiefwoning?
Wat is de reden waarom dit er niet doorkomt bij het grote publiek? De kostprijs? Of zijn er ook nadelen aan het zogoed als luchtdicht bouwen?

"Niet enkel voor de aankoopprijs maar voor hetgeen we terugsteken op het net en dus op betalen". 

Dat uitgangspunt begrijp ik dus niet. Je betaalt toch helemaal niets voor de opgewekte energie die je terug op het net steekt?
Je betaalt juist voor het max. vermogen van de omvormer. En dat kan  relatief gezien juist laag zijn bij een O/W PV opstelling.

Als je de woning goed inplant, voldoende isoleert en gericht screens en/of oversteken plaats is airco een overbodig gegeven. 
Het zal in eerste instantie iets duurder zijn maar voor de rest verbruikt het geen energie meer en vraagt nauwelijks onderhoud. 

En, volgens de stelling van Charel, de energie die je niet nodig hebt tijdens het ontwerp en telt door voor de rest van je leven. 

 

Dag Karel,

Twee jaar geleden heb ik voor dezelfde keuzes gestaan. Wij zijn toen voor een houtskelet gegaan en zo veel mogelijk ingezet op isolatie. De dikte die je wil hangt uiteraard af van het type materiaal. Wij hebben 40cm cellulose in het dak en 29,5cm muurisolatie (24,5 cellulose en 5cm rotswol). Zowel bij dak en muur bestaat de buitenbeplating uit 3,5cm houtwol. Voor vloerisolatie is het misschien interessant om eens te kijken naar Resol ipv Pur.

Daarnaast hebben we driedubbel glas en screens op alle zuidgerichte ramen (we hebben geen oost en west gerichte ramen). Airco lijkt me zeker overbodig. Wa wij wel hebben is een bodemwarmtewisselaar met een buis van 100m waar glycol doorloopt. Zeker bij de hete dagen koelt die de toevoerlucht van de ventilatie zeer veel af. In de winter fungeert die vooral als vorstbeveiliging.

Voor sanitair warm water hebben we een warmtepompboiler in combinatie met een douchewarmtewisselaar. Dat laatste kan ik je zeker aanraden. Het is lowtech en 'groener' dan dat wordt je warm water niet.

Zonnepanelen zou ik toch zeker leggen. Tegen dat de terugdraaiende teller wordt afgeschaft gaat volgens mij de batterijtechnologie voldoende geevolueerd zijn om dat probleem op te lossen.

Wij hebben uiteindelijk K16 en E16 gehaald. Het E-peil had veel lager geweest, als we een centraal verwarmingssysteem hadden gehad. Omdat we dat niet hebben worden er 'strafpunten' bijgeteld omdat dat telt als elektrisch verwarmen.

Tegen dat de terugdraaiende teller wordt afgeschaft gaat volgens mij de batterijtechnologie voldoende geevolueerd zijn om dat probleem op te lossen.

Hmm, glazen bol? :-)
Het is niet de batterijtechnologie die achter loopt of beperkingen oplegt maar (voor de meeste mensen) de prijs. 

Als je van de accupremie wenst te genieten zou ik toch eerst het kluwen van Vlaamse regelgeving daarrond eens doorspitten voordat je (liefst niet te laat) voor verrassingen komt te staan. Zie ook het andere draadje hierover. 

Ik hoop (maar denk het niet) dat de prijzen van thuisaccu's met voldoende opslagvermogen over 4 jaar al voldoende gezakt zijn om de afschaffing van de terugdraaiende teller te compenseren (in de "wandelgangen" is 2023 de vooropgestelde datum dat de VREG denkt haar slag thuis te halen). 

Geen glazen bol. Ik zeg ook 'volgens mij', omdat ik geloof dat over 15 jaar de technologie nog gaat geevolueerd zijn en er batterijen in massaproductie gaan zijn zodat de prijzen veel lager liggen. 4 jaar is inderdaad al een stuk sneller en misschien minder haalbaar, maar van die termijn heb ik tot op heden nog niets gehoord. Het is natuurlijk afwachten of de VREG zijn slag binnenhaalt.

Dat de batterijtechnologie over 15 jaar verder staat en de prijzen waarschijnlijk lager gaan zijn dan nu vind ik ook nogal evident. 
De "gegarandeerde" termijn van 15 jaar voor de terugdraaiende teller is minder voor de hand liggend. 
TS zal dan, in het beste geval, al PV moeten installeren voor 31/12/2020 (ik ken zijn planning niet). Anders is het sowieso al niet meer
van toepassing. 
Spijtig genoeg is niet alleen de VREG er van overtuigd dat ze de rechzaak tegen die termijn zal winnen. Dus dat blijft, op economisch vlak toch, gokken. 

Maar ik ben het wel met je eens dat je energetische investeringen niet louter als een korte termijn economisch rendabele investering moet bekijken. Inclusief PV. Spijtig genoeg bekijkt de meerderheid van de Vlamingen het wel uitsluitend vanuit die hoek. Eén van de redenen waarom passief wonen ook niet massaal doorbreekt (om één van de vragen van TS te beantwoorden). 

 

 

 

 

 

 

Ik weet dat we moeten denken aan het milieu en aan de toekomst.
Maar onze portefeulle moet het wel kunnen dragen.

We hebben in ons ontwerp reeds een luifel voorzien (die we als overdekt terras gaan gebruiken) thv enkele ramen. Dit als architectonische zonnewering. Maar we hebben nog veel glas, vooral op het westen. Weet niet of we daar echt screens moeten plaatsen (is ook niet evident gezien er daar een geboven raam is, zonder valse center...).

We zullen normaal gezien reeds een slimme meter hebben, en bijgevolg wel moeten betalen op hetgeen we terug steken op het net.
We starten met bouwen jan/febru 2020. Het streefdoel is om de panelen aangesloten en gekeurd te hebben tegen eind 2020 zodoende we van de "terugdraaiende teller" kunnen genieten. Maar voor hetzelfde geld krijgen we een slimme meter van fluvius, wie weet...

Ik lees veel negatieve ervaringen over de huidige batterijen (los van de prijs, snel 8000 euro - 2500 euro subsidie) zijn er veel mankementen. Ik denk dat dit nog teveel in zijn kinderschoenen staat.

Een douchewarmtewisselaar overwegen we ook.

zijn er vandaag nog echt architecten die 'veel' ramen op het westen tekenen en dan geen zonnewering voorzien in het ontwerp?  Ik zou voorstellen dat hij jullie airco installatie betaald gezien hij moedwillig een woning ontwerpt die airco vereist voor comfort. En ineens ook de kosten voor verbruik van de airco voor de komende 50 jaar (50.000 Euro lijkt me redelijk).    

of ook: veel glas op het westen zorgt gewoon voor 30 graden in huis op meerdere dagen in huis.   Dat wil je gewoon niet (je achitect weet dat niet?).  En er is geen enkele glassoort of isolatie die dat gaat voorkomen zonder zonnewering.

Walter

zorg in de eerste plaats dat de isolatie in orde is; ik zie die focus nog te weinig in je project niet.  

Met PV panelen kan je nog steeds een slecht geisoleerde woning neerzetten die voldoet aan de vlaamse normen.  Zorg daarom eerst dat woning E20,E30 haalt zonder die panelen (moet je ook niet ineens in investering in milieutechnieken om je slechte isolatie te compenseren).  

Voordeel van benoemen dat je passiefhuis wil is dat het duidelijk is hoeveel energie je woning zal verbruiken (15kWh/m2 of minder). Nu kan je nog steeds met een woning eindigen die een veelvoud daarvan vraagt.  Laat daarom architect benoemen hoeveel energie je nodig hebt voor verwarmen/koelen van de woning.  Dan wordt ook duidelijk wat de technische installaties moeten kunnen.  

bv: als je idd 15kWh/m2 haalt, voor 150m2 woning kom je dan toe met 2.kWp aan zonnepanelen, of een goede kleine 5.000 Euro, installatie die je verwarming compenseert; je kan dan zuiver elektrisch verwarmen wat aan installatie een paar 100 euro kost.  En met die kleine installatie aan PV, heb je nog wel kans om veel van de stroom zelf te verbruiken.  

Maar om zo te kunnen denken moet je eerst weten welke vermogens en energie je nodig hebt. Werk voor de architect dat te benoemen.  

En op de vraag waarom zo weinig passiefhuizen: zolang er architecten rondlopen die veel glas op het westen zetten zonder zonnewering, zullen er weinig passiefhuizen gebouwd worden (want die architecten weten niet beter). 

We zullen normaal gezien reeds een slimme meter hebben, en bijgevolg wel moeten betalen op hetgeen we terug steken op het net.
We starten met bouwen jan/febru 2020. Het streefdoel is om de panelen aangesloten en gekeurd te hebben tegen eind 2020 zodoende we van de "terugdraaiende teller" kunnen genieten. Maar voor hetzelfde geld krijgen we een slimme meter van fluvius, wie weet...

