Verwarming en SWW bij een passief woning anno 2015

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Hallo, wij gaan een nieuwbouwwoning in houtskelet zetten en hebben beslist te investeren in een betere schil (isolatie) door voor passiefbouw te kiezen.

 

De woning is compact, de ramen worden afgestemd voor zonnewarmte, en de beglazing en isolatie zal volgens passiefnormen zijn. Tegen de overhitting installeren we automatische screens. Qua isolatie geraken we aan K17. 

 

Eén ding waar we maar niet uitgeraken, is de verwarming en het SWW (Sanitair Warm Water). Ik heb al heel wat online opgezocht, passiefhuizen bezocht (via georganiseerde dag via dit forum) en we zijn ook langs DUBO geweest. Als we één conclusie kunnen trekken, is dat men het gewoon niet weet. De informatie die ik via Google en/of dit forum vind, is vaak ook gedateerd (2006 - 2012).

 

Graag zou ik jullie feedback krijgen over enkele installaties die we in het hoofd hebben. Jaarlijkse netto-energiebehoefte voor verwarming en per m² vloeroppervlakte: 14,96 kWh/m²

 

Alle configuraties hebben:

  • Systeem D ventilatie (Paul Novus 300)
  • PV-panelen
  • Infraroodverwarming in de badkamer
  •  

Configuratie 1

  • Lucht-lucht warmtepomp (die ook als koeling gebruikt kan worden) met afgifte enkel op onderverdieping
  • Thermische zonneboiler

We komen dan op E14 uit.

Voordelen: geen gasaansluiting nodig, extra nodige elektriciteit kan met PV-panelen gerecupereerd worden.

Nadelen: 5000 à 6000eur voor de installatie, prestaties van warmtepomp betwijfelbaar, zonneboiler heeft lange TVT

 

Configuratie 2

  • Pelletkachel op onderverdieping
  • Thermische zonneboiler

We komen dan op E22 uit. Voordelen: gezellig (haard)

Nadelen: gasaansluiting nodig; blijft dure installatie; zonneboiler heeft lange TVT

  

Configuratie 3 

  • Kleine gas CV met boiler
  • Overgedimensioneerde warmteafgiftesystemen op de onderverdieping

E-getal nog niet bekend

Voordelen: klein systeem; heeft zich al bewezen; €3000 installatie + € 1000 gasaansluiting

Nadelen: gasaansluiting nodig; owv de lage behoefte is het moeilijk de ketel te dimensioneren; als we géén PV-panelen meer zouden doen, hebben we geen hernieuwbare energie

 

NB

  • Het is mijn eerste post hier en ik ben geen expert, dus focus aub op het idee :-)
  • Ik ben er bewust van dat PV-panelen, warmtepomp en zonneboiler niet groen-groen zijn.
  • Ik ben er ook van bewust dat door de overheid BEN gestimuleerd wordt en dat eigenlijk beter de isolatie gestimuleerd wordt (ipv. dure technieken in een slecht(er) geïsoleerd huis).

Bedankt!

Reacties

Allereerst porficiat met uw k en e pei!  Eindelijk nog eens een deftige isolatieschil!

Ik heb niet echt ervaring met verwarming in een passiefhuis.  

Wat betrefd dimensionering van de gasketel, een elco thision 9kw kan werken tussen 0,9 en 9kw.  Kan een kandidaat zijn voor uw woning!  Is wel iets duurder.  

Het sww kan in een gewone boiler, en om aan hernieuwbare energie te voldoen zou ik een min aan pv panelen leggen.

Configuratie 4

  • Infrarood verwarming in de leefruimte en badkamer.
  • SWW met elektrische weerstand.
  • PV Panelen om je volledige energieverbruik te compenseren.

Voordelen: Eenvoudigste installatie, kleinste investering voor SWW + verwarming, geen gasaansluiting nodig, Jaarlijkse energiekost is minimaal door volledige compensatie van verbruik door PV panelen

Nadelen: Grotere investering in PV Panelen, puur elektrisch zorgt voor serieuze stijging E-Peil, discussie over het ecologische van de opstelling (groot primair energie verbruik)

 

Opm: We zijn de zelfde keuzes aan het maken en bovenstaande spookt momenteel ook door mijn hoofd. Dit of Configuratie 3.

