Nulenergie-woning : steeds passiefhuis ?

Het Ecobouwers forum is vernieuwd en verbeterd, daarom is deze discussie afgesloten. Je kunt hier niet meer reageren. Je kan deze vraag opnieuw stellen, of vragen aan de beheerder van Ecobouwers om deze discussie opnieuw te openen als een nieuwe vraag.

Over een tijdspanne van ongeveer 20 jaar heb ik als particulier 3 ecologische bouwprojecten achter de rug : een strolemenwoning, een ecologische verbouwing van een kantoor en een laag-energiewoning. Mijn volgende project is de grondige verbouwing van een kleine woning tot een nulenergiewoning.

Ik stel mij echter vragen over het karkan waarin het denken over energiezuinige woningen wordt geperst : het gaat nog steeds over grote woningen, met een groot verwarmd volume, met steeds ingewikkelder en dus kwetsbare technieken. Ik zoek eerder naar kleiner, met een beperkte warme kern, met eenvoudige, beheersbare technieken, in de idee van onafhankelijkheid en zelfvoorziening.

Daarom val ik bijv. over een element in de definitie van passiefhuis, nl. dat deze worden geventileerd met warmteterugwinning. Het lijkt mij dat er toch andere, minder dure en eenvoudigere mogelijkheden moeten zijn om tot een nulenergie-woning te komen, nl. een huis dat alle energie die de bewoning ervan nodig heeft, ter plaatse produceert.

Fossiele brandstoffen zullen steeds duurder worden, niet iedereen kan met hout stoken, het rendement van PV-panelen kan alleen maar groter worden : het lijkt mij daarom het meest economisch, ecologisch en comfortabel om op elektriciteit in te zetten.

Mijn nieuwe project, een huis bedoeld voor 2 personen (en eventueel 1 kind), met een perfecte oriëntatie op de zon, zie ik in gedachten dan als volgt : een kleine verwarmde kern (woonkamer, badkamer en keuken) van ongeveer 50 vierkante meter, met een evengrote zone daarrond die enkel (passief) door de zon zal worden opgewarmd ; een kleine warmtepomp die zorgt voor vloerverwarming en SWW en eventueel afkoeling in de zomer en PV-panelen die voor alle elektriciteit zorgen. Dus geen balansventilatie, geen zonneboiler. En vanzelfsprekend : zeer goede isolatie, ecologische materialen, regenwater.

Heeft iemand daar aanvullende ideeën over ?

 

Joost C. - Aalst

Reacties

joost

en hoe ga je verse lucht binnenhalen en hoe ga je de warmte uit de vervuilde lucht recupereren? en geen zonneboiler, terwijl je 50 tot 70% van je warm water met thermische zonne-energie kan doen?  en dan nog wat elektrisch koelen in de zomer?  ik heb een heel andere mening over "ecologisch".

en waar komt die elektriciteit voor de WP vandaan?  PV in de winter?  als ik zie wat dat hier vorige maand heeft opgebracht, had ik dik in de kou gezeten.

hans d

 

 

 

Joost,

 

Ik zou me toch eerst goed aan het tellen zetten. Bijvoorbeeld: als de woonkamer op de zon uitgeeft, dan wordt het reeds moeilijk de andere gedeelten van het huis door de zon te laten opwarmen.

 

Ik ben akkoord dat een balansventilatie met wtw niet eenvoudig is in een oud klein huis en er zijn geen subsidies aan verbonden. Maar afgezien daarvan versta ik de hetze tegen de balansventilatie toch niet goed. Is het systeem C+EVO beter? Dan riskeert ge veel te weinig verse lucht in de slaapkamer te bekomen en het blijft koude lucht die ge binnenlaat. En hoe gaat ge met deze koude lucht uw slaapkamer comfortabel houden gedurende de winter (eerst opwarmen met de vloerverwarming en dan afkoelen met de ventilatielicht)? En hoe gaat ge de badkamer warm houden wanneer de ventilatie ervan stroomafwaarts van de slaapkamer staat? Vloerverwarming alleen volstaat dan niet.

 

Er zitten toch verschillende punten in uw project die niet zeer logisch zijn, tenzij bij acuut plaatsgebrek.

Als er gestreefd wordt naar een bijna ,,passiefhuisisolatie,, kan de volgende configuratie een oplossing zijn: Mogelijk kan hij ventileren met een Finoven, dwz. de verbrandingslucht halen uit de woonruimte +  het openzetten van een raampje tijdens het stoken en of bestaande kieren en voegen. Het SWW wordt gerealiseerd met een zonneboiler in de zomer en een warmtewisselaar ingebouwd in de finoven voor de winterperiode + rechtstreeks gekoppeld aan de vloerverwarming of via boiler voor de verder afgelegen kamers.