Bij nieuwbouw krijg je sowieso een digitale meter. Zowel voor gas als electriciteit (en tegen dat je woning af is waarschijnlijk ook al voor water). 
Waar je het vandaan blijft halen dat je een injectietarief moet betalen is me nog steeds een raadsel. Een digitale meter werkt niet anders dan een analoge (wat betreft afrekening). 

Heb je dan nog geen contact met een architect gehad? Je haalt dan toch wel een paar basisbegrippen door elkaar wat betreft PV en digitale meter:
Huidige situatie: 
- Bij nieuwbouw zal je een digitale meter krijgen, niet "misschien". Dat weet je dus nu al. 
- Als je PV installatie is gekeurd voor 01/01/2021 geniet je van het salderingstarief voor 15 jaar, vanaf de datum van keuring van je PV.
- Het salderingstarief staat wel (nog steeds) ter discussie maar er is (nog) nergens geopperd dat er een injectietarief zal komen. 

Ik lees veel negatieve ervaringen over de huidige batterijen (los van de prijs, snel 8000 euro - 2500 euro subsidie) zijn er veel mankementen. Ik denk dat dit nog teveel in zijn kinderschoenen staat.

Je moet je grondig informeren. Liefrst bij gebruikers en niet op gestuurde artikelen van de (sensatie)pers. 
Ik heb geen klagen over de systemen. Noch over PV, noch over batterijen, noch over EV. De garantietermijnen lopen zelfs al van 8-10 jaar. Dat zegt al genoeg. 
Maar ik zou nu zeker niet aanraden te investeren in een thuisaccu noch airco. Steek dat geld liever in degeijke isolatie en zonnewering. Monitor dan enkele tijd je energiehuishouding en beslis pas dan over eventuele bijkomende investeringen. 
Laat dat premieverhaaltje van de thuisaccu ook maar aan je voorbij gaan. Je bindt je voor 10 jaar vast aan de voorwaarden van de DNB en de premie zal waarschijnlijk zelfs niet volstaan om de bijkomende voorwaarden van het premiestelsel te bekostigen. Vergeet ook een praktisch werkende installatie voor 8.000 € (incl. alle vereiste software, tweewegcomunicate en begrenzingssoftware uitevoerd door een premie gecertificeerde installateur). 

 

 

 

Dank voor jullie input.
We hebben gisteren onze EPB-er vastgelegd.
Hij ging nu een eerste verslag voorbereiden.
Als ik het goed begrijp vraag ik hem dus vooral naar de energiebehoefte van de woning. 
Dit zal dus dan puur voor verwarming zijn.

Tevens naar de isolatie van de muren/gebouwschil. (nu heeft de architect 12cm PIR voorzien).

Glas: nu 1.0, dus best hier ook kijken voor ander glas (4 seizoens) ifv toch wat warmte buiten te houden.
Daarnaast heb ik ondertussen prijs gevraagd voor screens op de zuid en west gevel.

(ventilatie zal systeem D worden).

KaDe schreef:

... dus best hier ook kijken voor ander glas (4 seizoens) ifv toch wat warmte buiten te houden...

4 seizoens glas wil zeggen;  te weinig warmte buiten houden in de zomer: beetje energie in de winter van de zon ook buiten houden (wat de marketing praatjes ook mogen zeggen...).  Terwijl screens zowat 100% van de warmte buiten houden.  En de zon in de winter wel binnen kan.  Kijk zeker naar 3-voudig glas. 

EPB man 3 dingen nu laten benoemen en uitleggen: hoeveel vermogen nodig om te verwarmen; hoeveel energie nodig op 1 jaar te verwarmen en hoe erg het gesteld is met de oververhitting...

Walter

ps: en vraag eens tussendoor aan de architect of hij op papier wil laten zetten dat het in de woning nooit warmer zal worden dan 24 graden... (en als het niet is, betaalt hij de Airco). En als hij 24 niet ziet zitten, stel 25 voor en dan 28, 32, 40,....? Wanneer hapt hij toe?

KaDe schreef:

Glas: nu 1.0, dus best hier ook kijken voor ander glas (4 seizoens) ifv toch wat warmte buiten te houden.
Daarnaast heb ik ondertussen prijs gevraagd voor screens op de zuid en west gevel.

(ventilatie zal systeem D worden).

Het enige wat helpt zijn externe screens (of voldoende oversteken). Al de rest zijn doekjes tegen het bloeden (of marketingpraat :-))

Als je twijfels hebt bij de theoretische uitleg van Walter kan een praktijkvoorbeeld misschien helpen? 
Wij hebben net een glazen zuidgerichte voorzetgevel geplaatst in driedubbel glas met een U-waarde van 0.6 W/m²K.
Bij een buitentemperatuur (in de schaduw gemeten) van 42°C loopt de binnentemperatuur op tot 39°C. Bij gebruik van externe screens stijgt de binnentemperatuur nooit boven de 23°C. Zonder gebruik te maken van de airco. 

Voor een nieuwbouw vind ik de voorgestelde muurisolatie ook wat aan de lage kant. Wij hebben net gerenoveerd en 14 cm PIR gestoken (technisch en esthetisch spijtig genpoeg het max. haalbare). Bij een nieuwbouw heb je toch veel ruimere mogelijkheden? Maak er dan ook gebruik van (luxe in binnenafwerking kan je later nog altijd toevoegen).

 

 

Wij wonen in een gecertifeerd passiefhuis. Waar we wel spijt van hebben is het achterwege laten van screens op onze slaapkamer op het oosten. De architect had ons gewezen op de toegenomen kans op hittegolf, maar we vonden dat "op papier" wel meevallen. Het valt ook "in het echte leven" wel mee, maar het had ons comfort toch nog wat beter gemaakt. Toen die tijd was de meerprijs ons teveel, maar als je er zoveel jaren later op terugblikt, hadden we dat beter wel gedaan.

Algemeen is dat iets wat ik nog wel hoor bij mensen: hadden we toch maar voor extra isolatie of zonnewering of ... gekozen. Toch allemaal zaken die er zitten zolang het huis er staat. Dat tov een keuken, badkamer,... waarvoor de wens toch hoger is om al eens te vernieuwen.

Jullie voorziene isolatie vind ik ook wat aan de lage kant. Denk zeker ook na over goede zonnewering en ik geloof daarvoor niet in 4-seizoensglas. Een oversteek zou ik zeker niet aanraden voor oost en west: de zon zit er zodanig laag, dat je m.i. al een serieuze oversteek nodig hebt. Met een oversteek heb ik wel geen ervaring: maar ook voor het zuiden lijkt me een screen beter: dan kan je zelf maximaal licht binnenlaten op een bewolkte dag.  Een airco zou ik dus weghalen uit het ontwerp en kijken wat er nodig is om de temperaturen aanvaardbaar te houden.

Onze douche is voorzien op het gelijkvloers en zelf hadden we graag eentje gehad met warmte-terugwinning, maar onze architect heeft ons overtuigd om dat niet te doen. Dit gezien de extra kost niet opwoog tegen de besparing die je haalt. Als je douche op een verdiep zit, dan heb je normaal een hoger rendement én een lagere kostprijs.

Een verwarmingsbron kiezen vind ik moeilijk. Gas is mss nu voordeliger dan elektriciteit, maar wat als de grote lasten op elektriciteit meer verschuiven naar gas (het is immers een fossiele brandstof)? Belangrijk lijkt me om de energievraag zoveel mogelijk te beperken, want de kans dat energie goedkoper wordt lijkt me heel klein. We zijn als sinds 2003 trouwe klant van Ecopower en sinds dan hebben we gemiddeld een prijsstijging van 7,17% gezien (gestart op 0,140 naar 0,301 EUR/kWh nu en dus meer dan een verdubbeling!).

Het moeilijke is 'wat is prijstechnisch te verantwoorden'. Persoonlijk lijkt me een zonneboiler voor een particulier daaronder niet te vallen. Mss zelfs integendeel: door "gratis" warm water ben je mss zelfs geneigd om meer te douchen, het zwembad ermee te vullen,...

Bij die laatste paragraaf kan ik me ook alleen maar aansluiten. 
Zeker de combinatie van PV en ZB in een particuliere woning lijkt me niet voor de hand te liggen. 
Afgzien van de, correct gestelde, "verleiding" om daardoor meer (warm) water te gaan verbruiken loopt het rendement van PV en ZB nogal gelijk. De nadeligste tijdstippen en voordeligste overlappen elkaar. Bijkomend voordeel van PV is dat je de opgewekte kWh multi kan inzetten en bij de ZB alleen voor warm water. Bij een tekort aan warm water moet je het elders gaan opwekken. Bij een teveel laten verloren gaan of, erger, "versmossen". De kWh opgewekt door een PV installatie kan je altijd nog voor iets anders inzetten (en zelfs via een goed geïsoleerde e- of WP-boiler tijdelijk langer opslaan). 

 

 

 

@ KaDe

Ik reageer omdat ik andere ervaringen heb met zonthermische systemen (zonnebuffer) en met warmtepompen dan de reacties hierboven. 