 

Enkele vragen/opmerkingen bij je eigen configuraties.

  • hoe kom je in configuratie 1 en 2 aan SWW?
  • Opmerking bij configuratie 1 ivm rendement lijkt me terecht, je gebruikt je warmtepomp wanneer zijn rendement op zijn laagst is: tijdens de echt koude maanden. Hoewel ze eerder best geschikt is voor de tussenseizoenen (wanneer verwarmen bijna niet nodig gaat zijn)
  • Configuratie 2: extra nadeel: afhankelijkheid van Pellets + Gas, waar je nooit zelfbedruipend in zal worden. (elektriciteit via pv is wel mogelijk)

Bedankt voor je uitgebreide reactie.

In configuratie 1 en 2 wordt SWW voorzien door de thermische zonneboiler die, als hij het niet getrokken krijgt, bijverwarmd met elektrische weerstand.

Configuratie 1 is ook mogelijk volledig elektrisch. Het voordeel is dat je airco hebt, soms nodig in SB passiefhuizen.

Bedankt voor je reactie.

Ik doe het nodige opzoekwerk voor de Eico.

 Configuratie 5

  L/W warmtepomp 3kW + solar assist een tweetal vaccum's + PV's 5000Watt

 in putje winter is dat 100kWh, dus je hebt een buffer nodig van ongeveer 1000liter, ik zou twee warmtevaten zetten 1 voor de vloervewarming van 1000liter en 1 voor de douche van 200liter. Je verwarmt vat 1 tot 40°, en vat 2 tot 60°

 je doet die pomp werken over de middag zodat je aan maximale efficientie uw energie binnentrekt.

 je kunt dus netjes op 0.0 verwarmingskost zitten, occasioneel zul je zuiver elektrisch verwarmen.

 

 

 

Configuratie 6:

- geen verwarmingsinstallatie, enkel een losstaande elektrische bijverwarming van maximum 2 kW, in de badkamer waarschijnlijk niet nodig (afwachten). Door de korte periodes waarbij soms iets moet bijverwarmd worden is het verbruik, dat bovendien gedekt wordt door pv, zo weinig dat elke grotere investering in feite zinloos is.

- Warmtepompboiler voor SWW

- pv panelen

Op die manier, maar dan met gewone elektrische boiler, deden wij het nu drie jaar in onze passieve woning. Geen probleem enkel de boiler nam wat veel elektriciteit van de pv - installatie. Die is daarom onlangs vervangen door een warmtepompboiler die maar 1/3 verbruikt tegenover puur elektrisch.

De meerprijs van een warmtepompboiler ten opzichte van een gewone elektrische is in minder dan 5 jaar terugverdiend zonder rekening te houden met eventuele fiscale voordelen of subsidies.

€0 verwarmingskost maar een gigantische installatiekost!!

Als je twijfelt tussen pelletkachel en gasketel, moet je volgende in acht nemen:

Ons verbruik (rijwoning passief, niet gecertificeerd) verbruikt in € minder aan pellets (enkel verwarming) dan dat onze vaste kost voor gas zou zijn!!

Dus naast de kost van de aansluiting van gas zit je ook met de vaste kosten (teller) die relatief hoog zijn en steeds kunnen veranderen.

 

Als je kiest voor pelletkachel en zonneboiler, hoef je niet noodzakelijk gas te voorzien. Je kan naverwarmen puur elektrisch (enkel bovenste gedeelte). Niet meest ecologische, maar mits spaardouchekop en DWW (DoucheWarmteWisselaar) is dit wel verantwoord (zeker financieel). Al is de combinatie DWW en zonneboiler financieel niet interessant: je TVT van je zonneboiler vergroot aanzienlijk.