Mon 

Joost,

 

mijn passiefhuis (en hopelijk binnenkort erkende nulenergiewoning) beschikt niet over ingewikkelde technieken:

- ventilatie-unit voor verse lucht

- zonneboiler met ingebouwd elektrisch element voor naverwarming

- leefruimte (living + keuken), die georienteerd is op het zuiden en het westen, wordt verwarmd door 2 elektrische radiatoren

- badkamer wordt bij gebruik door kindjes (2 à 3 uurtjes/week) verwarmd door elektrisch blazertje

- koken is met inductievuur

- PV-installatie voor opwekking elektriciteit

 

Alles werkt afzonderlijk van elkaar.

 

Ik beschouw het pas ingewikkeld als de verschillende technieken geintegreerd zijn en afhangen van elkaar. Bv als je verwarmt via ventilatielucht zou je, als je ventilatie-eenheid defect is, ook geen verwarming meer hebben.

 

Ik krijg hier wel het verwijt dat ik niet ecologisch bezig ben omdat ik mijn elektriciteit in de zomer produceer en in de winter verbruik, maar ik ben het niet eens met die visie. Heb daar al eens over gediscussierd in volgende vraagstaart (denk vooral tabbladen 4 en 5, rond periode einde 2008 - begin 2009)

http://www.ecobouwers.be/forum/post/enquete-bijverwarming-passiefhuis?page=5

  

Begrijp uw protest tegen die ventilatie niet goed. Ingewikkelde is dat niet hoor. Dat zijn gewoon 2 ventilatoren.

 

Was je misschien niet van plan luchtdicht te bouwen?

 

Peter

 Beste,

Dank aan Hans, Pierre, Mon en Peter voor de kritische bedenkingen.

Mij lijkt het, net zoals Peter, ecologisch dat je de elektriciteit die je produceert in de zomer, kan gebruiken in de winter. Maar daar hoeft de discussie verder niet over te gaan.

Wat mij het pijnpunt lijkt in mijn concept is inderdaad de ventilatie : niet van mijn slaapkamer (want die wil ik onverwarmd en buiten de verwarmde kern houden omdat ik steeds met open venster slaap), wel van de woonruimte en de badkamer. Dat probleem stelt zich echter gedurende ongeveer 3 wintermaanden : daarbuiten is er door de passieve zonnewinsten geen verwarming nodig - dat is althans de bedoeling - en kun je dus gewoon een raam op kantelstand zetten. In de zomer hoef ik niet elektrisch te koelen, want ik zorg voor natuurlijke ventilatie (via grondbuis) en beschaduwing van het huis.

Ik heb er dan moeite mee dat ik voor die 3 wintermaanden een heel ventilatiesysteem met warmteterugwinning moet installeren. Of bestaat zoiets ook in het klein, de grootte van een gaskachel met muurdoorvoer ?

Andere vraag : wat zou economisch en ecologisch het meest interessant zijn, een zonneboiler (ongeveer 5000 euro ?) of een aantal extra PV-panelen om de aanmaak van mijn SWW door de WP mogelijk te maken ?

@Peter : jouw project lijkt op het mijne qua concept, behalve dat je verwarmt met elektrische radiatoren terwijl ik via een WP ga. Wat zou het meeste elektriciteit vergen ? Welke ventilatie-units heb je gebruikt ?

Joost C.

 

 

 

Joost,

 

Het gaat hier toch over een grondige vernieuwing van een oud huis? Dan moet ge ook een EPB-aangifte doen en moet de ventilatie voldoen aan de normen. Ge wilt ook een grondbuis steken. Dus moet de inkomende lucht toch kunnen ontsnappen na door alle vertrekken te zijn geweest. Dat vraagt ook een verdelingskanaal en een of meerdere ventilatoren. En met een weinig lucht dat in een grondkanaal geweest is (grond op +/- 8°C op het einde van de winter, +/- 14°C op het einde van de zomer), zult ge niet veel kunnen opwarmen in de winter of afkoelen in de zomer.

 

Directe elekrische verwarming is gemakkelijk inzetbaar, maar verbruikt 2,5 tot 3-maal meer elektriciteit dan een (ingewikkelde en dure) WP. In een echt PH kan dat volgens mij eventueel nog gerechtvaardigd zijn. Maar in een echt PH heeft men wel balansventilatie met warmterecuperatie (wtw) nodig.