Hoe beter je huis geïsoleerd is, hoe lager de t° van uw verwarming kan geconcipieerd worden.
     => als uw afgifte t° voor uw verwarming onder de 35°C kan gehouden worden, dan is zelfs een gascondensatieketel niet meer aan te raden omdat deze niet meer condenserend kan werken, doordat de benodigde retour t° niet meer bereikt kan worden bij deze lage afgifte t°'n
     => een Warmtepomp wordt dan zeer interessant en zal ook redelijk weinig energie opnemen.
     => een zonneboiler/buffer kan dan wel genoeg energie leveren om uw verwarming en uw SWW te ondersteunen. Bij mij is dit op jaarbasis ongeveer 10% verwarmingsondersteuning en bijn 80% SWW ondersteuning. Een goed geconcipieerd systeem kan zelfs bij een goed geïsoleerd huis meer dan 50% verwarmingsondersteuning geven.

Ik heb een paar cijfers van mijn energieverbruiken van 1 januari tot vandaag 11 augustus aangehecht om u eens te laten nadenken over uw toekomstig energieverbruik en hoe je dit kan sturen. Je zal zien dat ik met een energiehefboom werk (ik gebruik meer energie dan ik aankoop of produceer met zonnepanelen en zonnebuffer). Ik hoop dat dit je kan overtuigen om je energiegebruik eens anders te bekijken en anders te beheren.

Nota: Het huis heeft een EPB oppervlakte van 237.72 m² heeft een EPB geschat energieverbruik voor verwarming van 20.95 kWh/m² a en E12, dus heel dicht bij passiefbouw (is het niet, maar is wel een laag-energiewoning.

Een zonthermisch system (zonneboiler/buffer) maakt geen warm water aan als er voldoende warm water aanwezig is. Dus uitspraken van "warm water versmossen" zijn volledig uit de lucht gegrepen en getuigen van weinig ervaring en helemaal geen kennis van een zonthermisch systeem. Uitspraken van "als je warm water te kort hebt, moet je het elders gaan opwekken" zijn even hilarisch als beweren dat de politie daar is om boetes te schrijven. Bij een huis zonder ZB, wordt alle water op een andere manier "elders" opgewekt. In een huis met ZB zorgt deze enkel dat je tussen 60% en 80% van het jaar niet "elders" warm water moet opwekken voor je SWW en dat je een deel van je verwarming mee kan ondersteunen. Bij mij wordt dus meer dan 20% van al de jaarlijks benodigde warmte in het huis door de ZB geleverd. En deze levering is volledig in fase met het verbruik, er is dus geen piekbelasting in geen enkel netwerk (gas, elektriciteit, ...). 

@Luc En andere;
- een correctie en duidingen:
-voorwaarde condensatie gasketel is retourtemperatuur onder 45 graden. Ik heb nog nooit gehoord dat er een temperatuur is waar onder condensatie niet kan (lijkt me gek want doel is afvoergassen te koelen en dat kan net goed als retour laag). Dus ook in een regime van bv 30-25 graden kan een gasketel met hoog rendement werken. Dus bij vloerverwarming in Lew kan een kleine gasketel ook zijn werk zuinig doen.

"=> een Warmtepomp wordt dan zeer interessant en zal ook redelijk weinig energie opnemen"
Is wat vaag als omschrijving; een warmtepomp zal altijd zoveel energie leveren als het huis nodig heeft; hoogstens kan ze dat zuinig doen als ze op lage temperatuur kan werken. Probeer redelijk te benoemen in percentages van wat de woning vraagt. Daarnaast kan je ook in een veel energievragende woning de warmtepomp zuinig laten werken. Voorwaarde is het afgiftesysteem ruim te ontwerpen (bv vloerverwarming en wandverwarming combineren). Dus misschien is de betere uitspraak dat in een LEW een zuinige warmtepompinstallatie niet zo duur moet zijn. Dus ook in een minder goed geisoleerd woning kan je warmtepomp plaatsen die verwarmt met COP 5. Maar in verhouding zal die veel duurder zijn in installatie als in een zuinige woning.
" => een zonneboiler/buffer kan dan wel genoeg energie leveren om uw verwarming en uw SWW te ondersteunen. Bij mij is dit op jaarbasis ongeveer 10% verwarmingsondersteuning en bijn 80% SWW ondersteuning. Een goed geconcipieerd systeem kan zelfs bij een goed geïsoleerd huis meer dan 50% verwarmingsondersteuning geven"

Zon kan zeker bijdragen tot ondersteuning warmwater en verwarming. Men bouwt al huizen die 100% zonne-energie gebruiken om de woning te verwarmen, maar met zeer grote buffers (in België denk ik nog geen enkel huis, in Duitsland al meerdere). Maar dat kan maar wanneer de woning weinig energie vraagt (om te verwarmen en koel te houden). Daar heeft de topic starter voorlopig nog het meeste werk denk ik.

Maar het was zeker goed de zon te benoemen als verwarmingsbron. En hopelijk gooit de TS die niet buiten door installatie 4-seizoensglas.

Walter

Beste Walter,

Een (gas/stookolie) condensatieproces kan pas werken als de retour t° minstens 10°C onder de vertrek t° is. Dit kan niet gegarandeerd worden door ZLTV verwarmingsafgiftesystemen die altijd onder de 35°C actief zijn. Bij LTV systemen (tussen 35°C en 55°C of 45°C bij LTV vloerverwarming) is gascondensatie wel mogelijk in het grootste deel van het afgifte t° bereik. Bij afgifte t°'n boven de 60°C is ook geen condenstie mogelijk omdat er dan veel minder vocht in de rookgassen aanwezig is. Bij aanmaak van SWW (onder de 60°C) is er ook geen probleem omdat de aanvoer van het koude water dient om de gassen te koelen en dit is altijd meer dan 10°C onder de afgifte t° van SWW.

Ik geloof niet dat ik een vage omschrijving gegeven heb voor de energie van een WP in LEW, voor het energie gebruik en opbrengst van een ZB in een LEW. Ik heb alles benoemd en gestaafd met cijfers en dit in grafieken gegoten om juist de vraagsteller te laten nadenken. De meeste  mensen kopen en/of produceren meer energie dan ze verbruiken voor hun comfort. Dit komt omdat klassiek verwarmingsinstallaties (ook condensatietechnieken) uiteindelijk een energetisch rendement van minder dan 100% hebben. ZB's en WP'n hebben rendementen van 300 % en meer (zeker voor ZB's is dit gemakkelijk 950 %). 

Het is zeker zo dat oriëntatie, isolatie, luchtdichtheid en ventilatie de belangrijkste uitdagingen zijn bij het bouwen. Een veelgemaakte fout is de verkeerde isolatie gebruiken en daar is de 4-seizoens beglazing een zeer mooi voorbeeld van. Daar geef ik u volledig in gelijk.

Een kleine uitleg bij condensatie

Het is juist (zie uitspraak van Walter-8) dat het de bedoeling is van de uitlaatgassen te koelen onder de 45°C om condensatie te verkrijgen en om er dus de energie uit te recupereren. Hiervoor is dus een koelenergie nodig, die geleverd wordt door de retour van uw verwarmingssysteem. Of anders gezegd de retour van uw verwarming neemt de warmte op uit de condensatie.

Bij een zeer lage afgifte t° (ZLTV) en dus een relatief hoge retour t° t.o.v. de afgifte t° (het t° verschil of de delta t = 5°C om nog een normale circulatiesnelheid te krijgen in uw leidingen), zal de energie voortkomend uit het condensatieproces deze retour opwarmen tot ongeveer de afgifte t° voor uw verwarming (afgiftesysteem). Dit wil zeggen dat uw gas/stookolie condensatieketel heel snel zal uitschakelen (heeft geen toegevoegde waarde meer om op dat ogenblik energie te leveren). Hierdoor krijg je veelvuldig pendelen bij condensatieketels op ZLTV warmte afgifte systemen. 

Het is om bovenstaande reden dat men aanraadt om telkens de retour t° zo in te stellen dat deze altijd tussen 10°C en 20°C onder de afgifte t° zit. Dan zal de retour nooit zoveel opgewarmd worden dat de condensatieketel zal pendelen.

Het is daarom dat condensatietechnologie het best werkt bij klassieke LTV systemen (met overgedimensioneerde radiatoren) en dus met afgifte t° tussen 43° C en 55° C stooklijn en een retour t° verschil van 15 à 20° C en bij LTV warmte afgifte systemen van het type muur- en vloerverwarming met afgifte t°n tussen 35° C en 45° C stooklijn en een retour t° verschil van 10 à 15° C.

