Workshop: Hoe maken we bouwen tegen 2050 klimaatneutraal?

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Beste forumgebruikers,

geloven jullie dat klimaatneutraal bouwen en wonen op een dag de norm zal worden?  Wij alvast wel. Meer zelfs: in 2050 moet het zover zijn.

Maar omdat de weg nog lang is en we niet willen wachten op de overheid of op dat ene businessmodel, nemen we het heft zelf in handen. Schuif aan bij onze denktafels en discussieer mee over wat wij, (toekomstige) bouwheren, voor elkaar kunnen betekenen om klimaatneutraal bouwen waar te maken. Hier inschrijven voor de workshop op de PassiveHouse beurs op 12 en 13 september in Tour & Taxis.

Reacties

Het wordt met de dag duidelijker dat CO2 weinig met het klimaat te maken heeft, de opwarming van de aarde is al 20 jaar niet bestaand ondanks onverminderde toename van het CO2-gehalte in de lucht. Het is dan ook weinig zinvol om nieuwbouwwoningen te optimaliseren op minimale CO2-uitstoot.

 

Veel belangrijker is het minimaliseren van het gebruik van bouwmaterialen voor gebouwen, in plaats van oude gebouwen te slopen en nieuw te bouwen zouden we veel meer gebruik moeten blijven maken van de bestaande voorraad. Daarbij gaat het niet alleen om energieverbruik voor winning en productie van de bouwmaterialen maar ook om de milieubelasting door het gebruik van grondstoffen waaronder vaak schaarse metalen.

 

Ik noem deze punten omdat de zogenaamd klimaatneutrale woning zeer milieubelastend kan zijn, als extreem noem ik een nieuwbouwwoning van 300 m² of nog groter met inpandige garage, gebouwd met veel beton, steenachtige muren en met veel PUR-isolatie geïsoleerd, met enorme glaspartijen op de tuinzijde en om de enorme warmtebehoefte in de winter af te dekken met een grote warmtepomp en de nodige zonnepanelen op het dak waarmee waardeloze zomerstroom op het net geparkeerd kan worden om in de winter terug te stelen zodat de warmtepomp kan draaien op kosten van de gemeenschap.

 

In plaats van de klimaatneutraal zou ik liever zien dat gekozen wordt voor milieuvriendelijke woningen, waarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van bestaande gebouwen en deze op te waarderen met hernieuwbare/nagroeibare materialen, waarbij de woningoppervlakte zoveel mogelijk wordt beperkt, isolatieniveau K20 of beter, en zo weinig mogelijk gebruik gemaakt wordt van installatietechnieken.

 

Klimaatneutraal is een zinloze doelstelling waarmee het tegenovergestelde bereikt kan worden van wat men beoogt.

Alsof klimaatneutraal het tegenovergestelde zou zijn van milieuvriendelijk! ??

Tegenovergesteld weet ik niet.

Wat ik wel weet dat PH meestal = grote nieuwbouw .....

ik denk dat een oude, bestaande woning in de stad waar de bewoners zich met de fiets of te voet verplaatsen finaal veel beter is dan een nieuw PH buiten de stad

Daarnaast zijn er sectoren waaronder  Industrie en transport waar veel meer resultaat te behalen valt

Het ene sluit toch het andere niet uit? Alsof passiefhuizen bijvoorbeeld per definitie groot zijn, kleiner dan de doorsnee verkavelingswoning), niet in de stad staan, de bewoners niet met de fiets of te voet naar hun werk kunnen gaan.

Alsof bewoners van een gerenoveerd pand in de stad zich per definitie niet per auto, vliegtuig, cruiseschip zullen verplaatsen

Passiefhuis meestal een groot huis? Ik heb zelfs de indruk dat passiefhuizen door de band kleiner zijn dan de meeste nieuwgebouwde woningen. Er wordt alleszins meer aandacht besteed om de ruimtes zo functioneel mogelijk te voorzien, dat is een noodzaak om aan de compacteis te voldoen.

Het idee om zo veel mogelijk de bestaande woningen in de stad te behouden, te renoveren en liefst energiezuiniger te maken is uiteraard een prima idee. Het hoeft echter niet in de plaats te komen van het bouwen van zo energiezuinig mogelijke woningen. De beiden moeten aangemoedigd worden.

Dat er in andere sectoren meer te rapen valt is ook geen excuus om dat dan in de woningbouw minder te doen.

Ik bedoel dat klimaatneutraal het tegenovergestelde KAN zijn van milieuvriendelijk, terwijl omgekeerd milieuvriendelijk sowieso weinig impact heeft op het milieu en daarmee op het klimaat (voor wat het waard is). Het is zeer goed mogelijk om de meest verschrikkelijke woning te bouwen met te grote bouwoppervlakte, milieubelastend materiaalverbruik, te hoog energieverbruik en korte levensduur, maar al deze kwalijke zaken te verdoezelen met een discutabel keurmerk als "klimaatneutraal" omdat er toevallig een warmtepomp en overmatig veel zonnepanelen gekocht zijn... een moderne variant op het Middeleeuwse aflaatsysteem.

 

Overigens heb ik er geen problemen mee als men bewust kiest voor zo'n verschrikkelijke milieubelastende woning zolang geen pogingen gedaan worden om dat te verhullen. Milieu-eerlijke woning?

Ingir, dan had ik verkeerd begrepen wat je met klimaatneutraal bedoelde..

In ben het in ieder geval roerend eens met wat je hier schrijft.

Charel, natuurlijk sluit het ene het andere niet uit maar feit blijft dat je niet veel bestaande huizen zult vinden die gerenoveerd werden tot PH . De meeste PH zijn wel degelijk nieuwbouw en gebouwd door mensen met meer middelen en wel degelijk groter .

Zie je veel PH in de stad ? Buiten de stad bouwen op zich is al een belasting voor het milieu er moeten nusleidingen , wegen , rioleringen etc getrokken worden voor minder mensen. De verplaatsingen zijn langer etc.