Eventueel kun je ook opteren om pelletkachel + SWW elektrisch (klein boilervatje +/- €200-500) in combinatie met zuinige spaardouchekop en DWW (+/- €550) (op voorwaarde dat SWW hoofdzakelijk voor douchen en niet voor baden wordt gebruikt).

=> jaarlijks verbruik SWW met 2 personen puur elektrisch +/- 600 kWh (mits bovenstaande maatregelen)

Of kies voor een WPB (warmtepompboiler; +/- €2000) en je verbruikt zakt naar +/- 200-300kWh voor 2 personen.

 

Een alternatief is een compacttoestel (ventilatie en WPB in 1; eventueel ook te gebruiken voor luchtverwarming):

er zijn inderdaad verschillende oplosingen die goed werken :

- lage investering : gasketel mat SWW in doorstroom

- alternatief : idem met boiler

 

nadeel van deze : geen 0 € factuur mogelijk, en gasaansluiting nodig, maar beide zijn niet zo erg (in mijn ogen)

 

zonneboiler blijft in alle omstandigheden een vrij dure investering, PV + gewone boiler is dan veel goedkoper, je haalt er meer energie uit, ... maar is wel de milieuvriendelijke oplossing

 

bij ons : voorkeur voor 0€ verbruik en dus PV + WP-boiler en één rechtsreekse elektrische verwarming.

investering in PV en boiler is iets hoger dan gas, maar één radiator is dan weer een goedkope oplossing, ook geen kosten ivm gas

 

PS : wie kan info over deftige, mooie IR bezorgen?

 

 

Stefan, 

 

Kan je mij meer info geven over je verbruik, K-peil, netto-energiebehoefte,  ...

Ik ben dus een gelijk opzet aan het overwegen maar heb toch schrik om met een te hoge energie rekening uit te komen op het einde van het jaar (of dus een te grote investering nodig te hebben in PV)

Bedankt voor je reactie. Ik snap niet goed welke installatie je beschrijft. Waar kan ik naar zoeken op Google? 

 

Moest ik nu passief bouwen, enkel voor prive, zou ik bovenstaande optie zes kiezen.

WP boiler voor SWW, kleine PV installatie, en géén verwarming.

Eventueel enkel een stralingspaneel in badkamer, en twee kleine mobiele elektrische toestellen, voor de noodgevallen.

Dagelijks koken en om de twee dagen een brood bakken bakken zou in principe al bijna moeten volstaan om lekker warm te hebben.

Naar mijn inzien is een verwarmingsinstallatie nooit terugverdienbaar in een (compact) passiefhuis.

wij hebben 5 kWp pV liggen, ja ik weet het veel (achteraf gezien, maar perfect ivm schatting architect en mijzelf)

opbrengst 5.050 tot 5.100 kWh de afgelopen  jaar (en toch maar 15° helling op plat dak, wel perfect zuid gericht, in de winter wel een beetje schaduw de ene rij tov de andere door laagstaande zon) maar ik ben helderziende en wist dat gratis stroom ten eninde liep ... ;-)

verbruik : 4.000 tot 4.500 kWh (dus 300 liter WPboiler, inductie kookplaat, elektrisch vuurtje in badkamer, minder dan 50 uur per winter aan, een paar TL-lampen, de rest LED, zuinige huishoudtoestellen, ...)

we leven hier met 4, 2 tieners, nieuwbouw in gebruik genomen 01/2013 met een oppervlakte van 9 x 9 meter buitenafmetingen, 2 niveau's, ja dus klein, een energiebehoefte van 14,9 kWh/m²/jaar volgens PHPP

E-peil is 14 (maar dat zegt niets volgens mij, het had evengoed -14 kunnen zijn en toch meer verbruiken ...)

maar wel een NULENERGIE-certificaat van PHPP !

het is een HSB met heel goede luchtdichtheid, zuidgerichte grote ramen EN goede zonnewering

 

 

nadeel van stralingspaneel : duurt lang voor je iets merkt, beter iets met een ventilator ingebouwd ;-)

 

Dat klopt Stefan, maar van de andere kant: Je hoeft met dat stralingspaneel nooit grote temperatuurverschillen op te lossen in een passiefhuis. Zonder bijverwarming zakt de temperatuur maar zelden onder de 19 °. Ik heb bovendien de indruk dat in een passiefhuis het gevoel bij 21° al te vergelijken is met 23° in een traditionele woning.

