Grondige renovatie vrijstaande woning

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Beste specialisten van het forum,

Ik had graag eens jullie gedacht gehoord ivm volgend renovatieproject:

- Renovatie van een vrijstaande villa: 1e verdieping wordt volledig afgebroken en opnieuw gebouwd. Vrij compacte rechthoek.

Momenteel gemaakte keuzes:
- Vloerisolatie: 8 cm gespoten PUR (beperkte hoogte beschikbaar door renovatie, dus gekozen voor best isolerende middel)
- Muren: binnenmuren blijven behouden, wordt afgewerkt met 14 cm EPS en crépi
- Dak: plat dak, isolatiedikte en materiaal nog te bepalen.

Verder:
- Ventilatiesysteem D
- 3-dubbel glas
- Vloerverwarming (nadrukkelijke keuze bouwheer) met gaswandketel
- Voorzieningen voor PV en thermische zonnepanelen op termijn (nu geen budget).

Passief en cellulose zijn geen optie: bouwheren, architect en aannemer voelen zich daar niet comfortabel bij, en het volledige project omgooien is optie meer.

Wat ik me afvroeg,
- Is 14 cm EPS in de muren OK? Of moet dit dikker? Wat is vandaag de dag economisch?
- Is een upgrade van EPS naar XPS aangeraden?
- Hoeveel isolatie moet er in het dak? Welke van de traditionele isolatiematerialen is te verkiezen?
- Dakbedekking: Roofing of EPDM?

Graag jullie zeer gewaardeerd advies!

Valérie

Reacties

http://www.indea.be/nl/over-indea/team

bon voor wat mijn advies waard is:

 speel wat met http://www.u-wert.net/

 de dikte hangt gewoon af van het materiaal en de U-waarde die je wilt bekomen, dus techniek volgt de mogelijkheden, mag de gevel vooruit, mag de facade veranderen, mag het dak omhoog, moet het betaalbaar blijven etc

 

Dag Brother Paul,

Uit de link kan je afleiden dat ik wel het verschil ken tussen een kW en een kWh (al is het eerder een MW en een MWh), maar dat wil nog niet zeggen dat ik met alles mee ben voor woningbouw. zoals je wellicht gelezen hebt werk ik voor de industrie: stoom, processen, WKK.

Die berekeningen van lambda en k-waarde en U-waarde, dat lukt ook nog wel, maar waar ik naar opzoek ben is: Wat is gangbaar? Wat kan je nog vragen aan een aannemer die wel ervaring heeft met passieve appartementen, maar altijd met traditionele producten is blijven werken.

Een voorbeeldje: gisteren praatte ik met iemand met wat ervaring, en op de vraag: hoeveel isolatie in het dak kreeg ik als antwoord: "Zoveel mogelijk!". Maar op de vraag: "hoeveel is dan zoveel mogelijk: 7 meter, 2 meter, 80 cm, 30 cm, 15 cm, ... ?", moest men mij het antwoord schuldig blijven.

Dus hierbij mijn vraag wat geherformuleerd:

- binnen de context van de voorwaarde om met traditionele materialen te werken: hoeveel cm is aangeraden in dak en muur, van welk materiaal?

- Naar welk E-peil K-peil zouden jullie streven, wetende dat er wel CV op aardgas met vloerverwarming + balansventilatie komt?

Groeten,

Valérie

 

 

Beste Valerie,

Is het jouw huis dat je wil verbouwen of is het een verbouwing die je gaat begleiden? Want je zegt

Passief en cellulose zijn geen optie: bouwheren, architect en aannemer voelen zich daar niet comfortabel bij, en het volledige project omgooien is optie meer.

Indien jij de eigenaar, verbouwer bent : Je vraagt hier advies over de mate van isoleren, je wilt wel rekening houden met wat uw architect en aannemer willen, waar zij zich comfortabel bij voelen. Maar wat wil je zelf, waar voel jij je comfortabel bij?

Zoals ik het nu zie bij volledige vernieuwing van het verdiep zou ik daar ongetwijfeld al voor passief gaan. En als dan aannemer en/of architect zich daar niet goed bij voelen dan zijn ze daar allicht niet voor geschikt en moeten dus anderen gevraagd worden.

Ik ga zeker mijn keuze niet laten bepalen door waar anderen zich comfortabel bij voelen.