Nota:

  1. ZLTV = Zeer Lage Temperatuur Verwarming (t° < 35°C) en heeft een grote warmte afgifte oppervlakte nodig, dus is dit geschikt voor betonactivatie, natte en droge vloer- en muur verwarming en minder geschikt voor ventiloconvectoren en volledig ongeschikt voor radiatoren (klassiek, overgedimensioneerd).
  2. LTV = Lage Temperatuur Verwarming (t° < 55°C) heeft dus  een relatief kleine warmte afgifte oppervlakte nodig en is uiterst geschikt voor overbemeten radiatoren en ventiloconvectoren in de versie stooklijn tussen 43°C en 55°C.
    Er bestaat ook een afgeleide LTV versie die met grotere afgifte oppervlaktes kan werken, zoals vloer- en muurverwarming, dan is de stooklijn terug te brengen op 35°C tot 45°C. Bij deze LTV versie zijn ventiloconvectoren ook perfect toepasbaar.
  3. Muur- en vloerverwarming zullen dan ook technisch anders worden ingepast volgens dat ze werken op LTV of ZLTV. De legafstand van de buizen is dan ook veel kleiner (van 7 tot 9 cm) voor ZLTV en dan voor LTV waar de legafstanden tussen 15 tot 20 cm zullen worden voorgeschreven.
  4. Bij een WP is de retour t° ook van belang. Deze hangt af van de condensor. Meestal is deze gemaakt om een t° van minstens 5°C te overbruggen om een goed rendement te krijgen (het vermogen van de WP wordt trouwens ook aangegeven voor deze condensor overbruggings t°). Daarom is bij een WP een verschil t° retour t.o.v. afgifte van minstens 5°C noodzakelijk. Meer mag ook, maar brengt geen beter rendement van de WP. Deze lage retour verschil t° (5° C verschil t.o.v. de afgifte t°) van een WP zal ook uw vloerverwarming versnellen (pomp) en zo zal met een juist afgestelde retour t° verschil uw WP uw muur- of vloerverwarming  sneller doen reageren dan met een condensatieketel. De dikte (accumulatievolume) van uw chape kan ook bij ZLTV dunner worden berekend en uitgevoerd dan bij LTV (veroorzaakt minder uitzetting, minder mogelijke scheurvorming, ...). Je kan zelfs zonder problemen gebruik maken van een droge vloerverwarming (zonder significante verliezen t.o.v. natte vloerverwarming) toepassen. Een droge vloerverwarming zal nog sneller reageren op warmtevraag van een ruimte door zijn beperkte buffercapaciteit (bij mij is de reactietijd van mijn droge vloerverwarming 20 minuten, tussen voledig afgekoeld en volledige warmteafgifte, dit is bijna even goed als een klassieke radiator).
    De retour t° van uw afgifte systeem mag echter nooit minder bedragen dan 5°C onder de afgifte t°, anders heb je kans op schade van de condensor in de winter, wanneer het koelcircuit omgedraaid wordt voor het ontdooien van de verdamper. Vandaar het belang dat de planning van uw huis juist en volledig moet gebeuren, inclusief verwarmingssysteem, vooraleer uw omgevingsvergunning wordt aangevraagd of zeker voordat de eerste steen wordt gelegd. Vandaar ook het belang om de juiste instellingen van uw verwarmingssysteem te laten uitvoeren door een professioneel die alles bekijkt, zowel warmte aanmaak als warmte afgifte.
  5.  Bij een zonthermisch systeem is een t° verschil tussen afgifte en retour van 1 à 2° C voldoende omdat dit enkel afhankelijk iis van de capaciteit van de platenwarmtewisselaar die de warmte overbrengt naar het verwarmingswater. Hier zal dan ook nog sneller gereageerd worden door de vloerverwarming op een vermogensvraag van de ruimte. Dit is nog comfortabeler dan verwarmen dan met een WP.
    Ook hier is ZLTV van groot belang omdat je hiermee de bruikbare opslagcapaciteit van je warmwater (energie)buffer vergroot. Je kan je buffercapaciteit uitputten tot een buffer t° van gemiddeld 30°C bij ZLTV. => ZLTV betekent veel meer bruikbare kWh in uw buffer.
    Indien je LTV gebruikt, kan je je buffercapaciteit maar uitputten tot gemiddelde (afhankelijk van radiatoren of vloerverwarming) 48/40° C buffer t°, wat de bruikbaarheid van uw buffer inperkt met verschillende kWh's (zijn wel aanwezig, maar kunnen niet gebruikt worden). => LTV betekent veel minder bruikbare kWh in uw buffer.
    => het is hierdoor dat er zoveel verschillende meningen zijn over een ZB.

    Alles hangt af van de gebruiksomstandigheden van dit systeem. Bvb. een ZB voor enkel SWW aan 60°C is een systeem met weinig zonne energie opbrengst omdat je weinig kan gebruik maken van opklaringen om je buffer op te warmen en dat je veel potentiële energie stokkeert voor weinig bruikbare energie. Een ander gevolg is dat je ook veel bufferverliezen creëert in deze omstandigheden. Deze mensen vinden het natuurlijk een verkeerde investering.
    Het idee van mensen over een goede investering van een zonneboiler, verandert al onmiddellijk als  de SWW instelling (verdeling van SWW) naar 45°C wordt gebracht, dan is er al veel meer potentiële energie die bruikbaar wordt gemaakt. Er is dan ook al veel meer kans dat de boiler sneller wordt bijgevuld met energie van de zon, omdat je ook een lagere collector t° nodig hebt om het systeem te activeren om uw buffer te laden.
    Bij een nog beter gebruik van dezelfde buffer, door de potentiële energie te gebruiken tot 30°C en zelfs lager (door doorstroom naverwarming toe te passen in de verdere warmte aanmaak voor SWW en verwarming) kan je zelfs met relatief kleine buffers en met relatief kleine collectoroppvlakken, toch relatief grote opbrengsten genereren en gebruiken. Dan heeft een grotere buffer ook zin. Een buffer van bvb. 5000 l in of aan je huis (LEW of passief) voorzien is dan ook meer dan 50% van je verwarming met de zon aanmaken.
    Een tank (buffer) van 5000 l in je plannen voorzien is dezelfde mentale shift als iemand die beslist heeeft om zijn nieuwe woning op stookolie te verwarmen en die dus een stookolietank van 5000 l moet voorzien in zijn bouwplannen en omgevingsvergunning.
    Bedenking: ik ben ervan overtuigd dat er in Vlaanderen en zeker in Wallonië (met minder aardgasverdeling door grotere kosten om afstand te overbruggen) meer omgevingsvergunningen voor stookolietanken worden gegeven, dan dat er omgevingsvergunningen worden aangevraagd en vergund voor warmwater buffers ....
  6. Een zonthermisch systeem (zonneboiler/buffer) is steeds een goede aanvulling op een WP als deze op een ZLTV warmte afgifte werkt. Dit is meestal het geval als de verwarming werd berekend door de juiste professionele partij, zijnde de architect, de EPB verslaggever en in veel mindere mate het studiebureau van de verwarmingsleverancier. Deze laatste probeert zijn productaanbod te verkopen om aan uw verwarmingsvraag te voldoen.

mag ik vragen waarom 4 seizoensglas uit de boze is?
ik verneem net dat ik dit zeker moet plaatsen naast screens ifv oververhitting.

het zorgt idd misschien dat je meer moet verwarmen in de winter (gezien het de zonnestralen wat meer tegen houd) maar het zorgt toch ook voor wat meer comfort in de zomer?

Wie raadt je dit aan?

4 seizoensglas; houdt ook een groot deel van het licht tegen; ramen om licht in huis te brengen kan je kleiner nemen om evenveel licht in huis te halen. Is ineens goedkoper en energie zuiniger (m2 muur is goedkoper en veel minder energieverlies). Voor de vuist weg kan je raam een derde tot de helft kleiner voor evenveel licht (grofweg 70% licht voor gewoon dubbel glas versus kleine 40-50% voor zonnewerend glas wordt doorgelaten).

Je screens zelf zijn 100% in staan voor het koelte comfort in de zomer. En eens bv de zon weg is op oosten of zuiden of nog niet schijnt op westen heb je de volle lichtinval van die ramen. Met zonnewerend glas heb je continue maar een derde tot de helft van de licht inval. Zelf vind ik dit net minder comfort. En gezien de zonnewering het werk aankan, waarom nog betalen voor dat duurder glas?
Je moet sneller je lichten aanzetten; langer van natuurlijk daglicht profiteren vind ik ook comfort dat je verliest.

Misschien meer verwarmen in de winter? Dus je bent niet zeker? Je zonnewinsten halveren dus in de winter; hoeveel zijn deze in je woning?
Ik weet zeker dat je meer moet verwarmen.

Zelf zie ik geen enkel voordeel , enkel een nutteloze extra kost. Zo'n buitenhuizen doe je met zonnewering, oversteken of met pergola. Niet door je huis continu te verduisteren.

Walter

Beste Karel,

Ik bevestig wat Walter-8 geschreven heeft. Over de percentages kan men discussiëren, maar deze discussie is niet ter zake.