Het geluid van een toestelletje met ventilator zou me denk ik ook storen .

Terecht opgemerkt, wij hebben eerste paar dagen hier in woonkamer getest, en echt om zot van te worden

 

onze lawaaimaker op de badkamer draait altijd voor we er zelf zijn, met een simpel klokje 

 

Stefan, als ik je goed begrijp is jouw installatie te vergelijken met de mijne. Geen verwarminsinstallatie, warmtepompboiler voor sww, een weinig gebruikt elektrisch toestelletje, pv- installatie om tot nulenergiewoning te komen.

En als dat zo is, ben je hiervan dan ook tevreden?

Ik vraag het maar omdat ik daar zelf zeer tevreden mee ben, er totaal geen nadelen aan zie, en omdat ik soms de indruk heb dat men zelfs voor een passiefhuis allerlei dure investeringen vooropstelt zoals vloerverwarmingsinstallaties met warmtepomp met daarbij nog een zonneboiler voor sanitair warm water.

Naar mijn idee zijn dat veelal nutteloos zware investeringen die bovendien een inbreuk zijn op het passiefhuisconcept.

Was dubbel

Hier zelfde vragen en geen overtuigende oplossing.

in Juni wordt gestart met de bouw van onze massief-passief huis. Een compact gebouw van 10x8m, gelijkvloers en bovenverdieping, met plat dak. Geen kelder, geen zolder.
Architect heeft gascondensatie en 750wp PV in het ontwerp opgenomen en geeft K=22 en E=29 als resultaat.
We wensen vloerverwarming enkel beneden en de badkamer en verwachten dat deze maximaal een maand/jaar moet aangezet worden.
Het SWW is voor 2 personen op werkdagen en +2 studenten in het weekend. We hebben de gewoonte te douchen (geen bad). Maw beperkte behoefte aan SWW. Verder de wens om toch SWW ook met zon te produceren.
Op mijn huidige woning liggen voor 1.610wp PV waar ik nog 14 jaar GSC voor krijg.  Dit komt op 620€/jaar. Ik overweeg dus om deze te verhuizen naar onze nieuwe woning.

Eerst viel ik voor de compacte systemen D&W, Genvex en vooral Stiebel Eltron. Doch terug naar af, wegens allemaal te duur.

Vandaag overwegen we om een ROTEX HPSU compact 304 te kiezen:
- 300l warm water met zonnepanelen en lucht/water WP, met mogelijkheid om vloerverwarming aan te sluiten.
- de 300 l WW is dood water. het SWW wordt verwarmd volgens het doorstroomprincipe.

Graag jullie mening
 

Je het het over "duur", maar eerder heb je het over "We wensen vloerverwarming enkel beneden en de badkamer en verwachten dat deze maximaal een maand/jaar moet aangezet worden." Als je verwacht om vloerverwarming maar 1 maand per jaar te moeten gebruiken, is dat dan ook niet duur?

Voor SWW+zonneboiler+particulier sluit ik me aan bij de windmolen+particulier: lijkt me niet rendabel.

Ja, ik wist dit al uit vorige posts, en ja ik ben tevreden, geen opmerkingen, om de 90 dagen filters wisselen in ventilatie en dat is het, nu al ruim 2 jaar

 

Maar een maand per jaar is totaal niet realistisch !

VV is gezellige warmte, leuk aan de voeten maar zeker niet goedkoop (in een PH)

 

Stefan, jij onthoudt bljkbaar beter dan ik.

Ik stofzuig de filters om de drie maanden en verwissel ze slechts om het jaar, maar ik heb steeds indruk dat ze nog veel langer zouden meekunnen.