Zoals je weet is er twijfel over de milieuwinst van zonnepanelen. De productie <> rendement.

Is er ooit een dergelijk onderzoek gebeurd bij PH ? Ik ben niet overtuigd .

Daarnaast de term : "klimaatneutraal" Wie verzint zoiets ? Hoe kan een huis , een stad , een land klimaatneutraal zijn ? De bouw op zich sluit dat al uit !

 

 

Jef,

Je ziet inderdaad weinig of geen PH in de stad, nieuw of gerenoveerd, maar hetzelfde geldt buiten de stad. Daat staan er spijtig genoeg ook veel te weinig. Hier is dus volgens mij geen verschil tussen stad of platteland.

Mijn passiefwoning staat in een klein stadje en het is na 4 jaar nog altijd de enige hier in een straal met een 5-tal dorpen die hier rond liggen. Je kan hier dus zeggen dat het enige passiefhuis in een regio van een 5 tal dorpen net wel in de stad staat.

Dat passiefhuizen gebouwd worden door mensen met meer middelen daar geloof ik ook niets van, wel dat onterecht die perceptie bestaat. Velen denken dat dat te duur is voor hen, maar tegelijk bouwen diezelfde mensen dan dure, veel te grote pastorijstijlen (is maar een voorbeeld!) met dure uitgebeide technische systemen die je in een passiefhuis niet nodig hebt. Uiteindelijk zijn die dan veel meer kwijt dan de doorsnee passiefbouwer en blijven ze het idee hebben dat passief bouwen niet voor hunne portemonné was.

En klimaatneutraal? Tja die term is inderdaad een beetje raar en op zijn minst verwarrend. Wat betekent dat eigenlijk? Alles hier op aarde maakt dat het klimaat nooit neutraal is. Dat hoeft geen probleem te zijn zolang het maar niet te ver naar één richting doorslaat.

 

Het concept Klimaatneutraal klopt gewoon niet, nog afgezien van het feit dat bouwen altijd belastend is voor de aarde (invloed op klimaat betwijfel ik). De essentie van klimaatneutrale woningen is dat al het stroomverbruik van HH-stroom, ruimteverwarming en SWW zelf wordt opgewekt met zogenaamd duurzame energiebronnen, voor woningen zijn dat doorgaans zonnepanelen.

Zonnepanelen produceren echter vrijwel geen stroom in de winter als de meeste stroom nodig is voor ruimteverwarming, het concept is dan ook gebaseerd op de verkeerde aanname dat de huidige salderingsregeling opschaalbaar is.

 

Stel dat in 2050 alle woningen klimaatneutraal zijn en al hun stroomverbruik opwekken met zonnepanelen, in de lente/zomer wordt dan een enorm overschot aan zonnestroom op het net geplaatst dat vervolgens nergens heen kan, niet naar buurlanden want die zijn ook klimaatneutraal. In de herfst/winter is er juist een enorm tekort aan stroom omdat iedereen zijn elektrische verwarming of warmtepomp wat vaker laat draaien. De zonnepanelen produceren nu onvoldoende stroom om in de eigen vraag te voorzien en er moet veel fossiele stroom bij om het netwerk in balans te houden.

 

Fossiele energiecentrales draaien zwaar onrendabel omdat in niet continue geproduceerd kan worden (dag/nacht) en standby gestaan moet worden voor het geval de zon het even laat afweten. Er wordt onnodig veel brandstof verbruikt en meer CO2 geproduceerd. In Duitsland en Denemarken is daardoor nu al de CO2-productie gestegen ondanks de grote hoeveelheid duurzame opwekking.

 

CO2 heeft niets met de opwarming van de aar de te maken... en de aard is plat. Tja...

We hebben het er al dikwijls over gehad.

Zonnepanelen alleen kunnen nooit voor constant duurzame energiebron zijn. Net zoals windmolens  waterkrachtcentrales, biogascentrales, getijdencentrales enz.... dat alleen nooit kunnen zijn.

Samen echter kunnen ze dat zeer zeker wel zijn. Zonnepanelen zijn een waardevolle, onmisbare schakel in een totaal van duurzame energieopwekking.

 

 

ingir, je zit weer op je stokpaardje, deze retoriek hebben we van jou al een dozijn keren gehad.  en verder vind ik het een hoop woordenvitterij.  ik denk niet dat er een officiële beschrijving bestaat voor klimaatneutraal, en net zo min voor milieuvriendelijk .

verder klopt het niet helemaal wat je zegt over PV.  plaats panelen oost-west, of zet ze op 90° (haaks dus met het aardoppervlak), en je krijgt al een veel betere situatie.  in zwitserland hebben ze een project waar de panelen op 90° stonden, en ze kregen in de winter minstens zoveel stroom als in de zomer.  dat zal hier niet lukken, want de zwitsers hbeben sneeuw in de winter, en dus veel meer reflectie, maar toch, 't zou een heel stuk gunstiger komen te liggen.  helaas hebben de overheden dat nog niet door, dikwijls kreeg je in zulk geval geen subsidie, terwijl het net beter scoort, niet qua totaalopbrengst, wel qua opbrengst t.o.v. de behoefte..

 

Daarmee krijg je de woning niet klimaatneutraal (lees: alle energie ZELF opgewekt). Dat zou kunnen werken als het netwerk een grote accu is waar alle zomerstroom bewaard kan worden voor de winter maar zo werkt het helaas niet.

 

De waarde van zonnepanelen is dat een deel van het eigen stroomverbruik afgedekt kan worden met zonnepanelen door de opgewekte zonnestroom zoveel mogelijk direct te verbruiken of op te slaan voor de avond/nacht. De omvang van PV-systemen zou dan ook beperkt moeten blijven tot een omvang waarbij het percentage direct verbruik (+lokale opslag) zo hoog mogelijk is. Stroom die aan het net terug geleverd wordt beschouw ik als verloren stroom (transport- en inpassingsverliezen).