Het principe is:

Waarom zou ik meer geld uitgeven, 

  1. om toch te moeten investeren in zonwering: het 4-seizoensglas houdt niet genoeg warmte tegen bij Oost- of West oriëntatie om geen zonwering nodig te hebben. De enige zonwering die helpt is een vertikale zonwering zoals rolluiken of screens, luifels zijn uit den boze in Oost- of West oriëntatie. Het voordeel is ook dat je zonwering kan individualiseren door ze te automatiseren => je kan ze sturen met een app, met domotica, ... in functie van de zoninstraling, van het seizoen, van het uur van de dag. Je kan dit zelfs integreren in een totale energiestrategie via bvb. een SMA homemanager (batterij management systeem) zodat je hele verwarmings/koel- en zelfs licht- en energieproductiestrategie kan geïntegreerd beheerd worden. 4-seizoensglas is een vaste onveranderlijke waarde.
  2. om veel minder energie van de zon te kunnen opvangen in de winter: in de winter is de Oost-West oriëntatie ideaal om veel zonnewarmte in huis binnen te brengen. De Oost-West oriëntatie is hier zelfs ideaal omdat het de energie in huis brengt wanneer je thuis bent: 's morgens en 's avonds. Met 4-seizoensglas ga je dit  voordeel ongeveer halveren ...
  3. om ietsje minder lichtinval  te hebben, terwijl gewoon dubbel of drievoudig glas jou in de winter meer lichtinval toelaat. (In de zomer speelt dit geen enkele rol er is genoeg licht)

... en je kan nog steeds een venster openen als het te warm is ...

Verlinden-4 schreef:

Wij hebben uiteindelijk K16 en E16 gehaald.

Met of zonder PV ?

KaDe schreef:

We zullen normaal gezien reeds een slimme meter hebben, en bijgevolg wel moeten betalen op hetgeen we terug steken op het net.
We starten met bouwen jan/febru 2020. Het streefdoel is om de panelen aangesloten en gekeurd te hebben tegen eind 2020 zodoende we van de "terugdraaiende teller" kunnen genieten. Maar voor hetzelfde geld krijgen we een slimme meter van fluvius, wie weet...

Een digitale meter krijg je sowieso want sinds 1/7/2019 plaatst Fluvius alleen die nog.

Er bestaat momenteel nog niet zoiets als als een vergoeding moeten betalen voor wat je zelf op het net steekt.

Je PV-panelen nog geplaatst krijgen in 2020 ? Wordt krap op zijn minst.

Een douche wtw zou ik ook zeker weer plaatsen. Kost de wereld niet, en werkt wel goed.

jan

lietaert schreef:

Een douche wtw zou ik ook zeker weer plaatsen. Kost de wereld niet, en werkt wel goed.

 

Het kost dan misschien de wereld niet (700 tot 1000 € ?) maar of het de moeite loont daar twijfel ik ten zeerste aan.

Veel hangt uiteraard af van uw douchegedrag maar als je nooit langer dan strikt nodig onder de douche staat en daarbij ook niet meer water dan strikt nodig verbruikt dan lijkt het mij dat de energiewinst vewaarloosbaar is.

een berekening op 

https://www.warmtepomp-informatie.be/boiler/douche-wtw/

Wel zo dat het iets is dat moelijk stuk kan, en dat het nadien veel moeilijker te installeren is.

Weet ook dat de tapwater cop van 3.5 die ze aannemen in hun warmtepomp berekenening heel optimistisch is. De opbrengst zal dus groter zijn wanneer je een warmtepomp gebruikt.

 

 

jan

ps mijne koste 450 euro of zo

ps wij zijn met 4 ipv de 3 uit de berekening, dus 33% meer rendement

 

 

Ook het type speelt een rol. Een horizontale WTW heeft mogelijks een te laag rendement om financieel voordelig te zijn.

Het grootste rendement haal je toch via de bron(aanvoer) zelf en niet door allerlei bijkomende systemen te plaatsen om je bron te gaan beïnvloeden? Vraag me toch af wat het "rendement" van zo"n systeem zal zijn op een douchebeurt van 10 liter met een aanvoertemperatuur van 40° - 45°C? Daar valt weinig uit te "recupereren". 

Gewoon eens rekenen, bij mij was de opbrengst (serieus) hoger dan mijn lenings %. 

Pas op, de wtw wordt ook gebruikt om inkomend water in je boiler/ wp voor te verwarmen. Het is niet alleen verbonden met de koud water kraan! ( zie schema op berekening link.). Dit effect werkt ook als je doucht op 45° en erg bijna geen menging in de kraan is.

Ik denk dat dit bij renovatie meestal heel duur wordt, als je het doet, moet je het doen bij de nieuwbouw.

@ ivo: beetje zoals isolatie, werkt goed, en doet ook niets aan het bron systeem.

jan

Volgens mij schort er een en ander aan die rendementsberekeningen van een DWW.

Men gaat uit van een douchetijd van 7 minuten. Dit lijkt mij al onnodig lang, ikzelf doe dat op ongeveer 3 minuten.

Men gaat ook uit van een debiet van 10 l per minuut. Met een douchespaarkop is dat terug te brengen op 6 liter.

En dan gaat men uit van warmterecuperatie uit alle douchewater maar men houdt er geen rekening mee dat het eerste water hoofdzakelijk de douchewanden en de douchekuip zal opwarmen en daar al een zo groot deel van zijn warmte aan verliezen.Uit dat water kan je dus al weinig of niets meer recupereren. Het hierop volgende water zal dan eerst nog de afvoerleidingen en de DWW moeten opwarmen vooraleer er restwarmte kan worden overgedragen aan het nieuwe douchewater.

En de warmte uit het laatste douchewater kan ook niet gerecupereerd worden want ondertussen is de douchekraan gesloten en zullen de DWW en de leidingen naar de douche hun laatst opgenomen warmte in afwachting van de volgende douche stilaan terug kwijtraken om bij de volgende douche weer volledig afgekoeld te zijn.

Ik meen dus dat een douchewarmtewisselaar in de meeste gevallen onzinnig is.

 

charel schreef:

Volgens mij schort er een en ander aan die rendementsberekeningen van een DWW.

Men gaat uit van een douchetijd van 7 minuten. Dit lijkt mij al onnodig lang, ikzelf doe dat op ongeveer 3 minuten.

...


En die van je huisgenoten ook?

@ ivo: beetje zoals isolatie, werkt goed, en doet ook niets aan het bron systeem.

Ik bedoel, hoeveel energie (die dan nog eens opgewekt is via PV en WP) ga je nu echt kunnen recupereren op 10 liter aan een aanvoertemp. van 40°- 45°C (waar alleen de transport van die watertemperatuur energie kan overdragen en de afvoer al gevoelig is afgekoeld dus nog lager in °C zal zijn). Waarbij de opmerking van Charel dan nog eens terecht is dat op die 10 liter al een deel (de eerste aanvoer) afgekoeld is en een deel (na afsluiten kraan) terug zal afkoelen in de leidingen zonder overdracht. 

Je kan uiteraard ook veel te warm water gaan aanvoeren (en dus afvoeren) over een zeer lange tijd (minuten lang) om zo wat terug te winnen. Met aan de bron bedoel ik dus dat je best tijdens en voor het douchen zo weinig mogelijk energie verbruikt. Dan moet je geen extra systeem installeren om je aanvankelijke verspilling nog een beetje trachten recht te zetten. 

walter-8 schreef:
En die van je huisgenoten ook?

Die van mijn huisgenoten is 3-5 minuten. Bij mij duurt dat hoogstens een minuut of twee. 
Natssproeien/inzepen/afspoelen: hoe lang kan dat duren? 
Er gaat ook geen douchewater naar de wanden en vloer. Afstand uitloop boiler - douchekop is hooguit 3-4 meter.
Kraan open => bij de voeten beginnen => zo naar boven. Kraan dicht. Inzepen. Kraan open en direct warm water voor afspoelen. 
De eerste aanvoer- en afvoerliters van de eerste persoon zijn dus al niet warm. Daar valt inderdaad helemaal niets uit te halen. 
Gezien alle huisgenoten hier zelden na elkaar een douche nemen zal er dus weinig te recupereren zijn van achter elkaar douchende personen (met een constante stroom warm water). 

Ook hier blijft de regel gelden: alle energie die je niet verbruikt of waar je zo zuinig mogelijk mee omspringt is niet onderhevig aan allerlei achteraf te nemen maatregelen. 

Gezien huisgenoten langer haar hebben kan het daar iets langer duren. 

7-15 minuten onder warm tot heet water staan valt niet onder de term "douchen" in de zin van noodzakelijke wasbeurt maar eerder onder de term wellnesbelevenis. En de nog resterende beropen waar je echt smerig wordt en er langdurig heet geschrobd moet worden hebben meestal een douchegelegenheid op de werkplek. Daar is zo'n installatie misschien wel zinvol (ook al omdat de aanvoer van SWW daar meestal veel heter is ingesteld en er danig gemorst wordt met water. 

 

IvoB schreef:

Het grootste rendement haal je toch via de bron(aanvoer) zelf en niet door allerlei bijkomende systemen te plaatsen om je bron te gaan beïnvloeden? Vraag me toch af wat het "rendement" van zo"n systeem zal zijn op een douchebeurt van 10 liter met een aanvoertemperatuur van 40° - 45°C? Daar valt weinig uit te "recupereren". 

