Vlas isolatie als bio-ecologisch bouwmateriaal

Al meer dan 6000 jaar wordt vlas geteeld voor de productie van linnen. Dit lichte stofje laat misschien een verkoelend zomers briesje door, maar als isolatiemateriaal houdt het je in de winter lekker warm. 

Ons advies

Vlas isolatie is een circulair bouwmateriaal dat gemaakt wordt van de overgebleven korte vezels bij de productie van vlas voor linnen. Het materiaal is hergroeibaar en heeft een lage CO2-impact. Vlas isolatie is verkrijgbaar als isolatieplaten, als isolatiedekens en als vlaswolvlokken, en dus flexibel in te zetten. De prijs van vlas isolatie per m2 ligt echter wel iets hoger.

Wat maakt vlas isolatie ecologisch?

Vlas isolatie of vlaswol behoort tot het gamma isolatiematerialen die vervaardigd zijn uit natuurlijke plantaardige vezels, zoals houtvezels en houtwol, hennepvezels, kurk, katoenwol, cellulosewatten en stro. Net als al die anderen is vlas isolatie hergroeibaar. Vlas wordt gezaaid in april en geoogst in de maand juli van hetzelfde jaar, zonder dat het al te veel bestrijdingsmiddelen nodig heeft. Bij de productie van vlas isolatie komt er bovendien weinig CO2 vrij, en op het eind van zijn levensduur kan het gemakkelijk gerecycleerd worden. Sterker nog: de vezels die gebruikt worden voor het isolatiemateriaal worden gewonnen uit reststoffen van de linnenproductie. Van de lange vezels wordt textiel gemaakt, terwijl de overgebleven kortere vezels dienen voor de isolatie. Vlas is dus een prachtvoorbeeld van een circulair isolatiemateriaal, en weinig CO2 belastend. Om het materiaal brandwerend en schimmelbestendig te maken worden doorgaans ammoniumfosfaat of boorzouten toegevoegd. Hoewel deze stoffen op zich niet milieuvriendelijk zijn, blijft de impact ervan meestal beperkt.

Hoe goed presteert vals isolatie in vergelijking met andere isolatiematerialen?

Vlas isolatie presteert als isolatiemateriaal gemiddeld, met een lambda-waarde van 0,038. Dankzij de hergroeibare teelt, lage CO2-uitstoot bij de productie en recycleerbaarheid scoort het materiaal op het vlak van milieu-impact zeer mooi. Voor een goed resultaat isoleer je met vlas best minstens 20 cm dik.

Lambda-waarde van isolatiematerialen

Type isolatie

λ [W/mK]

Vacuüm Isolatie Panelen (VIP)

0,007

Resolhardschuim

0,018 - 0,020

PUR of polyurethaanhardschuim

0,023 - 0,028

PIR of polyisocyanuraathardschuim

0,021 - 0,026

EPS of geëxpandeerd polystyreen

0,031 - 0,045

XPS of geëxtrudeerd polystyreen

0,028 - 0,038

Glaswol

0,031 - 0,044

Rotswol

0,034 - 0,044

Cellenglas

0,036 - 0,058

Papiervlokken

0,035 - 0,040

Kurk

0,038 - 0,040

Hennep

0,038 - 0,042

Vlas

0,038

Zeegras

0,039

Schapenwol

0,035 - 0,040

Kokosvezel

0,04

Katoen

0,039 - 0,042

Stro

0,056

Schelpen

0,106 - 0,155

Vlas isolatie biedt een heleboel voordelen:

  • De productie van vlas isolatie heeft een lage milieu-impact, aangezien het wordt gewonnen uit reststoffen van linnen. Bovendien kan het gemakkelijk gerecycleerd worden.
  • Vlas isolatie is vochtregulerend. Het kan tot 20% van zijn eigen gewicht aan vocht opnemen, én weer afgeven, zonder dat dit de isolerende werking beïnvloedt. Voor dampopen bebouwingen is het dus erg geschikt.
  • Vlas isolatieplaten of vlas isolatiedekens zorgen ook voor een goede akoestische isolatie. 2 vliegen in één klap, dus.
  • Vlas is gemakkelijk te plaatsen, want in tegenstelling tot glaswol is het niet irriterend voor je huid of luchtwegen
  • Volgens de producenten is de levensduur van vlas isolatie theoretisch gezien oneindig. Test wijzen in elk geval al op een levensduur van zeker 75 jaar.
  • Vlas isolatie heeft een hoge warmte-opslagcapaciteit (1550 J/kgK). Het scoort op dit vlak vier maal beter dan glaswol.  Daarmee zorgt vlas isolatie niet alleen voor thermische isolatie in de winter, maar draagt het ook bij aan een koel en meer constant leefklimaat in de zomer. Oververhitting wordt zo makkelijker vermeden.
  • Door de sterke vezels hebben Isovlas bouwisolatie platen een goede stijfheid. Oneffenheden worden eenvoudig opgevangen.
  • Vlas isolatie is moeilijk brandbaar (Brandklasse Euroklasse: C.) Bij brand vormt het een verkoolde korst.

De nadelen van vlas isolatie zijn beperkt:

  • Vlasdekens zijn weinig vormvast. Een goed ondersteunende basisstructuur waaraan je de stukken kan bevestigen, bv. een lattenwerk, is dus noodzakelijk
  • De brandwerende stoffen die worden toegevoegd zijn niet erg milieuvriendelijk, maar de impact is beperkt

Hoe wordt vlas isolatie geplaatst?

Vlas isolatie bestaat onder de vorm van isolatieplaten, isolatiedekens of vlaswolvlokken. De platen kan je in principe zelf op maat snijden, al is het materiaal wel vrij stug. Een verticale slijpmachine kan heel handig blijken. Ga je zelf aan de slag, neem dan zeker een marge van 2 à 3 centimeter extra aan de randen, zodat je de vlas isolatieplaten mooi in je structuur kan klemmen. Idealiter werk je met meerdere lagen op elkaar, waarbij je erover waakt dat de naden nooit recht over elkaar komen te liggen. Zo blijft de kans op luchtlekken en koudebruggen nihil.
De dekens kunnen met nietjes of spijkers bevestigd worden aan een lattenframe.

Wanneer kies je best niet voor vlas isolatie?

Vlasisolatie was vroeger een duur isolatiemateriaal, maar het prijsverschil wordt steeds kleiner, zeker ten opzichte van klassieke isolatiematerialen. Wanneer het budget beperkt is, zijn er mogelijk goedkopere alternatieven. Door de werken zelf uit te voeren kan je natuurlijk wel een pak besparen op de plaatsingskosten. Ben je niet zeker of hennepisolatie de beste keus is voor jouw project? Breng dan zeker een bezoekje aan Steunpunt voor Bouwadvies in jouw provincie. Deze steunpunten van het Vlaams Energieagentschap bieden individueel en onafhankelijk (ver)bouwadvies, tegen een klein prijsje (of soms zelfs gratis). 

vlas op veld | Vlas isolatie als bio-ecologisch bouwmateriaal
vlas vezels | Vlas isolatie als bio-ecologisch bouwmateriaal
vlas isolatiemateriaal | Vlas isolatie als bio-ecologisch bouwmateriaal
isoleren met vlas | Ecobouwers