 

In NL wordt salderen per 2020 met zeer grote waarschijnlijkheid afgeschaft, in dat jaar zijn alle draaischijfmeters zijn vervangen door slimme meters. Dankzij die meters is het dan ook mogelijk om met gedifferentieerde energietarieven te werken afhankelijk van vraag en aanbod van stroom en dat zowel voor netverbruik als voor netinjectie. In de praktijk zal dat betekenen dat je in de zomer een laag stroomtarief betaalt voor netstroom en geen vergoeding krijgt voor netinjectie terwijl in de winter een hoog stroomtarief gerekend wordt voor netstroom maar ook een hoge vergoeding gegeven wordt voor netinjectie. Het resultaat zal zijn dat woningeigenaren hun dak zullen volleggen met goedkope zonnepanelen om daarmee zoveel mogelijk netverbruik te voorkomen maar tegelijk ook netinjectie zoveel mogelijk zullen voorkomen omdat dit vrijwel niets oplevert, bijvoorbeeld door het deel van de zelf opgewekte zonnestroom dat niet direct verbruikt kan worden op te slaan als warmte in SWW-boiler, gebouwmassa of als stroom in accu's.

 

Het voorkomen van stroomafname van het net zal in NL vooral interessant worden omdat de gigantische kosten van het Energieakkoord (80 miljard voor duurzame opwekking) verrekend wordt in het stroomtarief van huishoudens. Geen stroom afnemen betekent dan ook niet meebetalen aan die te dure en ongewenste duurzame opwekking en dat geeft een extra motivatie om in de eigen stroom te voorzien. Misschien moeten we hier wel spreken over "netwerkneutraal"... ;-)

Hans, het gaat me om de valse suggestie dat een klimaatneutrale woning ook maar IETS kan betekenen voor het klimaat (minder CO2-uitstoot resulteert niet in een stabiel klimaat, klimaat verandert altijd). Het nastreven van klimaatneutrale woningen zou zelfs het tegenovergestelde tot gevolg kunnen hebben: meer CO2-uitstoot door onrendabele achtervang met fossiele centrales zoals nu in Duitsland en Denemarken het geval is.

 

De aandacht voor CO2 is onterecht en afleidend van het echte probleem: ons te hoge energieverbruik en te grote woningen. Als we kleiner zouden bouwen en dan gelijk ook meer aandacht aan energiebesparing zouden besteden zou er structureel minder energie nodig zijn, tegelijk zijn ook minder technieken (=extra milieubelasting) nodig om de woning te verwarmen. Energie die niet opgewekt hoeft te worden en dus ook niet duurzaam (duur) hoeft te zijn.

 

Ik weet niet waar dat verhaal over de oriëntatie van zonnepanelen vandaan komt maar daar ben ik het wel met je eens: zonnepanelen zouden opgesteld moeten worden voor optimale stroomopbrengst in de winter omdat dan de vraag naar energie het grootst is en niet in de zomer. De salderingsregeling heeft helaas als resultaat dat PV-opstellingen worden gekozen op maximale jaaropbrengst... daarom ben ik ook tevreden met het vooruitzicht dat de salderingsregeling in NL afgeschaft gaat worden en zonnestroom in de zomer niet langer een terugleververgoeding gaat opleveren.

Ingir,

Jouw quote:

"De aandacht voor CO2 is onterecht en afleidend van het echte probleem: ons te hoge energieverbruik en te grote woningen."

Het echte probleem is niet ons te hoge energieverbruik op zich, tenzij louter voor de eigen geldbeugel, maar de gevolgen daarvan via een te hoge CO2 uitstoot. En uiteraard, hoe meer verbruik, hoe meer uitstoot, zeker als het fossiel wordt opgewekt. 

Dus die aandacht voor de CO2 uitstoot is zeer terecht en wordt te weinig ernstig genomen.

En het is niet kiezen voor het ene of het andere, maar voor beiden. Dus kiezen voor het zo drastisch mogelijk verminderen van het verbruik, maar daarbij ook kiezen voor een duurzame opwekking van de energie die je onvermijdelijk altijd nog nodig zult hebben.

"Dat passiefhuizen gebouwd worden door mensen met meer middelen daar geloof ik ook niets van, wel dat onterecht die perceptie bestaat." 

Wel ik lees dat PH gemiddeld  10 % duurder is . 10 % van 300.000 is 30.000 meer dan een jaar werken voor de meeste mensen doe daar de interest bij en dan weet je het wel . Maar eigenlijk omzeil je het probleem. Zijn de meeste PH nieuwbouw ja of neen . Staan de meeste buiten de stad ja of neen ? Waarom zou een PH meer klimaatneutraal zijn volgens jouw ? Weegt de energiebesparing op tegen de milieulast die de werken met zich meebrengen ?

 

Ik zie CO2-reductie als collateral damage, leuk als je daar in gelooft maar van generlei waarde. Waar het om gaat is dat er minder fossiel gebruikt wordt en dan niet door duurzaam op te wekken (verduurzaming van verspilling) maar door onnodig energieverbruik te voorkomen. De energie-efficiency van energiebesparing is veel groter dan die van duurzame opwekking, en daarmee ook de CO2-efficiency voor wat je het waard vindt.

Jef,

Eigenlijk is dat een moeilijke discussie.

Als je de vergelijking maakt met twee identiek gebouwde huizen, neem nu bijvoorbeeld die pastorijstijl, gebouwd met dezelfde materialen en  dezelfde graad van afwerking en dezelfde smaak van inrichting dan denk is dat het verschil zelfs groter is dan 10 %.

