Het bos en de bomen - renovatie hoeve 17° eeuw

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Beste allen,   Ik heb me al uren geamuseerd met diverse discussies na te lezen op dit forum, maar of ik er nu veel wijzer uit ben geworden is maar zeer de vraag...  De meningen lopen vaak uiteen en er is steeds een verschillende context.  Bovendien lijken veel bezoekers bijzonder goed op de hoogte of technisch onderlegd.  Wie ziet nog het bos door de bomen ?   Ik doe toch maar een poging om even onze situatie te schetsen en advies te vragen: Mijn vriendin en ik kochten een oude hoeve (17° eeuw), als dorpsgezicht beschermd.  De hoeve heeft een grondoppervlakte van 130m² (gelijkvloers) en nog eens hetzelfde aan zoldervloer. In de jaren '80 werd deze boerderij gerestaureerd, echter niet / onvoldoende geisoleerd.  Verwarming gebeurt met elektrische accumulatoren, elektrisch verbruik komt neer op ongeveer 500 € in de maand.  Wolfsdak (deels stro, deels boomse pannen) met een onderdak in asbest en zo'n 6 cm geïsoleerd met glaswol. Voorts op het gelijkvloers overal metselwerk zonder spouw (+/- 30cm) en voorzetwanden in gyproc zonder isolatie en vloer rechtstreeks op zavel.   Mijn idee : */ Isolatie isolatie dak : huidig onderdak en isolatie laten zitten, hiervoor nog extra 14cm glaswol plaatsen en afwerken met hout.  (dampscherm voorzien ?  Open ? Gesloten ?) isolatie muren GV: hier weet ik het echt niet meer.  houtwolplaten / combinatie met leem ?  Welke opbouw om condens te vermijden ? (isolatie buitenzijde is NIET toegelaten) isolatie vloer : betonplaat + gespoten PUR schuim 10cm, vlak geschuurd   */ Ventilatie : systeem C+ EVO II renson, met muurroosters (?)  (het glas is reeds dubbel en wens ik voorlopig niet te vervangen, zelfregelende raamroosters zijn dus geen optie). Of toch maar balanssysteem D ?   */ Verwarming : vloerverwarming op gelijkvloers (tackersysteem), wandverwarming op 1° verdiep (hier wil ik absoluut planken vloer, vloerverwarming dus vermoedelijk niet mogelijk, ook al omdat het verdiep op een houten roostering ligt) combinatie : zonneboiler / buffervat / gascondenstatieketel en aangevuld met CV houtkachel.  Of beter de gascondenstatie ketel vervangen door warmtepomp lucht/water ?   Ik wil graag zoveel mogelijk zelf uitvoeren.   Wie wil even meedenken en kan een helder antwoord formuleren dat begrijpelijk is voor de gewone DIY-er ? Ik kijk met spanning uit naar jullie reactie.   Dank bij voorbaat voor alle suggesties !

Reacties

Pfoe... op alle vragen is wel antwoord te geven maar dat kost me een tijd.  Misschien een architect vragen?

 

Stop toch voor alles architecten aan te bevelen... De topicstarter vraagt om DIY oplossingen, ik vermoed dat hij het ook doet om iets te verwezelijken zonder dat er een zakkenvuller bij komt kijken. Daar help je de mensen echt niet mee vooruit hoor...

Dus:

*/Dakisolatie tussen houten lattenwerk, ik ben erg tevreden over Isovlas, er zijn andere alternatieven mogelijk. Ik heb gewerkt met houten kaders (10cm hoog) tegen de kepers, maar ik zag onlangs een truukje met triplex/multiplex dat me veel beter lijkt om bij te isoleren.
Voorzie een goede damprem (bv Intello) en goed luchtdicht proberen af te tapen met Tescon tape o.i.d. De vraag is alleen of dat onderdak dampopen is, daar heb ik geen idee van. 

*/Gevelisolatie
Wat je voorstelt met leem kan best, er zijn platen met ingebouwde damprem, kijk eens rond op het forum, ik heb het hier al zien passeren. Ik overweeg ze trouens zelf ook te gaan gebruiken in combinatie met leem.
In het deel dat al klaar is, heb ik gewerkt met kepers, vlas ertussen (10cm), intello damprem en afwerking met gyproc. Ook dat werkt snel en ik ben zeer tevreden van het resultaat. Is ook goedkoper.