Waar gaat de nodige energie voor een warmtepompboiler in een pasiefhuis vandaan komen?

Op een ventilatie D aansluiten gaat niet vanwege te laag debiet en te lage temperaturen in de winter.

Ventilatie C dan?

Maar hoe je het draait of keert, je moet de energie dien in je sww wordt gestopt eerst in je woning brengen. Dus moet je hier mee rekening houden bij de berekening van de verwarming van de woning.

Tenzij je een voldoende grote kelder hebt, maar daar gaat hetdan wel behoorlijk fris worden.

Een warmtepompboiler haalt de energie uit de lucht. Indien je daarvoor de lucht uit de woning gaat gebruiken ben je uiteraard niet slim bezig. Aansluiten op het ventilatiesysteem? Ik zie niet in waar dat voor nodig is.

Je zet die ofwel in de woning met zowel de invoer als de afvoer naar buiten of je zet die buiten het beschermde volume, in de kelder bijvoorbeeld en daar zal de temperatuur dan gemiddeld dan iets lager zijn (een paar graden). Is dat een probleem? Ik zie niet in waarom. Trouwens, moest het een probleem zijn dan laat je de afvoer gewoon naar buiten gaan.

In ieder geval, hier staat die in de kelder waar het vroeger constant 14 graden was. Nu schommelt de temperatuur tussen 12 en 14. En de vochtigheidsgraad in de kelder is drastisch gedaald door het drogend effect van de bijkomende luchtstroming.

Ten opzichte van zuiver elektrisch gebruik je maar 1/3 van de energie.

Weeral dubbel?

Een wp boiler zijn lucht van buiten laten nemen kan, maar de meeste modellen hebben geen ontdooifunctie. Bij buitentemperaturen onder de 6 à 7 graden gaan die toestellen over op de electrische weerstand. Bij toestellen die wel een ontdooifunctie hebben zit je dan weer met het probleem dat het vermogen sterk terug loopt bij lage buitentemperaturen (en duurder).

Plaatsen in de kelder is inderdaad een mogelijkheid, maar dan moet je wel een kelder hebben. Van de 15 passiefhuizen die ik ken heeft er maar één een kelder. Maar waarschijnlijk zal de EPB moeilijk doen over opstelling in de kelder en moet het toestel in het beschermde volume staan. Maar net als bij buitenlucht betekent dat weer extra doorboringen van de geïsoleerde schil.

Onze WP boiler hangt wel aan uitlaat van ventilatie, sys D ;-)

 

boiler in kelder : dit kan perfect binnen beschermd volume van EPB liggen, en toch buiten luchtdichte schil !

net als bij ons maar dan een gelijkgrondse berging :o

 

Ik heb dan blijkbaar het voordeel een kelder te hebben. Stond er niet bij stil dat dat blijkbaar niet zo evident is.

Zoals bij Stefan is het dan ook wel een goede optie, een berging buiten de luchtdichte schil maar binnen het beschermd volume en de uitlaat naar buiten.

Het toestel binnen met in en uitlaat naar buiten kan goed werken in een meer traditionele woning maar bij passiefhuis kom je inderdaad in de problemen met de luchtdichting.

Het zal dus in de ene woning al wat moeilijker zijn dan in de andere maar sowieso mag het toestel niet werken met de binnenlucht (tenzij die van na de balansventilatie).

Het kan maar het heeft weinig zin dan.

 

Welk luchtdebiet vraagt die wp boiler? Normaal gezien is het debiet van een ventilatie D veel te laag voor een wp boiler. En hoe zit dat met de ingaande temperatuur? De uitblaas van een D is toch maar enkele graden hoger dan de buitentemperatuur.

Kelder kan inderdaad binnen het beschermd volume liggen, maar dat is niet vanzelfsprekend. Een bovengrondse berging zal meestal gewoon mee in de geïsoleerde schil liggen, maar inderdaad niet noodzakelijk in de luchtdichte schil. Bovendien kan de kelder nog in het nadeel zijn vanwege grotere lengte van de warmwaterleiding.