Echter bij passiefbouwen ben je min of meer verplicht om ander keuzes te maken, andere prioriteiten te stellen.Zo zal je wellicht bijvoorbeeld weinig tot geen pastorijstijlen vinden onder de passiefhuizen maar eerder soberere, strakke, compacte woningen zonder tierelantijntjes, zonder onbenutte ruimtes zoals grote zolders, inpandige garage's enzovoort.

Een comfortabele passiefwoning voor een gezin van 5 personen kan dus goedkoper uitvallen dan een ander soort woning met niet meer of minder comfort, voor eenzelfde gezin maar met andere keuzes, andere prioriteiten,woningen waarvan de verkavelingen vol staan.

De meeste PH zijn inderdaad nieuwbouw omdat het meestal niet gemakkelijk is om 100 % passief te renoveren, al kan je met wat moeite wel in de buurt komen wat ook geen slecht idee is.

Of de meesten in de stad staan of net niet, weet ik eerlijk gezegd niet. Maar ik vraag me af hoe relevant die vraag eigenlijk is. Als een tuinaannemer in Zandhoven een passiefhuis voor zichzelf zet vlak bij zijn bedrijf, is dat dan minder goed dan een passiefhuis in Antwerpen voor een verkoopster van het shoppingcentum van Wijnegem?

Waarom zou het bouwen van een passiefhuis meer milieulast veroorzaken dan het bouwen van een ander soort woning? Ik denk dat dikwijls het tegenovergestelde waar is. Passiefhuisbouwers zijn bijna per definitie eerder geneigd om ook bij het bouwen meer oog te hebben voor het gebruik van ecologische bouwmaterialen.

 

Ingir, we zijn het hier toch allemaal zonder uitzondering over eens dat energieverspilling moet vermeden worden!

Je hoeft dat pleidooi hier toch niet steeds opnieuw te voeren, ons moet je hiervan niet overtuigen hoor!

Wie heeft het hier in gods naam over verduurzaming van verspilling!

Neen, op de eerste plaats geen verspilling en dan verduurzaming van het hoognodige!

Je zegt zelf dat het er om gaat dat er minder fossiel wordt gebruikt (want CO2 toch?).Maar waarom zou dat dan enkel maar mogen door minder te verbruiken en niet door en minder verbruiken en duurzaam opwekken? Het lijkt soms dat je niet wil dat fossiel volledig verdwijnt.

 

Zo logisch is het niet voor iedereen dat energiebesparing (eerste stap Trias Energetica) eerst voluit benut moet worden. Zo is in het Energieakkoord besloten om maar liefst 50 miljard euro te besteden aan duurzame opwekking en slechts 0,5 miljard voor energiebesparing. En bij die duurzame opwekking hoef je niet te denken aan subsidiëring van zonnepanelen voor particulieren, de huidige salderingssubsidie zal over enkele jaren wordt zelfs beëindigd. Dus nauwelijks subsidie voor de belangrijskte stap die genomen kan worden en 100x zoveel voor zaken die eigenlijk niet gewenst zijn en bewezen geen voordeel hebben voor economie en ecologie.

 

Ook klimaatneutraal zie ik als een poging om verspilling te verduurzamen. Voor mij is verduurzaming weinig interessant omdat de impact van duurzame opwekking marginaal is zolang er geen alternatief is dat fossiele brandstof kan vervangen als betrouwbare en goedkope basisvoorziening. Bovendien zijn de kosten van windmolens en dergelijke te hoog gezien de beperkte inpassing die mogelijk is met deze bronnen, de maatschappij wordt onnodig tot ongekend hoge kosten gedwongen zonder enig perspectief op afname van het gebruik van fossiele brandstoffen.

 

Inmiddels wordt al enkele decennia stevig geïnvesteerd in duurzame opwekking zonder enig resultaat, het gebruik van fossiele brandstoffen is gewoon verder toegenomen. Eigenlijk zou nu 20 jaar lang vooral in energiebesparing geïnvesteerd moeten worden, dan kunnen we zien of dat wel effect heeft. 

Denk er aan dat de bevolking ook nog steeds aan een flink tempo uitbreidt. Die uitbreiding zal groter zijn dan je met energievermindering kunt compenseren want al die extra mensen zullen ook energie willen (moeten) verbruiken.

Dus het effect zal zelfs bij het meest spectaculaire minderverbruik nul of minder zijn.

En dus ben je als mensheid, indien we willen overleven, wel verplicht om ook zoveel mogelijk te gaan investeren in duurzame energie, geen enkele kans mag hier onbenut worden gelaten.

Tenzij we de wereldbevolking op één of andere beschaafde manier kunnen decimeren in de toekomst. (???)

 

 

Charel,

het idee is net we moeten stoppen met het volbouwen  van het open ruimte die nog overschiet .

Het verbouwen en isoleren van een bestaande woning zal wel degelijk minder impact hebben op het milieu dan het bouwen van een PH . Stad of geen stad speelt wel degelijk een enorme rol. Je aannemer uit Zandhoven heeft kinderen die naar school moeten en die school ligt niet naast zijn bedrijf evenmin als de winkels , de cinema en het bedrijf waar zijn vouw woont.De kassierster uit Antwerpen zal misschien haar boodschappen in het schoppingcentrum doen maar haar kinderen gaan daar niet naart school en het zou moetenlukken dat haar man ook in Wijnegem werkt.

Het probleem met duurzame opwekking zoals we die nu kennen (windmolens, zonnepanelen, biomassa) is dat de kosten veel hoger zijn dan die voor energiebesparing die zichzelf terugverdient door lagere energiekosten. Een woning kan in 10-15 jaar tijd energiezuinig gemaakt worden door telkens de besparing op de energiekosten te herinvesteren in energiebesparende maatregelen. Het milieu-effect van duurzame opwekking is bovendien zeer gering door allerlei optredende verliezen.

 

Met hetzelfde budget kan daardoor met energiebesparing veel meer milieu-effect bereikt worden dan ooit met duurzame opwekking haalbaar is. Het is dan ook een verkeerde keuze om nu al te beginnen met grootschalige opwekking met duurzame bronnen terwijl nog niet eens een begin gemaakt is met grootschalige energiebesparing.

