Ecologische lijm

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Hallo

ik ben bezig met een ecologisch project en ben hiervoor opzoek naar een biologische lijm die te vergelijken is met een houtlijm D3/D4.
Deze zou op waterbasis moeten zijn en bij het uitharden waterresistent zijn. Ook zou hij stevig/hard moeten zijn na het drogen.
Wat meegenomen zou zijn is dat de lijm ook nog UV werend is en transparant na het drogen.

Kent iemand een soort lijm dat aan deze beschrijving voldoet?

Alvast bedankt!

Ambet Manalo

Reacties

 er bestaan wel latexlijmen. Dat komt wellicht het dichtst bij jouw wens in de buurt. Maar of die sterk genoeg zijn om hout te kleven wet ik niet.
Zie bij Biofa.be en biofa.de en Proclima en Auro. En contacteer eventueel deze fabrikanten als de technische fiche niet duidelijk genoeg is...

Met latex (ik vermoed dat je natuurlatex bedoeld) zou je wel een goed waterbestendigheid halen.

Maar... UV bestendigheid is door de onverzadigde verbindingen in natuurlatex zeer slecht. Vandaar het sterke vergelen of bruin worden van latex door inwerking van licht (vooral door UV).

De sterkte van de lijmlaag zal ook maar pover zijn (maar wellicht toe te passen voor laminaten van papier, karton of met dunne houtlagen waar weinig mechanische krachten op inwerken).

 

Volgens mijn bescheiden mening kom je dan terug bij PVA (polyvinylacetaat) lijmen. Die zijn net ontwikkelt om bovenvermelde problemen met latexgrondstof niet te vertonen.

Ondanks dat PVA grondstof heden uit petroleum (vroeger uit steenkool) afkomstig zijn, zijn die die PVA-lijmen nog relatief milieuvriendelijk te maken.

Reden: Het is te maken uit kleine eenvoudige chemische verbindingen die relatief goed beschikbaar zijn.

 

De biologische afbreekbaarheid is bovendien ook aanvaarbaar te noemen en het vergaat uiteindelijk (is natuurlijk wel een heel proces!) tot CO2 en water.

De waterbestendigheid (om de D3 of D4 norm te halen) dat is andere koek.

Die kan bekomen worden door toevoegen van fosforzuur (die ontrekt water tussen de PVA ketens waardoor men crosslinking bekomt).

Maar dat werdt vroeger ook wel eens uitgevoerd met chroomverbindingen (wat in de huidige ecologische context uit den boze is!).

D3 of D4 norm kan ook behaald worden door toevoegen van PU-harders maar dat is dan ecologisch weer minder goed. (De fabricatie van PU harders op zich is héél gevaarlijk).

 

Met moderne polymerisatie-technieken bieden diverse leveranciers PVA lijmen of grondstof ervoor aan die de D3 halen (sommigen claimen ook de D4 norm).

 

Om te besluiten:

Persoonlijk zou ik een simpele, eenvoudige, goed op punt staande PVA lijm (D3 of D4...) gebruiken en die zal bovendien nog een probleemloze sterke bestendige lijmverbinding geven.

 

 

Ikzelf ben ook op zoek gegaan naar een witte watervaste lijm, omdat ik binnenkort na mijn job als meubelrestaurateur ook een website ga beginnen met handgemaakt/ecologisch verantwoord speelgoed en houten snijplanken.

 

En dan kom ik maar 1 lijm tegen die voedselveilig en watervast is, en dat is Titebond III .

 

Walter:

Kan je een idee geven van de samenstelling (bindmiddel...) van deze lijm? Het klinkt een beetje als een merk van epoxylijm, vandaar mijn vraag.

Hebben ze er een attest van? Want het zou de eerste maal in mijn leven zijn dat ik daar een attest van onder de ogen krijg. Tweede vraag is dan ook of dat attes geldig is in Belgie of in Europa (voor het geval men de werkstukken in andere EU-landen op de markt wil brengen).

 

Wat weinigen nog weten: PVA is "mono-thermoplastisch". Dat wil zeggen dat je het telkens tot een hogere temperatuur moet brengen om het terug te laten smelten of vloeibaar worden. Idem als je een PVA lijmverbinding terug los wil krijgen.

Simpel uitgedrukt: Door dat verwarmen verwijder je de laatste waterresten in de lijmfilm en krijg je bovendien ook een vorm van dwarsverbindingen tussen de PVA-lijmmoleculen. De sterkte en waterbestendigheid van zulke lijmfilm gaan drastische naar boven.

 

Dit werd jaren geleden ook gedaan voor de kantafwerking van spaanderplaten voor o.a. keukenkasten. Die werden met de hand of mechanisch ingelijmd en nat of droog op het werkstuk aangebracht. Dan werdt het tegen een verwarmde ALU- lat geperst. De PVA lijm smelt (bv. op 103 graden Celcius) en koelt terug af.

Die PVA lijmverbinding kon je enkel terug los krijgen door te verwarmen tot boven 103 graden.

De waterbestendigheid van de lijmverbinding gaat hierdoor ook spectaculair naar boven.