*/Omdat je huis toch niet luchtdicht is, zou ik niet teveel geld steken in dure/overbodige ventilatiesystemen. Kan je geen roosters voorzien in de gevels bijvoorbeeld?
Balansventilatie zou ik persoonlijk alleen doen bij nieuwbouw zodat je zeker weet dat alles dicht is. Zo'n oud huis helemaal dicht krijgen lijkt me moeilijk en dan is zo'n ventilatiesysteem zonde. Ik heb gewoon een goede hygrometer in huis en roosters in enkele van de nieuwe ramen.

*/Gascondensatieketel is het goedkoopst en lijkt me het gemakkelijkst zelf te doen. Het hangt ervan af hoe handig je bent natuurlijk.
Als je veel ruimte hebt, kan je investeren in een goede speksteenkachel i.p.v. een CV houtkachel om bij te verwarmen.

 

Zo, dat is wat ik ervan denk, voor zover je kan beoordelen op basis van een forum natuurlijk... 
Informeer je goed, weet zeker wat je doet en laat je niet gek maken door cowboys, architecten en sommige forumbezoekers... Ik heb tot nu toe ook alles zelf gedaan, wat je niet kan, kan je leren was de ingesteldheid en ik ben zeer tevreden over het resultaat (en het gespendeerde budget).

 

 

Beste,

wij hebben aan de Molen van Rotselaar een oude stal/schuur/knechtenverblijf uit 1770 verbouwd in een woning. Een eerste keer in 1993 en een tweede keer enkele jaren geleden.

We hebben tijdens de recentste verbouwing onze buitenmuren langs binnen geisoleerd met 8 cm pavatex houtwolplaten (2 x 4 cm met tand en groef). Daarna hebben we muurverwarming geplaatst en laten lemen, ongeveer 3 cm. We hebben nu een heel ander, aangenaam klimaat in huis.

Het dak bestond uit unidekplaten met 10 cm isomo isolatie in. Daar hebben we nu 10 cm bijgedaan tussen extra houten kepers, een dampscherm en gyproc platen. Gasverbruik is naar een derde gedaald ongeveer.

staat nog op het programma: oude dubbel glas vervangen door beter.

veel succes!

Beste Soapwater en beste Dirk,

Bedankt voor jullie reacties en tips !

Ondertussen heb ik nog wat verder gezocht naar ecologische isolatie producten die geschikt zijn voor isolatie langs binnenuit.  Ik vond Pavadentro, Guntex Thermo room en Homatherm ID-Q11.  Alle 3 geschikt om te stuccen met leem.  MAAR : wat zijn die producten kostelijk !  In vergelijking met doorsnee glaswol ongeveer x2...

Dirk : welk type platen heb jij juist gebruitk en waar gevonden ?

Nogmaals dank !

Beste,

 

Een 17e Eeuwse hoeve ... , beschermd als dorpszicht.

Misschien is het ook de moeite om te focussen op het lange-termijn-behoud van zo'n gebouw.

Dat gebouw overleeft al 3 eeuwen en heeft op die manier ook al veel energie bespaard. Zou zonde zijn om er ,geïnspireerd op de moderne (passief)huizen, het door ondoordachte ingrepen op enkele decennia te slopen.

Het grootste probleem is inderdaad vocht als u zo'n gebouw ondoordacht gaat isoleren.

Langs binnen isoleren (altijd gevaarlijk) zou bijvoorbeeld kunnen met kapilair aktieve isolatiematerialen. Houtwol, leem of lichtleem. MAAR ook dit slechts tot geringe diktes.(6cm houtwol) Glaswol en rotswol zijn dat in geen enkel geval.

Maar nog veel beter is om eerst uit te maken of de muurisolatie sowieso wel veel gaat bijdragen. Andere ingrepen zijn vaak veel rendabeler en zonder (condens-)risico. (dak-vloer-ramen-verwarmingsinstallatie).

De dakisolatie die u voorstelt lijkt me op het eerste zicht ook problematisch. In principe moet de opbouw zo zijn dat de lagen  steeds dampopener naar buiten toe zijn. IS het dat niet dan risceert u ook daar weer condensproblemen, met het bijkomend nadeel dat het de dragende constructie (hout) van het dak aantast.