Jef,

Ik ben het eens dat we zo veel mogelijk de bestaande woningen in de centra (niet enkel stadscentra!) moeten gebruiken of hergebruiken door renovatie en liefst door ze energiezuinig te maken.

Het verbouwen en isoleren ervan zal inderdaad in vele gevallen ook minder impact op het milieu hebben dan het bouwen van een nieuwe woning in het algemeen waarbij het bouwen van een passiefhuis dan toch beter te verantwoorden is.

Maar we moeten niet panikeren, dat renoveren van bestaande woningen gebeurt ook wel, ik zie alsnog niet zo veel langdurig lege plekken of onbewoonde woningen in de centra.

Waar je stelt dat het dan een grote rol speelt of dat in een stad is of niet begrijp ik je niet.

Ik durf wedden dat in Zandhoven de kinderen minder ver van de school wonen dan de gemiddelde leerling in de stad. Elk dorp heeft wel zijn kindercreche , peuterschool en lagere school. In vele centrumdorpen vind je ook voldoende verdere scholingsmogelijkheden. Hogescholen en universiteiten dan weer niet, maar de voor uw kinderen geschikte vind je meestal ook niet in de eigen stad.

Voor dichtbije tewerkstelling moet je ook niet meer in de stad wonen, de grote bedrijven met veel tewerkstelling bevinden zich niet daar maar eerder in de vele industrieterreinen op het platteland. Zo ook voor de grote winkelcentra.

De tijd dat je in de stad voor alles op loopafstand terecht kon is reeds lang voorbij. Ga bijvoorbeeld 's morgens maar eens kijken aan de Antwerpse ring hoeveel stadsbewoners er in hun auto de stad verlaten om 's avonds weer te moeten aanschuiven om terug binnen te geraken.

Oké, ik overdrijf misschien een beetje, maar ik ben dan toch niet de enige die dat doet.

 

Ingir,

Je redeneert wel eens meer alsof we zouden moeten kiezen tussen energiebesparing en duurzame energieopwekking.

We moet toch helemaal niet één van de twee kiezen? We moeten toch beiden doen? Hoe meer effect hoe beter toch?

Ingir beschrijft gewoon de logische volgorde van de Trias Energetica, energie die je niet nodig hebt, hoef je ook niet op te wekken!

Charel,

Ons gezin doet meer dan 90 % van de verplaatsingen met de fiets of de aannemer van Zandhoven dat ook doet durf ik betwijfelen.

Maar eigenlijk is het veel ruimer: focussen op PH ondertussen het land doorkruisen met de auto regelmatig vliegen veel vlees eten ....  Niet echt klimaatneutraal zelfs niet in het ideale PH . Bedrijfswagens , PH wordt gesteund fietsen niet.Ik relativeer het hele "klimaatneutraal" gebeuren HEEL sterk . Grappig als je op een niet onderhouden fietspad een bord leest "Werk meeaan een klimaatneutrale gemeente beperk de CO 2 uitstoot !

 

We moeten inderdaad eerst kiezen voor alleen energiebesparing en pas als de mogelijkheden daarvan op grote schaal benut zijn kunnen we doorstappen naar duurzame opwekking. Duurzame opwekking is duur en legt daarom een enorm beslag op financiële middelen. Verder is het milieu-effect van duurzame opwekking beperkt door de geringe inpassingsmogelijkheden en andere verliezen.

 

Energiebesparing is relatief goedkoop, voornamelijk door de lange levensduur van bouwkundige maatregelen als isolatie en luchtdichting. Maar misschien belangrijker is dat energiebesparing zonder beslag op kapitaal (subsidie, spaartegoeden of geleend geld) uitgevoerd kan worden. Hierbij wordt begonnen met eenvoudige en goedkope maatregelen die veel energie besparen waarna de besparing wordt geherinvesteerd in duurdere maatregelen. De besparing kan uiteindelijk zo hoog oplopen dat uiteindelijk ook duurzame opwekking (eigen zonnepanelen) uit die besparing gefinancierd kan worden.

Jef,

Voor alle duidelijkheid: die aannemer uit Zandhoven is een fictief persoon hé. Ik had evengoed een bakker uit Beerse kunnen noemen. De ene rijd misschien met de fiets, de andere vliegt per helicopter. Weet ik veel. Het gaat om de gemiddelde manier van verplaatsen en de gemiddelde afstanden die nodig zijn voor dat soort mensen in dat soort situaties.

Hoe uw gezin dat doet is voorbeeldig maar is ook maar de manier van dat ene gezin. Niet relevant dus.

Focussen op PH en ondertussen vliegreizen maken en volop vlees eten? Waarom zo een tendensieus voorbeeld? Je zou toch evengoed (beter) kunnen zeggen: " een kast van een energieverslindende villa bouwen, en alsof dat nog niet erg genoeg is, dagelijks grote hompen vlees binnenproppen, de boodschappen doen met een 4x4 Hummer enzovoort". Dat zijn allemaal maar gefantaseerde toestanden, maar.......

van wie kan je door de band de milieuvriendelijkste levenswijze verwachten? Van die meneer met zijn protserige en energieverslindende villa, of van die geitenwollensokkenbreier die uit principe een passiefhuis heeft gebouwd? 

Je hebt altijd uitzonderingen maar ik meen toch wel te kunnen stellen dat degenen die een zo energiezuinige woning willen bouwen of hebben gebouwd, ook op andere gebieden oog hebben voor energiezuinigheid.

 

Dat begriip ik Cp.

Maar die logische volgorde is een volgorde van belangrijkheid. Dat wil helemaal niet zeggen dat je de twee andere maatregelen moet achterwege laten zolang de eerste naar uw goesting nog niet voldoende is verwezenlijkt.