Beste IvoB,

Een douche WTW werkt steeds op t°n van 35 tot 43°C. Dit is de normale werkingstemperatuur en verwarmt dus het stadswater richting koudwateraansluiting douchekraan met 10 tot 20°C. Dit kan een besparing van 20% tot 40% energie veroorzaken. In de zomer zal dit eerder naar de 20% neigen omdat het stadswater al een hogere t° heeft en dus er een laag t° verschil (delta t) bestaat tussen douche afloop en stadswater. Dit maakt dat er minder restenergie wordt opgenomen. In de winter zal de energierecuperatie makkelijker zelfs de 30% overstijgen omdat dan de delta t veel groter is.

Het is wel waar:

  • hoe korter de wasvoorgang onder de douche duurt, hoe minder dat het voordeel zich voordoet en het is ook waar hoe lager de t° van uw douchewater, hoe minder energie die je kan hergebruiken (recuperen).
  • hoe lager uw SWW aanmaak t° gebeurt, hoe minder energie er verloren kan gaan in de leidingen voordat het de douchekop bereikt, en hoe minder het effect (in %) van de douche WTW zal hebben op het warmteverbruik  van uw SWW (inclusief leidingverliezen)
  • Hetzelfde gebeurt ook als u zich niet wast, dan is er geen warmterecuperatie en zal er geen voordeel zijn om een douche WTW te installeren, maar dit is enkel voor de vuile en smerige mensen onder ons (LOL)

Maar je zal nog steeds in de slechtste omstandigheden (= een zeer zuinige installatie met korte leidingen en met lage SWW aanmaak t° en met mensen die zeer snel proper zijn ...) nog steeds meer dan 10% van je energie kunnen recupereren in de zomer en meer dan 18% in de winter met een douche WTW.

Hier geldt ook hoe meer je verbruikt, hoe meer je kan besparen. Als je natuurlijk alleen bent en 1 keer per week een douche neemt, dan zal  het warschijnlijk 50 jaar duren eer je je investering eruit hebt! Maar, dit geldt dan ook  voor je boiler, je gasgeiser, je ....

lietaert schreef:

...

Weet ook dat de tapwater cop van 3.5 die ze aannemen in hun warmtepomp berekenening heel optimistisch is. De opbrengst zal dus groter zijn wanneer je een warmtepomp gebruikt.

jan

...

@ Jan,

Ik ken geen enkele Lucht/Water WP die een COP van 3.5 haalt bij SWW aanmaak t°n van 48°C (maximum beschouwd voor ideale SWW aanmaak t° voor lage t° L/W WP) of erboven, zelfs niet bij hoge buiten t°n.

De berekeningen die ik ken, geven nooit deze COP van 3.5 op voor de berekening van SWW, wel is deze COP en SCOP normaal voor LTV (aanmaak t°n van 35°C tot 45°C) vloerververwarming of LTV convectoren.

Luc,

 Je spreekt van een gemiddelde energiewinst tussen 10 % en 18 % met een DWW. Maar ik zie nergens of je daarbij rekening houdt met de begin- en eindfase van het douchen waarbij er geen warmte uit het douchewater kan gerecupereerd worden.

Charel,

Natuurlijk hou ik daarmee rekening. Anders was het percentage hoger. Hoe langer je gebruik maakt van de warmwaterstroom uit de douche, hoe meer je richting 30% à 40% gaat met een DWW.

Om het verschil aan te tonen tussen mensen: als mijn neefje komt overnachten heeft hij de gewoonte van 's morgens een goede douche te nemen van ... 20 minuten en meer (gelukkig met een spaar douchekop). Ik heb hem nu beperkt naar 15 minuten maximum en ... ik zie hem niet meer. Waarschijnlijk de grootste energiebesparing ... (LOL)  

Maar is het de goede energiebesparing? Ik weet het niet, ik denk dat ik beter geïnvesteerd had in een DWW!

Ook nog: het heeft geen zin om het met de DWW opgewarmde stadswater naar de warmtaanmaker (boiler, geiser, ...) te sturen. Het is de kortste afstand (DWW naar douchekraaan) die het meeste opbrengt. Bij langere afstanden beginnen terug de leidingverliezen de overhand te nemen.

Ik heb de berekening uit de link die Lietaert doorgaf eens gebruikt.

Daaruit blijkt dat je met één douchebeurt van 7 minuten met 10 l water per  minuut je telkens een besparing zou doen van 0,1 €.

Bij een douche van 3,5 minuten (lijkt mij redelijk) en met een spaardouchekop (waarom niet?) zou dat dan ongeveer 0,03 € zijn.

Er is nog geen rekening gehouden met het verlies bij aanvang en einde van het douchen. Als je daarvoor nog 1/3 aftrekt dan hou je per douchebeurt nog een winst over van 0,02 €.

De installatie van zo'n ding zal al gauw zo'n 700 € kosten wat wil zeggen dat je deze kost pas terugverdient na 35.000 douchebeurten.

Voorbeeld: drie personen die elk 5 maal per week een douche nemen maakt per jaar zo'n 750 douchebeurten. Na 46 jaar douchen heb je dan dat ding terugverdiend op voorwaarde dat je het op die lange tijd nooit zult moeten vervangen of laten herstellen wat je een utopie kunt noemen.

Enfin, ondanks dat velen zoiets steeds aanprijzen als een grote besparing lijkt mij de installatie hiervan dus onzinnig.

 

Luc, ik zie dat je ondertussen ook geantwoord had.

Ik heb de berekening uit die link gebruikt en daar lijkt het mij dat men geen rekening heeft gehouden met het verlies bij aanvang en einde van de douche.

Moest het wel zo zijn dan zou de terugverdientijd van 46 jaar naar 30 jaar gaan en weer op voorwaarde van geen vervanging of herstelling nodig gedurende 30 jaar.

Het blijft dus ook in dat geval nog steeds onzinnig.

Charel,

In jouw geval met 3 personen die maar 25 l SWW nodig hebben per douche, kom ik op een terugverdien periode van 17.7 jaar. (formule  vermogen: delta t * massa in kg (is aantal l) * 0.001163056 (constante voor omzetting naar kWh) en ik heb genomen als cijfers 12.5 l (de helft van uw douche van 25 l, dit laatste is berekend als 3.5 min * 7 l/min, het eerste, de helft, is een aanname of veronderstelling bij deze beperkte hoeveelheid douchewater) met een delta t van 10°C of dit geeft een vermogenwinst van 0.14538 kWh gemiddeld per douche, prijs kWh = 0.2484 €/kWh en 365 dagen gebruik met 3 personen. 

Maar natuurlijk ben jij al een kampioen in besparen en voor de meeste mensen is dit niet zo. Het gebruiksgedrag en hoe de installatie werd geïnstalleerd en ingesteld (t°n) zullen bepalen hoeveel je kan besparen met dit systeem.

De grootste besparing is nog steeds bij installatie korte leidingafstanden (beperken leidingverliezen door beperking afstand) en bij de instellingen lage t°n (beperken leidigverliezen door kleinere delta t). Bij het gebruik is natuurlijk de lengte (tijd) van de douche belangrijk. Ik heb bvb. een dikke 7 minuten nodig, mijn echtgeote heeft genoeg met 6 min. (maar met een hogere t° dan ik) en u hebt voldoende met 3.5 minuten. Een DWW is niet interessant voor iemand die niet veel verbruikt en dus wel interessant voor personen met veel verbruik.

Iedereen moet voor zichzelf uitmaken in welke categorie van verbruikers hij zich bevindt en iedereen moet uitmaken in welke categorie van leiding- en aanmaakverliezen zijn woning zich bevindt  en of hij dit kan optimaliseren vooraleer bijkomend te investeren in bvb een DWW.

Hou er ook rekening mee dat voor bepaalde personen een langere douche een comfortelement is, dat ze willen behouden. En dan is voor deze mensen en voor grotere huishoudens, voor bedrijven, enz.. een DWW wel een zeer goede zaak.

Luc,

Ik wil jouw berekening niet in twijfel trekken, maar:

Ik heb me gebaseerd op de hier gepresenteerde berekening die me vrij logisch leek met uitzondering van het verlies bij aanvang en einde van het douchen.

Uiteraard zijn er nog een boel andere factoren die een rol spelen. Zo zal het wellicht nog een grote rol spelen of die douche een inloopdouche is of een goed geisoleerde douchekuip. Bij die inloopdouche zal er een nog grotere afkoelng van het wegstromende douchewater zijn door het ganse pakket van de vloeropbouw. Anderzijds is het dan ook weer zo dat je die opwarming van het vloerpakket vooral in de winter geen verlies mag noemen, die opwarming is immers geen verloren energie maar draagt voor 100 % bij aan de woningopwarming. Dat is trouwens ook het geval voor al die warme afvoerleidingen zonder DWW tot op het punt waar ze de woning verlaten.

Een eenvoudige berekening kan trouwens heel wat afwijken van de werkelijke besparing. Het blijkt dat daar nog al eens de verkeerde conclusies uit worden getrokken, zo lees je hier en daar dat een DWW een besparing van meer dan 50 % zou opleveren.