Ik zou me eerst eens goed informeren op sites voor monumentenzorg in binnen- en buitenland. Verwarmingsenergie is niet de enige vorm van energie.

 

@ Soapwater,

Het is de eerste keer dat ik een topicstarter adviseer om een architect te contacteren. Het is duidelijk dat TS een vraag heeft die verder gaat dan alleen de binnenisolatie, een onderwerp overigens waar je volgens mij prima op kunt afstuderen en een dik boek over kunt schrijven.

Ik vind in dit geval dat TS beter een architect kan adviseren en dan alsnog zijn werken zelf uitvoert. Overigens wel opletten dat een architect gekozen wordt met kennis en ervaring met monumentale panden. De meeste architecten hebben nog niet eens gehoord van Pavadentro.

 

 

@Ingir :
Beste Ingir, ik begrijp perfect waarom je een architect adviseert.  Je hebt hierin overschot van gelijk; alleen heb ik al vaak gemerkt dat architecten erg veel bezig zijn met esthetiek (wat ook bijzonder waardevol is natuurlijk), maar vaak heel wat minder goed op de  hoogte zijn van technische materie zoals isolatie, laat staan van ecologische technieken (leem, houtwolplaten, ja, zelfs zonneboilers etc).  Zonder pretentieus te willen zijn heb ik het gevoel, na een dagje surfen op het net, daar meer over te weten dan zij.  Misschien is het ook normaal dat je niet van alles op de hoogte kan zijn; van ventilatie tot isolatie; van domotica tot sanitair en van houten vloeren tot alarminstallaties.  Huizen zijn technische overduidelijk veel complexer geworden dan pakweg 20 jaar geleden.  Langzaam zal de bouwsector dan ook evolueren zoals de medische sector : een huisarts die van alles wat op de hoogte is en een heel resem aan specialisten.

@MaiaVanManwe
Dank ook voor je interessante, doch ogenschijlijk tegenstrijdige kijk op dit project.  Bedoel je dat het mogelijk interssanter is om de muren niet (te veel) te isoleren ?   Concentreren op andere bezuinigingsmaatregelen ?  U spreekt over problematische dakopbouw: zou het interessanter zijn om de huidige glaswolisolatie te verwijderen en bv te vervangen door isofloc ?  (De cementplaten verwijderen is een groter probleem omdat dan ook alle pannen en riet moeten worden vervangen...). 

Nogmaals dank voor jullie inspirerende input.

 

Het probleem is inderdaad dat het vakgebied van de architect zeer breed is met het nadeel dat dit vaak ten koste gaat van de diepte. Het is daarom ook belangrijk dat je een architect vindt die wat meer ervaring heeft met ecologische materialen en renovatie van historische panden. De meeste architecten komen niet verder dan het bedenken van geile doosjes of truttige pastorij, die moet je dus niet hebben.

Beste,

 

Een monument kan je onmogelijk benaderen met technieken en methoden uit de nieuwbouw.

Indien je dat toch wenst had je misschien beter een recente woning gekocht of gebouwd. Ik neem aan dat je dat ook al begrepen hebt na een dagje surfen, want het behoort zeker tot de basiskennis van architecten.

Muurisolatie langs de binnenkant = om problemen vragen. Een matige kapillair akieve isolatie langs binnen wordt algemeen als aanvaardbaar beschouwd, maar dan moet je je aan bepaalde (zeer matige) diktes houden. Het verdient bovendien de aanbeveling om eerst eens goed na te rekenen of de sop de kool wel waard is  wat muurisolatie betreft. Zeer waaschijnlijk is het bij een monument interessanter om bijvoorbeeld gedeeltelijk te isoleren en dit  in functie van  het  geheel van het gebouw, het dampverloop in de muren, de oriëntatie, de invloed van en op andere bouwonderdelen, het uitzicht enz .... Dit (puur prijstechnisch) gaan vergelijken met glaswol duidt op ernstige tekortkomngen in de kennis van binnenisolatie van volle muren vrees ik.

Het dak: moeilijk van hieruit uit maken, maar in principe ligt een historich rietdak vrij verlucht langs onderen. Gezien dat hier niet zo is ,volgens de beschrijving, zit je daar al met een probleem.