 

Stel je hebt 100 euro voor maatregelen. Energiebesparing levert per euro 3 kg CO2-reductie en duurzame opwekking levert per euro 0,6 kg CO2-reductie. Door 100 euro te investeren in duurzame opwekking kan 60 kg bespaard worden, met alleen energiebesparing 300 kg. Ik zie niet hoe een combinatie van energiebesparing en duurzame opwekking meer opbrengst kan geven.

Natuurlijk, als je het zo stelt heb je uiteraard gelijk. 

Op grote schaal echter heb je het probleem dat  hetgeen je liefst voor 100 procent wil doen, hetgene wat eigenlijk het meest zou opbrengen, dat je dat niet altijd voor de volle 100 procent kan doen, omdat je dat niet helemaal in de hand hebt.

Het is niet omdat ik tegen iedereen zeg dat hij beter moet isoleren, dat iedereen dat dan ook onmiddelijk gaat doen of kan doen

En dat mag je er dan niet van weerhouden om dan alvast ook al iets te doen dat misschien minder opbrengt maar dat je wel in de hand hebt, iets dat je wel al kan doen, zij het ook weer niet voor de volle 100 procent.

Doen wat het beste is , maar vooral doen wat je kan doen.

 

 

 

t.

Doen wat je kan doen... elke woningeigenaar kan zonder noemenswaardige investering zijn woning energiezuinig maken door   stap voor stap energiebesparende maatregelen te nemen en de besparing te herinvesteren in de volgende stap. Het enige dat nodig is is goede voorlichting (stappenplan, voorbeeldprojecten/ervaringen, uitvoeringsplannen voor diverse maatregelen, strategieën om kosten te besparen, do's en don'ts) zodat men zelf aan de slag kan met energiebesparing.

Ik weet het wel Ingir, en er zijn er gelukkig nog velen die dat ondertussen ook al door hebben, maar het is niet de meerderheid vrees ik. Hopelijk ooit wel.

We kennen hier een paar spreekwoorden die ondertussen misschien van toepassing zijn:

- nooit op slechts één paard wedden.

- nooit al je eieren in dezelfde mand leggen.

Er is nog een reden om eerst energiebesparing maximaal te benutten alvorens überhaupt in duurzame opwekking te investeren. Diverse EU-landen hebben afgesproken om voor het aandeel duurzame opwekking te verhogen (percentage per land afgesproken). Om dit percentage te halen met ongewijzigd energieverbruik moet er extra veel middelen geïnvesteerd worden om dat doel te halen. Door eerst energie te besparen stijgt automatisch het aandeel duurzame opwekking zonder daar in te hoeven investeren.

 

In NL verbruiken we jaarlijks 3.200 PJ aan energie (eindverbruik aan aardolie, gas, stroom) waarvan 140 PJ uit hernieuwbare bronnen komen ofwel 4,3% van het totaal. De afspraak is om dit percentage te laten stijgen naar 14% in 2020. Dit is mogelijk door windmolens en/of zonnepanelen bij te plaatsen zodat de hernieuwbare opwekking stijgt van 140 naar 448 PJ, bijvoorbeeld met 400 miljoen zonnepanelen, pakweg 60 zonnepanelen op elke woning.

 

Door eerst het totale energieverbruik te reduceren met 50% wordt het eindverbruik 1.600 PJ en daarmee zonder één zonnepaneel of windmolen bij te plaatsen wordt het aandeel hernieuwbaar verdubbeld van 4,3 naar 8,7%. Om de 14% te halen hoeft nu geen 448-140= 308 PJ bijgeplaatst te worden maar slechts (0,14x1600)-140= 84 PJ ofwel 16 zonnepanelen op 7 miljoen woningen. Gezien de beperkte ruimte in onze dichtbevolkte landen, de hoge kosten en relatief korte levensduur van hernieuwbare opwekking is dit een groot voordeel van energiebesparing.

 

NB. Om zonder verdere investering in hernieuwbare opwekking de 14% hernieuwbaar te halen zou het eindverbruik gereduceerd moeten worden van 3.200 PJ naar 140/14%= 1.000 PJ ofwel een verbruiksreductie van zo'n 60%... een doelstelling die in woningbouw goed haalbaar is.

Toch vreemd Ingir, dat je steeds maar blijft pleiten om voorlopig  niet te investeren in duurzame energie, eerst nog heel veel besparen op energieverbruik zeg je.

Een verbruiksreductie van 60 % is een nobel streven, het zou mooi zijn moest het kunnen, maar laten we ons geen illusies maken, dit is onrealistisch, het zou al uitmuntend zijn moest het verbruik voor 30 % worden teruggedrongen.

Om dan vervolgens te constateren dat de bevolking ondertussen met 35 % is gestegen???

Uw idee om zo veel mogelijk te besparen op verbruik is goed, maar om pas na een onrealistische doelstelling ( - 60 %) met die winst te gaan investeren in duurzame energie doet me denken aan het idee dat velen hadden( hebben) om vooraleer ze hun woning kopen of bouwen eerst nog wat te sparen zodat ze het grootste bedrag toch al in handen zouden hebben, zodat ze hiervoor minder zouden moeten lenen. Dat eindigt er dan meestal mee dat ze aan het eind van hun leven zich nog altijd blauw betalen voor een huurpandje, terwijl hun onvoorzichtige leeftijdsgenoot  al dertig jaar gratis woont in zijn eigen woning.

Die mensen hebben dus duidelijk de boot gemist, laat ons ook niet de boot missen en naast de nodige energiebesparingen ook volop inzetten op duurzame energie. Niet ooit, later, maar nu.

Het wordt hier een beetje smal, ik ga onderaan verder.