Mij lijkt het debiet van de ventilatie ook te weinig voor de WPB, tenzij je dat debiet als toevoegend neemt. Dus het volledige debiet van de ventilatie aangevuld door buitenlucht.

Indien de inzuiglucht van het ventilatiesysteem via een aardwarmtewisselaar of bodemwarmtewisselaar komt dan is die al minstens 8 tot 10 graden. Deze lucht wordt dan opgewarmd door de vertrekkende lucht van 22 graden zodat de vertrekkende lucht uiteindelijk zelfs in het slechtste geval nog altijd minimum 12 graden zal zijn wat ruim voldoende is om een goed rendement te halen met de WPB.

De kelder hoeft helemaal niet in het beschermde volume te liggen, de lucht is daar altijd minimaal 12 graden rekening houdend met de afkoeling van de WPB. Na elke werking van de boiler zal de temperatuur een paar graden gedaald zijn maar tegen dat de boiler terug opstart is inmiddels de temperatuur weer een paar graden gestegen. De kelder kan je immers beschouwen als één grote warmtewisselaar tussen ondergrond en kelderlucht.

Dat is nu al de derde keer dat mijn reactie dubbel gepost werd.

Ik ondervind ook dat de site soms hapert en trager werkt. Wat is er aan de hand?

Ter info: bij ons is het een Genvex, met ervoor een BWW.

ho als je uw fantasie en kennis eens wilt verruimen moet je zo'n simulator een sdownlpoaden van polysun, daar staan een100tal systemen geconrfigureerd, en je past de parametes aan anuw huis

Voor de goede werking moet de kelder inderdaad niet in het beschermd volume liggen, liefst zelfs er buiten. Maar EPB kan er moeilijk over doen omdat het toestel buiten het beschermd volume staat.

Kunnen we aub on topic blijven? Misschien deze post in een apart thread doen?

 

Bedankt.

Kan je een lucht-lucht warmtepomp buiten eigenlijk ook in een soort glazen serre zetten? (met genoeg verluchtingsgaten dan)

Dan is het altijd wat warmer...

(misschien vergezocht)

je kan kelder toch binnen "beschermd" volume nemen, een paar cm isolatie aan binnenzijde (of buitenzijde) van de kelder volstaan hiervoor toch !

 

en dan luchtdicht (en passief geïsoleerd) tussen kelder en woning !

 

PS : ik heb nooit geschreven dat WPboiler enkel de lucht van ventilatie krijgt, dit zou effectief te weinig zijn, maar lucht van ventilatie 100 - 150 m³/u + rest van buiten kan toch ook ? de WP-boiler heeft 300 m³/u nodig bij ons, net zoals zovele andere toestellen

voordeel van deze opstelling : slecht 3 doorboringen naar buiten voor boiler + ventilatie ;-)

 

Oké, nu ben ik helemaal mee Stefan.  ;-)

Update van onze huidige plannen:

- Ventilatie D: Paul Novus 300 met enthalpiewisselaar

- Verwarming: lucht-lucht warmtepomp van Panasonic met airco functie. Enkel op onderverdieping. Op de bovenverdieping leggen we de aansluitingen, maar nog geen toestel.
Geen verwarming op de badkamer, eventueel bij verwarming met losstaand elektrisch vuurtje. Een infraroodpaneel mag niet owv. gezien als vaste elektrische verwarming.

- SWW: waarschijnlijk warmtepomp. Nog niet zeker van binnen of buitenunit, zie hier: http://ecobouwers.be/forum/post/warmtepomp-boiler-vs-met-buitenunit

- PV-panelen: 5720 wattpiek. Ons huidig verbruik plus iets extra voor nieuwe gezinslid en warmtepomp(en).

De warmtepompen komen onverwacht goedkoper uit dan een klassieke gasaansluiting. We sparen zo ook vaste kosten van gas en de aansluiting zelf uit.

De ventilatie willen we zelf doen en zoeken nog iemand die ons daar bij kan begeleiden.