Het meten van het juiste verbruik tijdens het douchen, voor en na de installatie, zou al een beter beeld kunnen geven, hoewel het ook daarbij moeilijk uit te maken is hoeveel van de restwarmte zonder DWW ten goede komt van de woningverwarming.

Op een techniekenforum van Tweakers.net is hierover ook interessante informatie te vinden zoals bijvoorbeeld deze reactie:

Ik krijg net een berichtje binnen van iemand die ook zijn gasverbruik gemeten heeft bij het douchen:

  • douchetijd wekker: 5 minuten
  • water koud: 21 graden (ja...zomer)
  • water warm: 39 graden
  • start wekker (douche loopt al): 624 liter stop na 5 minuten: 697 liter
  • Verbruik: 73 liter gas
  • jaar: 365 * 73 -> 27 m3 -> 18 Euro

"Terugverdientijdstip: sint-juttemis"

Spijtig genoeg zie ik hier niet met welk debiet er gedouchet wordt.

Men neemt hier 5 minuten douchetijd. Ik had in mijn eerdere post 3,5 minuten genomen hoewel ikzelf minder dan 3 minuten nodig heb.

Die 5 minuten lijken me dus zeker een goed gemiddelde.

Met een eventueel hoger gemiddeld moet men geen rekening houden vind ik, dat is dan immers een kwestie van wellnes zoals iemand hier al aanhaalde, en daar wordt soms nog veel meer energie aan verspild (sauna zwembad....)

Het blijft voor mij ook met deze berekening (met nog onbekenden) nog steeds een redelijk onzinnige bedoening.

Verder vraag ik me ook ernstig af hoe lang zulke opstelling probleemloos kan werken. Denk daarbij aan isolerende aanslag in het afvoergedeelte, aan oxidatie, aan verstoppingen.

Beste Charel,

Het energieverbruik van een douche hangt ook af van de aanvoertemperatuur van het stadswater en dus van het seizoen. Hiervoor heb iik een klein grafiekje gemaakt in mijn reactie naar Griet en Stefan op 06/09/2019 om20u19, link https://www.ecobouwers.be/comment/444300#comment-444300  

In dezelfde link staat ook een grafiekje van het energieverbruik en de af/aanwezigheid van de bewoner (bewoner neemt een douche of niet)

Als je natuurlijk je water gaat verwarmen met een gasgeiser of een zonthermisch systeem is de trugverdientijd veel langer. Gas kost ongeveer 1/4de van de prijs van elektriciteit. Dit betekent in uw (gelijkaardig) geval dat de terugverdientijd 17,7 jaar * 4 is ofwel 70,8 jaar. In het geval van een zonthermisch systeem aangevuld met een doorstromer is de kostprijs ongeveer 1/7 de van zuiver elektrische boiler ofwel is dan uw  gelijkaardige terugverdientijd 123,9 jaar, wat meer dan waarschijnlijk uw verdere levensverwachting en deze van uw kinderen en kleinkinderen en de levensverwachting van uw woning overtreft. En dan is dit natuurlijk een slechte investering.

Maar in de gevallen van grotere gebruikers zoals in mindere mate grote huishoudens, maar zeker voor bedrijven die bvb voor hun fietsend personeel douches moet voorzien, kunnen deze terugverdientijden aardig teruglopen naar rond de 5 jaar.

Bij  grote huishoudens die met grote elektrische boilers werken en die ook nog t°n van boven de 60°C hanteren en leidingafstanden van veel meer dan 4 m moeten overbruggen, is de terugverdientijd ook binnen het normale van minder dan 10 jaar. Maar dan is wel de terechte vraag of deze energiebesparing met een DWW niet op een andere manier kan gerealiseerd worden. Een zonthermisch systeem is dan altijd de betere investering. En als alternatief  is (als de leidinglengte niet kan veranderd worden of als er geen mogelijkheden zijn voor zonnethermie) natuurlijk de DWW een zeer interessant hulpmiddel, samen met een beperkte t° verlaging in het systeem.

En in jouw geval is zelfs zonnethermie te duur voor enkel SWW omdat je nog geen 600 kWh per jaar SWW energieverbruik hebt. Daarom moet je zonnethermie betrekken in alle warmteopwekking van je woning, dus incl. verwarming en incl. warmteverdeling naar was en afwasmachine, om een zonthermische installatie financieel rendabel te maken. Energetisch is een zonthermische installatie steeds rendabel als je ze in combinatie bekijkt met bvb. een WP.

Luc Vandamme schreef:

Een douche WTW werkt steeds op t°n van 35 tot 43°C. Dit is de normale werkingstemperatuur en verwarmt dus het stadswater richting koudwateraansluiting douchekraan met 10 tot 20°C. Dit kan een besparing van 20% tot 40% energie veroorzaken. In de zomer zal dit eerder naar de 20% neigen omdat het stadswater al een hogere t° heeft en dus er een laag t° verschil (delta t) bestaat tussen douche afloop en stadswater. Dit maakt dat er minder restenergie wordt opgenomen. In de winter zal de energierecuperatie makkelijker zelfs de 30% overstijgen omdat dan de delta t veel groter is.

....

Ik volg je redenering wel maar je kan me toch niet overtuigen dat - in ons persoonlijk geval - het sop de kool waard zal zijn:
- Leidingen (uiteraard geïsoleerd) kunnen bijna niet korter. Die 3-4 meter is gewoon gemeten vanaf de bovenkant van het SWW vat tot aan de bovenkant van de spaardouchekop (van boven naar beneden en terug naar boven). SWW vat staat gewoon aan de andere kant van de scheidingsmuur van de inloopdouche. 
- Rekenmodel voor de zomer klopt al niet gezien het SWW vat dan gewoon het water aanvoert volgens de temp van het leidingwater :> 20-22°C. Dus nul besparing op terugwinning. 
- Rekenmodel voor de winter klopt ook niet helemaal gezien de WP bij een buitentemp. beneden 3°C wordt uitgeschakeld en het SWW (300 l) dan ruim (boven 60°C) verwarmd wordt via de restwarmte (WW in achterwand) van de speksteenkachel die de leefruimte dan warm houdt. 
- Blijft over de verwarming van het SWW (150 liter) in voor en naseizoen via de WP (dus met nog een goede COP WP en nog redelijk aanvoer temp (15-20°C) leidingwater) op een temp van 40-45°C. 

Ik vermoed dat de stilstandverliezen (ook al heb ik de standaardisolatie van het SWW-vat opgevoerd met rondom 10 cm PIR) - mede veroorzaakt door het lage warmwaterverbruik - hoger gaan zijn dan wat je kan terugwinnen. x % van weinig geeft nu eenmaal nog minder. :-) 

En maak je geen zorgen: vanuit hygiënisch standpunt is een dagelijkse douche met gemiddeld 32* liter SWW pp ruim voldoende. Al wat meer is valt onder de noemer "extra comfort en verwennerij" en niet meer onder de noemer hygiëne. 

De "besparing" zou onder de huidige omstandigheden ook alleen maar in de vorm van een klein beetje energie zijn en economisch totaal onzinnig (hout komt uit eigen bosbeheer - anders ligt het maar te rotten - dus gratis en eigen PV productie overschrijdt momenteel nog altijd de eigen energieconsumptie). 

Uiteraard ben ik het wel met je gecijfer eens dat hoe kwistiger men met energie omspringt hoe lucratiever een systeem is dat daar op ingrijpt. Maar dat noem ik geen "besparing". Besparen doe je aan de bron (van je gedrag). Zo'n systeem is geen besparing maar het voor zichzelf trachten te rechtvaardigen en betaalbaar houden van een levensstijl die verkwistend is van bij de start. 

*Om zeker te zijn heb ik er de metingen nog eens bijgehaald: het betreft geen 10 liter maar 14.5 liter aan 42°C en 49.2 liter voor een "comfortdouche" aan 38°C of een weekverbruik van 255 liter SWW in het voor- en naseizoen dat elektrische energie verbruikt. 

 

 

 

 

 

Ivo, als ik de uitleg van Luc goed heb begrepen, is ook hij van mening dat voor jou het sop de kool niet waard is.

Afgaande uit de bevindingen en redeneringen van Luc, Ivo en mezelf denk ik dat we kunnen besluiten dat in normale huishoudens met een niet verspillende levensstijl, een DWW een slechte investering is. 

Beste Ivo B,

Zoals Charel zegt, heeft het voor jou geen zin om met een DWW te werken. Maar gelijk jij al 2 verwarmingssystemen hebt, (die ook samen afschrijfbaar zijn en dus dubbel zolang afgeschreven moeten worden dan 1 verwarmingssysteem want ze zijn nooit samen in gebruik en dus operationeel niet complementair), kan je dit ook maar eens DWW overwegen...

Je hebt het principe van de DWW nog steeds niet begrepen. 