...Toch vreemd Ingir, dat je steeds maar blijft pleiten om voorlopig  niet te investeren in duurzame energie, eerst nog heel veel besparen op energieverbruik zeg je.
Een verbruiksreductie van 60 % is een nobel streven, het zou mooi zijn moest het kunnen, maar laten we ons geen illusies maken, dit is onrealistisch, het zou al uitmuntend zijn moest het verbruik voor 30 % worden teruggedrongen.
Om dan vervolgens te constateren dat de bevolking ondertussen met 35 % is gestegen??? ...

 

Ik weet niet welke verbruiksreductie haalbaar is, voor woningen gaat die 60% wel lukken want de woningvoorraad is gemiddeld slecht geïsoleerd. Voor het totale energieverbruik zal het lastiger worden om zo'n hoge reductie te halen.

 

Maar daar gaat mijn betoog niet over, het rekenvoorbeeld is bedoeld om te laten zien dat het huidige beleid, veel investeringen in duurzame opwekking en weinig in energiebesparing, precies omgekeerd zou moeten zijn omdat het aandeel duurzame opwekking sowieso stijgt door alleen te investeren in energiebesparing. En aangezien energiebesparing efficiënter is dan duurzame opwekking is het de moeite waard om uitbreiding van duurzame opwekking te laten rusten tot die energiebesparing benut is.

 

Daar komt bij dat door NL-woningeigenaren nu in enkele jaren tijd massaal zonnepanelen geplaatst zijn en worden. In 5 jaar tijd is de het opgestelde vermogen PV bij particulieren gestegen van 37 MW in 2010 naar 1.086 MW in 2015, en de stijging zet onverminderd door. Die enorme toename is vooral te danken aan de halvering van de prijs van zonnepanelen en de lage rentestand waardoor spaarsaldo weinig oplevert. Het gaat hierbij om totaal 260.000 huishoudens met zonnepanelen, ongeveer 3,5% van het totaal zodat dit aantal nog minstens kan vertwintigvoudigen. We praten dan over een toename van duurzame opwekking door particulieren met 64 PJ.

 

Woningeigenaren zorgen zo voor een ware revolutie die de bemoeienis door de overheid overbodig maakt... geen ongewenste windmolens nodig, geen energieverspillende warmtenetten, geen bijstook van biomassa in kolencentrales. De  overheid hoeft alleen te zorgen dat alle gebouwen geïsoleerd worden en dat bedrijven/industrie hun processen energiezuinig maken. Meer is niet nodig en zoals gezegd: meer is niet gewenst.

Ik ben wel geïnteresseerd om deel te nemen aan de workshop hierover, maar zou graag wat verdere informatie willen. Bijvoorbeeld hoe goed moeten we voorbereid zijn hiervoor? En is het zoals in de uitleg staat aanschuiven aan de denkkaders, of is er eerst een presentatie met daarna gewoon een debat over de presentatie? Ik twijfel gewoon nog of het voor mij de moeite is om te gaan. Mij voorbereiden is zeker geen probleem, daar kan ik nog veel tijd insteken. En is er daar mogelijkheid tot WiFi om ter plekke dingen op te zoeken? Denkend aan voorbeelden van alternatieve bouwwijzen of dergelijke.

 

En voor de mede forumleden: wie heeft er zich eigenlijk al ingeschreven? Want er zijn bepaalde mensen die zeer vaak op het forum actief zijn waarvan ik hoop dat die er zouden zijn.

 

EDIT: het is de eerste keer dat ik naar zo een workshop op een beurs zou gaan, vandaar mijn onwetendheid

voor ingir:

Onderzoekers van de Amerikaanse overheidsdienst voor weervoorspellingen National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) hebben berekend dat de gemiddelde temperatuur wereldwijd in juli 2015 nooit hoger was sinds het begin van de metingen in 1880. Deze overheidsdienst beschikt over de grootste hoeveelheid klimaatgegevens ter wereld.

Daarmee wordt juli 2015 de warmste maand ooit. Juli is immers altijd al de warmste maand van het jaar. Het vorige record dateert van 1998. In dat jaar lag de juli-temperatuur 0,14 graad lager dan die van juli 2015.

Juli 2015 was ook 0,81 graad Celsius warmer dan het gemiddelde van de twintigste eeuw, een belangrijk referentiepunt. Het is vooral de temperatuur boven zee die tot dit record heeft geleid, zeggen de onderzoekers. “De wereldwijde waarde werd aangedreven door recordwarmte over grote delen van de Stille en Indische Oceaan.”

Ook het volledige jaar 2015 is daarmee op weg om het warmste jaar sinds het begin van de metingen te worden. Van januari tot juli 2015 was het al gemiddeld 0,85 graden warmer dan het twintigste-eeuwse gemiddelde. Dat gebeurde nooit eerder.

Het voorgaande jaar 2014 was ook al het warmste jaar sinds het begin van de metingen. De NOAA stelde begin 2015 dat de aarde al 38 jaar op rij warmer is dan gemiddeld. Een van de belangrijkste oorzaken van de klimaatverandering is de uitstoot van CO2.

De gemiddelde CO2-concentratie in de atmosfeer overschreed in maart 2015 de symbolisch belangrijke drempel van 400 ppm (parts per million). De CO2-concentratie ligt nu reeds meer dan 120 deeltjes hoger dan voor het begin van de industriële revolutie en de helft van die stijging is er gekomen in de voorbije 35 jaar.

voor het originele en volledige artikel zie:  https://www.ncdc.noaa.gov/sotc/global/201507

 

Nog een belangrijke aanvulling: naast dat CO2 al een redelijke bewijslast heeft als factor in de klimaatverandering, vergeet men echter vaak te denken waarom er een CO2-jacht is. Want CO2 is niet de enige factor in de klimaatverandering, dus mensen die onderzoeken aanhalen ivm hoe de opwarming van de aarde niet recht evenredig is met de CO2 concentratie moeten zich dat ook realiseren. Denk maar aan hoe chemische evenwichten werken, er zijn buffersystemen op aarde maar die zijn geen constante, die fluctueren, dat heeft ook al invloed. En vooral: zie het als een auto, er zijn zovele onderdelen waarbij ik dan zou kunnen zeggen ik pak 1 onderdeel uit de performantie, bijvoorbeeld het ontwerp om luchtweerstand te verminderen, en ik vergelijk ze dus zo van een platte camion tot een F1-wagen design. Maar ipv al de rest constant te houden, zit in de camion de beste gewicht verlichtende technieken en de sterkste motor en in de F1-wagen niets van gewicht verlichtende zaken en zit bovendien een oude tweedehands 2pk moter in. En dan al hetgeen ertussen fluctueert ook naar al die andere parameters toe. En dan zou ik dus ook kunnen concluderen dat performantie niet recht evenredig is met de luchtweerstand van het design van de wagen.