Charel

,

 

Dag Carles,

Het betreft de woning van mijn broer en schoonzus. Ze hebben al een architect, ze praten al met 3 aannemers, en zijn nu het lastenboek aan het finaliseren.

Ze hebben me "omdat ik in de energie werk" (*) al eens wat tips gevraagd, en met succes, want ze hebben driedubbel glas en balansventilatie type D in hun plannen opgenomen.

Nu zijn ze in de fase van het lastenboek, en mij broer stelt me vragen over de isolatiediktes. Ik kan hem antwoorden "zoveel mogelijk", maar daar is hij natuurlijk niets mee, dus het moet wat concreter zijn.

Dus als ik afkom met tips zoals "gebruik cellulose ipv EPS", dan is de kans heel groot dat dit niet meegenomen wordt, omdat mijn broer niet de kennis en tijd heeft om dergelijke zaken te verdedigen bij de architect en aannemers.

Maar als ik zeg: "probeer  2 of 4 cm extra EPS in die muur te krijgen", dan is dat iets eenvoudiger te bespreken en wordt dat - indien technisch mogelijk - waarschijnlijk wel uitgevoerd.

Mvg,

Valérie

(*) voor alle duidelijkheid: ik begeid geen projecten voor gebouwen, maar omdat het het project van mijn broer is, lijkt het me maar logisch dat ik er even naar kijk en hem probeer te helpen

(**) Een aantal jaar geleden heb ik zelf een rijwoning verbouwd, met een nieuwe aanbouw in houtskelet, driedubbel glas, vloeruitgebroken om ruimte te maken voor isolatie (wel gespoten PUR), balansventilatie, Celit + 28 cm glaswoll voor het dak.

Ik zou mijn broer dus kunnen zeggen: neem ook 28 cm, maar wil dit graag eerst even checken met het forum. Misschien is 30 beter, of 35, of ... of 25 genoeg ... 

 

 

Dit zijn eigenlijk dingen die je samen met de architect moet bespreken.

Want het is een verbouwing, dus je kan niet altijd zelf bepalen hoeveel isolatie je wilt. (behalve als geld geen rol speelt)

Zeg gewoon tegen de architect dat je minstens een K30 wilt behalen (op papier laten zetten!). En de luchtdichting een grote rol laten spelen want vele architecten hebben er nog steeds geen ervaring mee.

K25 is het economisch het meest ideaal, maar dat is bij nieuwbouw. Bij verbouwing kan dit soms te duur zijn, wegens technisch moeilijker toe te passen.

Passiefhuis bij verbouwing is meestal niet rendabel.

Dag Walter,

Bedankt voor uw reactie!

Ik laat eens nakijken hoever we komen met het K-peil, en wat er extra moet om aan K30 te geraken ...

Dat van de luchtdichtheid: er wordt in het lastenboek in ieder geval al gezet dat na afloop een test blowerdoor + thermografie zal uitgevoerd worden.

Mvg,

Valérie

 

Valerie,

Ik sluit me aan bij het commentaar van Walter.

En waar hij zegt dat passief bij verbouwing meestal niet rendabel is bedoelt hij dat waarschijnlijk economisch en met hetgeen we nu kunnen inschatten betreffende de prijsevolutie van energie.

Ecologisch is het zoals u wellicht weet een andere zaak en ook  economisch wordt het een ander verhaal indien energie in de toekomst een stuk duurder gaat worden dan nu algemeen wordt aangenomen.

Charel

Dag Valérie,

 

Luchtdichheid is inderdaad zeer belangrijk. Zeker bij verbouwing is dit niet eenvoudig. Die tientallen centimeters isolatie gaan niet renderen, als de luchtdichtheid niet in orde is. Zorg ook dat het lastenboek vermeldt op welke manier dat daartoe gekomen moet worden (doorvoeren, bepleistering, aansluitingen,..). Enkel een blowerdoor doen om achteraf de fouten te constateren is niet genoeg natuurlijk.

Hetzelfde met koudebruggen trouwens. Zorg dat die weggewerkt geraken.

Een isolatiedikte bepalen is vaak altijd natte vingerwerk, tenzij je weet waar je naartoe wil met je gebouw. Bij passief is dat vastgelegd (15kWh/m²) dus die eis zal de diktes bepalen.

Bij renovatie heb je dat niet. Het voorstel van K30 als bovengrens vind ik wel niet slecht.

Hoe dikker hoe beter is ook een manier, maar technisch moet het nog doenbaar zijn en je geld kan je best zo efficient mogelijk besteden natuurlijk.