Quote 1: "- Rekenmodel voor de zomer klopt al niet gezien het SWW vat dan gewoon het water aanvoert volgens de temp van het leidingwater :> 20-22°C. Dus nul besparing op terugwinning. "

Het is voldoende dat het gebruikt douchewater dat in het doucheputje vloeit warmer is dan het stadswater. Dus als u zich doucht aan 37°C water aan de douchekop is de t° van het water dat naar het putje vloeit nog steeds 32°C of zelfs meer. En het is de energie die hierin zit, die je recupereert voor de t° van je stadswater te verhogen (op te warmen) tot een hogere t° voor de ingang van je mengkraan. Zo zal je mengkraan minder warm water (SWW uit je boiler/buffer/geiser, ...) nodig hebben om je stadswater in de mengkraan naar de nodige t° (bvb 38°C die je instelt) te brengen. Het gevolg is dat dit dus zowel in de zomer als in de winter zijn effect heeft:

  1.  in de zomer heeft je stadswater dus een t° van 20 tot 22°C en je afvalwater (in het putteke) heeft een t° van 32°C (delta t = 32 - 20 = 12°C of 32 - 22 = 10°C), dus er wordt energie overgebracht van je afvalwater naar je stadswater via de DWW en je stadswater zal energie opnemen en dus bvb in de zomer zal deze t° van het stadswater verhogen met 3 à  5°C afhankelijk van de snelheid van doorstroming en de delta t.
  2. in de winter is juist hetzelfde proces, maar zal het stadswater ergens tussen 4°C en 8°C liggen, dus de delta t is groter (tussen 32 - 8 = 24°C en 32 - 4 = 28°C) en er zal dus meer energie overgebracht worden door de DWW of het stadswater naar de koude aansluiting van uw douchekraan zal verhogen met 10 à 15°C. => u heeft dus ook hier minder SWW water uit uw boiler/buffer/geiser, ... nodig om uw t° aan uw douchekop te behouden aan 37°C. 

De besparing die kan gehaald worden in het minder verbruik van SWW uit de boiler/buffer/geiser, ... is dus steeds tussen de 20% en de 40% afhankelijk van de tijd dat de douche duurt (de tijd om de leidingen op te warmen verwaarloost zich met hoe langer de douche duurt) en met de lengte van de leidingen (zie mijn vorige uitleg). Bij mij is de besparing maximaal 6 Euro per jaar omdat mijn SWW aangemaakt wordt met zonnethermie en een elektrische doorstromer. Deze 6 Euro vertegenwoordigt dan ook 30% van mijn SWW verbruik. Zo zie je dat percenten en centen niet steeds dezelfde indruk geven hoewel ze hetzelfde vertegenwoordigen...

Quote 2: "- Rekenmodel voor de winter klopt ook niet helemaal gezien de WP bij een buitentemp. beneden 3°C wordt uitgeschakeld en het SWW (300 l) dan ruim (boven 60°C) verwarmd wordt via de restwarmte (WW in achterwand) van de speksteenkachel die de leefruimte dan warm houdt. 
- Blijft over de verwarming van het SWW (150 liter) in voor en naseizoen via de WP (dus met nog een goede COP WP en nog redelijk aanvoer temp (15-20°C) leidingwater) op een temp van 40-45°C."

De besparing is onafhankelijk van de manier dat je je SWW aanmaakt, want de besparing is in kWh benodigd en niet in kWh aangemaakt. De financiële omzetting gebeurt ook met benodigde kWh en de actuele prijs van de gebruiktebrandstof, gedeefinieerd door je aanmaakkeuze.

Je kan nog steeds verliezen hebben door opslag en transport. Deze heb je wel al geminimaliseerd:

  • boiler/buffer bevindt zich aan andere kant van de muur = korte transporttijden 
  • boiler/buffer is verbeterd geïsoleerd, waardoor minder bufferverliezen
  • Is er ook een sifon op je warmwateraansluiting van je buffer of heb je misschien een terugslagklep in deze leiding, anders heb je warmteverliezen naar je verdeler voor je SWW leidingen. 
    De bufferverliezen door een gebrek aan sifon of terugslagklep, kunnen makkelijk oplopen tot 15% van je totale jaarlijkse warmteopslag in je buffer en is dus groter dan je isolatieverliezen bij een normaal goed geïsoleerde buffer.  
    Kan misschien verbeterd worden?

charel schreef:
Afgaande uit de bevindingen en redeneringen van Luc, Ivo en mezelf denk ik dat we kunnen besluiten dat in normale huishoudens met een niet verspillende levensstijl, een DWW een slechte investering is. 

Akkoord. 

Luc Vandamme schreef:

Je hebt het principe van de DWW nog steeds niet begrepen. 

Quote 1: "- Rekenmodel voor de zomer klopt al niet gezien het SWW vat dan gewoon het water aanvoert volgens de temp van het leidingwater :> 20-22°C. Dus nul besparing op terugwinning. "

Het is voldoende dat het gebruikt douchewater dat in het doucheputje vloeit warmer is dan het stadswater. .

Beste Luc,

Ik heb het principe van de DWW maar al te goed begrepen. Maar jij hebt mijn uitleg niet helemaal goed begrepen, alhoewel je hem wel goed quote. :-). Maar dat zal aan mijn uitleg gelegen hebben. 
Daarom heel duidelijk in detail zodat er hierover geen verdere misverstanden bestaan:
Wat betreft douchen in de zomer: 
Dan wordt binnenshuis het SWW gewoon niet opgewarmd. De aanvoertemperatuur (20-22°C) en de afvoertemperatuur is dan gelijk (of je zou er moeten van uitgaan dat de lichaamswarmte opgenomen wordt door het douchewater en dan terug afgegeven aan de DWW, maar vermoedelijk doen de leidingverliezen deze minimale winst al te niet - tongue-in cheek modus). 
Buitenhuis, wanneer maar mogelijk, wordt er een douche genomen met regenwater dat rechtstreeks door instraling opgewarmd wordt (warmer dan een doorsnee WP onrechtstreeks kan bekomen).
In het eerste geval is aanvoer- en afvoertemp. dus gelijk en is er geen terugwinning mogelijk.  
In het tweede geval is er ruim voldoende - gratis - heet SWW voorhanden en heeft terugwinning geen zin (afvoer gaat niet naar riool maar naar eigen lokale bio-zuivering). 

Wat betreft douchen in voor- en naseizoen: hierin heb je volkomen gelijk. Gezien het SWW dan nog een redelijk hoge aanvoertemp. heeft (13-18°C), de WP - gezien de buitentemp. een redelijk rendement heeft en het opgewekt vermogen van de PV (tot op heden gratis en investering is al lang teruggewonnen) ruimschoots het lokale verbruik overtreft blijft een DWW - economisch gezien - in dit scenario onzinnig. 

Wat betreft douchen in de winter: hierin heb je theoretisch nog steeds gelijk. Maar niet in mijn persoonlijk geval (praktisch). De bovenste SWW laag (SWW) volstaat ruimschoots om te douchen en is op 150 l gehouden om de WP te ontlasten (SWW verwarmen via een WP is niet de rendabelste methode). De volledige inhoud van het SWW vat (300 liter) is er alleen om het vermogen van de speksteenkachel in kwijt te geraken. 

En uit louter economisch oogpunt is - voorlopig toch - een dubbel SWW/CV systeem ook over the top. 
Tijdens de eerste renovatiefase van de huidige woning (2013) heb ik aanvoer en retourleidingen voorzien tussen kachel en SWW omdat dit op dat ogenblik bijna geen extra meerprijs was (vloer moest toch uitgebroken, geïsoleerd en heraangelegd). Dat was meer een investering uit gemoedsrust dan uit economisch oogpunt. Ik geloofde toen al niet dat het "sprookje" PV zou blijven duren en al helemaal niet PV + WP. Daarom wou ik een troef achter de hand houden om later redelijk economisch onafhankelijk te blijven. 
Spijtig genoeg vrees ik dat deze visie eerder waarheid zal worden dan ikzelf had kunnen inschatten: in de nabije toekomst zal mijn kachel ook economisch nog van grote waarde blijken te zijn (cfr. plannen VREG om elektriciteittarief te baseren op kwartiermetingen en daar een vast jaartarief aan vast te koppelen volgens sporadische piekmetingen => economische doodsteek voor combi PV+WP). 
Maar ook nu maakt het niet echt uit. Door de WP onder "zware omstandigheden" uit te schakelen zal ze ook langer meegaan wat weer een economisch voordeel is. En de speksteenkachel is praktisch onverslijtbaar en een goede back up bij stroomonderbrekingen in de winter (indien SWW pomp gekoppeld aan UPS). Zoals reeds gezegd komt het hout van lokale winning van bosonderhoud. En die is nog altijd groter dan het benodigde verbruik. De kevers en insecten verteren nog steeds meer dan er verstookt wordt. 

Combinatie van de drie factoren volgens seizoen: investering in DWW is onzinnig. En voor mij niet alleen. Zie daarvoor de commentaar van Charel. :-)

En tenslotte: in percenten heb je over gans de lijn gelijk. Maar daar hou ik me - met twee voeten in de zandgrond - finaal echt niet mee bezig. En ik denk dat de meeste huishoudens gelijk willen krijgen wat betreft de centen en niet de percenten. 

Wat betreft die sifon: 15% van nul euro blijft nul euro.