 

Voordeel is ook dat je met zuiver PVA zonder toevoeging van chemische hulpmiddelen hoeft te werken.

Wellicht een ouderwetse werkwijze maar ik vind het ecologisch en kwalitatief een redelijk goede oplossing.

 

Je kan het werkstuk/lijmverbinding ook verwarmen met een infraroodlamp:

Ik had in de jaren 60-70 zelfs een klant (een schrijnwerkerij van twee gebroeders in Zele), die op die manier ramen maakte. Zij verlijmde zijn ramen op kamertemperatuur. Nadien gingen al die verbindingen enkel minuten onder een speciale krachtige infraroodlamp. Die lamp hing met een katrol aan het plafond en konden ze op die manier tot vlak boven de lijmverbinding laten neerdalen. Zij hebben nooit lijmlossingen op hun buitenramen gehad.

 

Enerszijds zou het beetje energie-input voor de infraroodlamp of het verwarmingselement een bezwaar kunnen uitmaken maar anderszijds spaart het de toevoeging van één of meerdere grondstoffen (natuurlijk of synthetisch) om hetzelfde resultaat te bekomen.

 

Nog een bedenking:

En... met zuiver PVA hoef je niet te gaan zoeken naar attesten (onschadelijk, niet gevaarlijk voor het milieu, enz.)

Wordt later het werkstuk verbrand of gecomposteerd dan vergaat alles tot CO2 en water.

 

Werd vroeger  geen vislijm gebruikt? Dit lijk 100% natuurlijk?

eddy

 

 

Dag Rudy,

Ik las op je profiel dat je een familiebedrijf hebt waarin je zelf lijmen maakt. Zou het mogelijk zijn om volgende week eens langs te komen om je mijn project uit te leggen en eventueel lijm te kopen?

 

Met vriendelijke groeten,

 

Ambet Manalo

Ja, en en na vislijm heb je had je ook nog beenderlijm.

Maar of de fabrikatie ervan heden nog doorgaat heb ik mijn twijfels.

En zo ja,  wat doet men met de afval van die producties?

Er werdt bij de oude procédé's soms 'sterk verhit' of 'uitgegloeid' (= lees energieverbruik) of er werd basismateriaal 'uitgekookt' in zoutzuur...

 

Tweede probleem bij vislijm en beenderlijm is de bruinkleuring, veroudering en het bros worden van die lijmfilmen en de gevolgen daarvan. Denk maar aan de geur van ouderwetse spaanderplaten van 30-40 jaren geleden.

 

Als je dan het ecologisch optelsommetje gaat maken dan vermoed ik dat PVA (polyvinylacetaat) lijm een vrij goede zoniet zéér goede ecologische voetafdruk heeft (ondanks dat het gemaakt wordt uit petroleumgrondstof)

PVA  is bovendien nog vrij goed biologisch afbreekbaar en ook nog eens totaal onschadelijk voor mens en milieu.

Om die laatste reden wordt/werd het ook gebruikt bij de fabrikatie van kauwgom en voor het maken van niet-eetbare beschermingsfilm rond bepaalde soorten vleesworsten.

 

 

Die oude dierlijke lijmen worden nog altijd verkocht. Ik ben meubelrestaurateur en gebruik het bijna dagelijks :-)

Maar je hebt er zoveel verschillende soorten in, rudy niet alle dierlijke lijmen worden vlug bros.

Beenderlijm word wel sneller bros, maar is gemakkelijkst van allemaal te gebruiken, dus die kan je niet gebruiken voor stoelen, maar wel gemakkelijk om fineer mee te lijmen.

Vislijm heb je in 2 soorten (koude en warme vislijm), de koude vislijm is zeer goed van kwaliteit en gemakkelijk mee te werken, maar vreselijk duur.

Huidenlijm is dan beter van kwaliteit dan beenderlijm, maar iets moeilijker mee te werken.

Dan heb je nog konijnenvellen lijm, die is zeer elastisch, maar zeer moeilijk mee te werken, word ook gebruikt bij schilderijen om het canvas mee in te strijken.

Zenuwlijm, hazenlijm, ...

 

Wij maken meestal een mix van 2/3huidenlijm met 1/3 beenderlijm met een beetje nipagine en thioureum.

Zodat het niet gaat schimmelen en elastischer blijft

Lijmpot nooit laten koken en lijm op tijd vervangen , dus niet constant blijven heropwarmen.

En opletten dat je hond er niet van gaat eten  :-)

 

 

 

 

 

Dag Walter,

in mijn jonge jaren verkocht mijn vader "buffellijm" ik veronderstel net als van konijnenvellen dat die dan van de buffelhuiden of koeienhuiden gemaakt was? Die lijm werdt verkocht in "pareltjes" of korrels.

De beenderlijm van toen kwam uit India maar die is toen eens in opspraak gekomen omdat er sprake was dat er menselijke beenderen voor gebruikt werden. (Analoog probleem toen met het pigment "beenderzwart" in opspraak en dat normaal uit lams-beenderen gemaakt werd...).

groeten,

Rudy