 

En bijkomend en zeer belangrijk: CO2 is ook een grote indicatiewaarde, niet puur een stof die men moet bestrijden. Moest het puur CO2 bestrijden zijn, zou men makkelijk stofjes kunnen bedenken die CO2 neutraliseren. Maar CO2 is vooral ook een indicatiewaarde, en dus daarom dat ze de oorzaken aanpakken omdat de oorzaken nu eenmaal een grote impact hebben op het klimaat, en niet alleen via CO2. Voorbeelden waarbij CO2 betrokken is

- De ontbossing. Dat zijn hele oppervlakte van ecosystemen die efficiënt werken die worden plat gelegd voor bewoning of monoculturen die ecologisch weinig waarde hebben. En een groot stuk van ontbossing gebeurd door het platbranden van de bossen. Illigale boskap heeft ook zijn invloed, maar vaak enkel coor de goede houtsoorten, die worden eruit gehaald en verkocht en de slechte en onbruikbare worden dan ook al eens gewoon opgebrand. Dat zorgt voor zoveel extra CO2 en de verbranding zal ook nie volledig gebeuren bij zo massale branden dus ook nog veel andere luchtvervuiling in de lucht. En dat terwijl de bossen nu net de CO2 en andere luchtvervuilingen uit de lucht halen. Nog een extra factor: planten gebruiken energie van de zon via fotosynthese. Door het ontbossen wordt die energie niet meer opgenomen, dus extra energie die weer vrijkomt en met CO2 die de straling isoleert blijft die beter binnen het beschermd volume van de atmosfeer. En de monoculturen die daar geplant worden denk ik niet dat die evenveel energie zouden opvangen als zo een heel bos-systeem. Wat men bijvoorbeeld vooral in Afrika ziet: delen groene gebieden (vooral dan de steppes) worden afgebrand en blijven braak liggen. Daarover is er ook al onderzoek dat zegt dat dat nefast is voor de klimaatverandering. Minder energie opgenomen uit de zon, en de aarde geeft die zeer rap weer vrij dus allemaal verloren 'energie-opslag in planten' en nog andere factoren naast enkel de CO2.

En vergeet dan niet dat de zuiverende werking van bodem op luchtverontreiniging goed is voor de gezondheid.

 

- Ons luxeleven. We mogen niet vergeten wat voor impact onze consumptiemaatschappij heeft op het milieu en de klimaatverandering. We ontgingen grondstoffen overal ter wereld, de meeste gaan naar China en buurlanden om dan daar omgezet te worden naar goederen die dan naar Europa en de VS gestuurd worden. Soms is dat al een grote omweg, en dus meer transportmiddelen nodig dus meer schepen en vrachtwagens en dergelijke terwijl ter plekke produceren en gebruiken een stuk minder transport vraagt. En al dat ontginnen en bewerken van grondstoffen geeft al veel vervuiling. Denk bv aan hoe in sommige Aziatische landen afvalstoffen gewoon in de nabij gelegen rivier wordt gedumpt. Welke invloed zou dat allemaal hebben op de klimaatverandering? Want vaak wordt er niet alleen veel CO2 uitgestoten bij de productie, maar ook andere afvalstoffen die ook een invloed kunnen hebben op de bufferende werking van de zeeën en oceanen naar de klimaatverandering toe. En ook op andere factoren inspelen van de klimaatverandering.

 

- Samenhangend met het vorige: de afvalverwerking. Nog steeds wordt een groot deel niet gerecycleerd en gewoon verbrand of op een hoop gesmeten. Dat zorgt voor allemaal extra CO2 en luchtvervuiling. En denk dan aan de plastiek die in onze zeeën ronddrijft, welke invloed heeft dat op de bufferende capaciteit van zeeën en oceanen? En op het milieu in het algemeen?

 

Ik denk dat het wel duidelijk is dat CO2 samenhangt met veel factoren in de klimaatverandering. En bijkomend ook samenhangt met volksgezondheid. De jacht op CO2 zorgt dat de oorzaken worden aangepakt, en die oorzaken zijn niet puur via CO2 verbonden met klimaatverandering. Dus het is dan zoveel makkelijker om CO2 te gebruiken als indicatie naar hoe we het door ons verstoorde klimaat kunnen verbeteren en de klimaatverandering uitstellen/tegenhouden. Zelfs uitstel is een winst want dat geeft ons extra tijd om ons voor te bereiden en geeft bijvoorbeeld de planten en dieren extra rijd zich aan te passen aan het nieuwe klimaat. En de ingrepen op CO2 liggen ook vaak dicht bij de volksgezondheid dus heeft men al bijna zeker winst als men iets onderneemt.

 

We moeten gewoon ons evenwicht met de natuur terug weten te herstellen voor we van de aarde een woestijn maken.

Nog een link: http://www.milieurapport.be/Upload/main/themabeschrijvingen/Themabeschr…

Daarin staat veel informatie over fijnstof te vinden en er is ook een passage over de invloed van fijnstof op de klimaatsverandering. En fijnstof en CO2 zijn heel sterk met elkaar verbonden dus voor al onze 'anti-klimaatsopwarming-personen' is dat zeker toch ook iets op te bekijken.