Economische diktes ? Bij renovatie kost alles geld, en meer dan je op voorhand inschat (zal je zelf ook zal wel gemerkt hebben). Je kan daar naar gaan rekenen, maar ook al zou je de energiekost de komende tientallen jaren kunnen inschatten, het blijgt gokwerk. Je kan best gaan voor een comfortabele woning (zeer goed geisoleerd, luchtdicht, geen koudebruggen, goed zomercomfort) en dat klaar is voor de uitdagingen binnen 10-20-30 jaar.

Wat ik zeker zou doen: zorgen dat alle kamers warm te krijgen zijn met (zeer)  lagetemperatuursverwarming want dat is absoluut de toekomst. Als binnen 15 à 20 jaar die gasketel ter discussie staat, moet je de rest van je verwarmingssysteem niet wijzigen als je overstapt op naar warmtepomp of wie weet andere zaken.

 Ik weet niet wat er voor de slaapkamers voorzien is, je zou daar ook je isolatiediktes kunnen laten bepalen door te eisen dat daar verwarming (praktisch) nooit nodig is.

 

Groetjes,

 

Geert Bellens

 

Dag Geert,

Dat is lang gelezen zeg, hopelijk alles goed met jou?

Bedankt voor je reactie --> zeer nuttig!

Voor de verwarming: er zat eerst een warmtepomp in de plannen, maar om budgetredenen is die vervangen door een gasketel, dus ja, het afgiftesysteem (vloerverwarming) is hieraan al aangepast!

Groeten,

 

Valérie

Dag Valérie,

 

alles goed. Maar ik zal je een mailtje sturen ipv alles op het forum te bespreken.

Geert

 

 

Beste,

In een houten dak kun je bijvoorbeeld kiezen voor houten planken met hoogte 23 cm om de spanten te maken.

Daar kun je dan 2*12 cm glaswol of rotswol in kwijt, een beetje aangedrukt. Bovenop kan dan over de spanten doorlopend een laag  isolatieplaten , bv powerroof, bv 1 laag van 10 cm of ook 2 lagen van 8 cm. Dikke doorlopende isolatieplaten blijkt in de praktijk moeilijk om vast te timmeren aan de spanten. Het helpt al om bredere planken te nemen, bijvoorbeeld half doorgezaagde balken.

Dan is 2 X 8 cm best haalbaar. Wij hebben een traditioneel gemetseld passiefhuis laten bouwen, en met 23 cm glaswol en 2X8cm powerroof platen eroverheen, geeft dat 0,078 als U-waarde. Dat is haalbaar voor een 'traditionele' schrijnwerker, al moesten wij wel zoeken om er een te vinden die het wilde doen. Maar is inmiddels al 3 jaar geleden, mischien zijn de geesten inmiddels verlicht.

Plat dak is met Eurothane Bi-3 platen van 8 cm dik, 3 lagen boven elkaar. Geschrankt gelegd en de lagen met brander aan elkaar gesmolten. U waarde is 0,109. Dit is gedekt met EPDM.

Ik denk dat bovenstaande goede traditioneel gebouwde daken zijn met een uitmuntende isolatiewaarde.