 

Ik kan me dan ook alleen maar bij Ingir aansluiten om je goed te informeren bij mensen met verstand van zaken. Bovendien kan het je ook nog wel wat voordelen opleveren, want voor historisch verantwoorde restauratie-ingrepen zijn er meestal ook nog wel (aanzienlijke) subsidies te krijgen.

En vergeet vooral niet dat je er geen duurzame, ecologische woning meer van moet maken, maar dat het dat allang is.

 

Ook zijn er een aantal verenigingen en overheidsinstanties met deze materie bezig waar je je licht (gratis) kan opsteken.

Monumentenzorg, monumentenwacht, vereniging voor restauratie en ambachten enz... Info vragen kost alvast niets.

Ook  publiceren al die instanties  regelmatig infofolders om mensen te behoeden voor al te voortvarend geklus.

Hier een intro: http://cultureelerfgoed.nl/sites/default/files/u4/rdmz_info_rb_27-2001.pdf

 

G

Beste Gert_C

Op www.u-value.net (qua oorsprong een Duitstalige site) biedt een oplossing voor het berekenen van condensproblemen.

Daar kan je gerust de oefening eens maken. Mocht je er hulp bij nodig hebben, dan geef je maar een seintje.

Zoals al aangehaald: dakopbouw is van groot belang en hieraan wijzigen aanbrengen nog meer! In Nederland hebben ze een voorbeeld hoe het aanbrengen van een koelinstallatie t.h.v. de zolder (met kapconstructie) de muurplaat liet wegrotten. Voor jou betekent dat in concreto achterhalen wat de eigenschappen van de asbestlaag zijn: OF aaneensluitende laag = (grote) damprem ; OF asbest leien met haakjes op de kepers bevestigd = "beperkte "damprem.

Maak je geen illusies omtrent de damprem in jouw situatie. 100% damprem en luchtdicht bestaat niet. Hoe graag vertegenwoordigers het je ook willen verkopen... Je kan enkel proberen zoveel mogelijk vochtige lucht aan debinnenzijde te houden en af te voeren met ventilatie en het deel dat toch de constructie ingaat er zo goed mogelijk laten uit diffunderen. Hetzelfde geldt voor de muren. Isolatie aan de binnenzijde vereist een damprem, maar de minste doorbreking KAN nefast zijn en een doorbreking is er sneller dan je denkt (vb. stopcontact, lichschakelaar of grote herinrichtingsdrang na 10jaar waarbij een fotomuur met veel nageltjes moet komen :-)  )

Ik ben me de laatste tijd aan het verdiepen in leem, waarin de vochtige binnenlucht zou condenseren en de leem deze geleidelijk aan terug afgeeft aan debinnenruimte (goed voor een constante Relatieve luchtVochtigheid). Spijtig genoeg staat nooit vermeld hoeveel die buffer juist is, wat de µ-waarde van leem is  en blijft deze eigenschap, naar mijn insziens, wetenschappelijk onbewezen. Maar we zoeken verder naar deinfo.

Misschien helpen andere ingrepen je idd nog het meest verder, zoals andere mensen hier al hebben aangeven. Om debrainstorm verder te zetten: -vloerverwarming? (of is de vloer ook beschermd?) dit gecombineerd met een goed isolatiepakket onder de vloer, resulteert in een grotere warmteafgifte naar debinnenruimte.

- Isoleren van ramen? let wel op! als je moet kiezen tussen condens in demuren of op koud(er) glas. Kies dan het laatste: wanneer vochtige lucht condenseert tegen glas, loopt het af en kun je het opkuisen. Aan condens in de muren kun je niet aan, maar schimmels en de gevreesde huiszwam wel. Stomme oplossing mss, maar een (gevoerde) gordijn combineert demogelijkheid om d evochtige lucht te laten condenseren tegen het glas, maar beperkt de koudestraling naar deruimte, en z'n gebruikers toe.

 

PS: hou er wel rekening mee dat je steeds onder een rieten dak een luchtdichte onderlaag moet hebben. Stel dat er brand onstaat op je rieten dak, kan het vuur geen lucht aanzuigen vanaf je zolderruimte en blijft het beperkt tot een smeuldene massa (wat nog steeds beter is dan een huis in lichterlaaie ...)