" gespoten PUR (beperkte hoogte beschikbaar door renovatie, dus gekozen voor best isolerende middel) " :
het best isolerende en nog betaalbare is Resolhardschuim. Jammer genoeg weinig bekend door klassieke bouwfirma's. Maar iedere bouwgroothandel kan dit leveren (bijv. Kooltherm van de firma Kingspan, ...)
VLOER
gespoten PUR haalt lambda 0,027 - zelfs slechts 0,030 volgens sommige bron, terwijl voor resolhardschuim 0,021 geldt.
Alleen moet bouwplastiek eronder en erboven om dit vochtvrij te houden. Hetzelfde geldt trouwens voor PIRplaten (lambda =0,023)
bij 8cm resolplaat:    R=3,80 
bij 8cm gespoten PUR: R=2,67 tot 2,96
bij 8cm PIRplaat:  R=3,48
.
PLAT DAK
Resolplaat kan ook voor plat-dak gebruikt worden omdat die platen uitermate drukvast zijn en beloopbaar. Tevens veeel milieuvriendelijker dan PIR en PUR
Omdat voor een plat dak het materiaal voldoende beloopbaar en dus drukvast moet zijn, zijn er weinig alternatieven. Rhinoxx van Rockwool is met ster het oudste product, lambda=0,040
en PIRplaat als klassiek hedendaags product (lambda=0,023) , maar Resolplaat toch te prefereren als modern materiaal wegens de superieure kambda (0,021) en milieuvriendelijker karakter.
DAKBEDEKKING:
roofing garantie = 10 à 15 jaar
EPDM garantie =  30 jaar
.
GEVEL
EPS lambda kan erg variëren... 0,034 tot 0,040
XPS rond de 0,034
Dit wordt meest gebruikt voor renovaties, wellicht wegens de kostprijs per m², hoewel de resolplaat K5 door de fabrikant speciaal geproduceerd wordt voor gevelisolatie en zelfs voor gevelbepleistering (=crépi)
14cm resol:  R=6,66 dus U=0,15 (zoals in passiefhuis)
14cm XPS:  R=4,12
Bedenk dat je wel eerst de spouw moet opspuiten (spuitwol, lambda=0,034) voor je gevelisolatie aanbrengt. Dit om geen luchtconvectie in de spouw te krijgen dat de gevelisolatie voor een groot deel teniet doet....
TOTALE R(gevel) = R(i)+R(u) + R(steen) + R(spouw) + R(buitenisolatie) met R(i)+R(u)=0,17 en R(20cm steen)= 0,2
.
ZEER BELANGRIJK BIJ RENOVATIE (en ook bij nieuwbouw vaak uit het oog verloren): KOUDE-BRUGGEN (bouwknopen waarlangs energielekken optreden)
De dakisolatie moet contact maken met de gevelisolatie, liefst in elkaar overgaan. En de gevelisolatie moet contact maken met de vloerisolatie (alle nieuwbouw die ik de laatste  3 jaar zag, zondigt hiertegen).
.
VERWARMING
vloerverwarming op lage-temperatuur, gevoed door kleine gaswandketel is economisch meest efficiënt.
.
VENTILATIE
ventillatiesysteem D: enkel als je en deuren en ramen luchtdicht krijgt in de renovatie...
Ik zou die meerkost liever steken in dikkere isolatie met lagere lambdawaarde, want de energie dat een systeem-D kan terugwinnen is klein te noemen in vergelijking tot de energie die je bespaart door qua isolatieniveau naar zeer-lage-energiehuis of passiefhuis te gaan. Een supervoordelig systeem-C  zou kunnen zijn:  afzuigventillatoren met vocht-sensor in badkamer en keuken, plus ventillatietoevoerroosters in het nieuwe verdiepingsdeel EN is voor de wetgever reeds voldoende en geeft in een oud huis een serieuze verbetering van de luchtkwaliteit
LEES WEL: ik ben niet tegen systeem-D, maar gebruik het in het prioriteitenlijstje NA hoger isolatieniveau en zelfs NA een zonneboiler.... (terugverdientijd van meer isolatie loont hier)
.
P.S:
het door mij gegeven advies komt GEHEEL voort uit uitgebreide renovatiestudie van eigen 3-gevel-huis (anno 1935) met plat dak en talloze herzieningen en bijsturingen tijdens de uitvoering van het project
P.S.:
Dat bouwheren, architect en aannemers zich niet goed voelen bij passief: vertel hen dat dan niet. Het verschil met passief is dat je luchtdichtheid geschikt is voor systeem-D en isolatieniveau R > 6,7  dus U < 0,15 en koudebrugvrij.  Dus het enige waar je hen nog moet van overtuigen is dit ISOLATIENIVEAU... PRECIES DIE PARAMETER DIE NOG NIET VASTLIGT EN WAAR JOUW ADVIES GEVRAAGD WORDT

Isolatie in dak vind ik een 25-tal cm cellulose (of glas/rotswol) een goed minimum. 30-40 cm is uiteraard nog beter. Zeker bij grote daken.

E-peil: steeds zo laag mogelijk, liefst richting passief. Dus E30 of lager.

 

En wat is je probleem met cellulose? Als er nu 1 materiaal is dat je kan gebruiken als 1 op 1 vervanging voor een andere dakisolatie, dan is het wel dat. Als je toch iets op een 'ecologische' manier wenst te isoleren ;-)

Oostlandvaarder, lijkt mij een dure opbouw zo. Die powerroof is toch niet goedkoop?

Handiger lijkt me om gewoon dak uit te dikken (doe je het zelf, kost het bijna niets) of direct met I-profielen te werken.