 

Voor mij is uw project niet voldoende coherent om er volledig in te geloven.

joost

alle argumentatie ten, spijt is het mij niet duidelijk hoe je op die manier een degelijke ventilatie kan waarborgen.  vensterverluchting werkt niet, dat is al ten overvloede bewezen.  het werkt wel redelijk als het binnen lekker warm is en buiten ijskoud, onder die omstandigheden zullen er redelijke hoeveelheden warme lucht de woning verlaten en zal er ijskoude lucht voor in de plaats komen.  maar als de binnen-en buitent° naar elkaar toe groeien, zal er van uitwisseling nog nauwelijks sprake zijn. in de zomer zal er dankzij de grondbuis (koude lucht) misschien ook wel wat uitwisseling plaatshebben.  maar voor de rest van het jaar zie ik dat niet zitten, zonder ventilator wordt dat niks.  moet uiteraard geen systeem D zijn, met een goed geplaatst systeem C lukt dat ook, al gaat dat tenkoste van de energie en het comfort.

hans d

 @Peter : jouw project lijkt op het mijne qua concept, behalve dat je verwarmt met elektrische radiatoren terwijl ik via een WP ga. Wat zou het meeste elektriciteit vergen ? Welke ventilatie-units heb je gebruikt ?

Joost C.

peter

je hoeft het daar niet mee eens te zijn, eenieder heeft het recht op z'n eigen visie.  maar hoe meer elektriciteit we gebruiken, hoe liever electrabel en consoorten dat hebben, want dat maakt kernenergie onvermijdelijk, en dat past natuurlijk volledig in hun kaart.

hans d

 Dat een warmtepomp 3x zuiniger met energie omgaat dan direct elektrisch verwarmen klopt theoretisch. En wanneer je de elektriciteit van het net betrekt, kan een warmtepomp nuttig zijn. Maar bedenk dat je maar 35% van de energie uit het stopcontact krijgt van de energie die in de centrale wordt verbruikt. Dus wil je het wereldwijde energieverbruik terugdringen, dan kun je het beste afzien van alle vormen van elektrisch verwarmen, ook met een warmtepomp, want die heeft vrijwel hetzelfde energieverbruik op zijn geweten als een HR-ketel direct aan huis. Ook warmtepompen, gevoed vanuit het lichtnet,  leiden onherroepelijk tot meer kernsplijters en dus tot een onverantwoord afvalprobleem voor het nageslacht.

Wanneer je de elektrische energie zelf kunt opwekken, dan heb je geen last van de netwerkverliezen van 65% en is er niets tegen elektrisch verwarmen (direct of via een warmtepomp) in te brengen. Maar bedenk dat het verbruik van warmtepompen bij heel veel huishoudens enorm tegenvalt. Voor één bewoner in een eengezinswoning, die de helft van de tijd op een booreiland werkt, vind ik 7.000kWh aan verbruik gigantisch, net als voor het gezin van 3 personen die 13.000kWh aan jaarverbruik op de teller kreeg en de buren met twee personen in een rijtjeshuis 9.500kWh.

Vooraleer je aan installaties begint (zoals warmteterugwinning uit ventilatielucht: een systeem dat bij velen erg veel ongemak en klachten oplevert) zou je allereerst moeten werken aan een gedegen isolatie van de woningschil. Daarbij kun je een leefpatroon ontwikkelen waarbij je veel minder energie verbruikt. Daarna kun je berekenen wat je nog nodig hebt en kijken hoe je dat geschatte verbruik gaat opwekken. Een zeer goed geïsoleerde woning met bewust levende bewoners, heeft nog maar weinig extra energie nodig. Elektrisch bijverwarmen vanuit eigen PV (al dan niet netgekoppeld) kan dan een optie zijn. Met wat houtstook erbij en een zonneboiler, heb je al gauw een energieoverschot.

 

In onze toekomstige woning zijn we eerder bang voor een energieoverschot dan voor een tekort. Zonwering op het zuiden hoort dan ook nadrukkelijk in ons plan.

 @floristiek :

Dat is inderdaad mijn bedoeling : een klein huis, supergeïsoleerd, volledig gericht op passieve zonnewinsten, bewust levende sobere bewoners, waarbij alle energie wordt geproduceerd door het huis zelf. En dan denk ik eerder aan 2000 Kwh of lager per jaar als energiebehoefte, alles inbegrepen : verlichting, keukentoestellen, SWW en verwarming.

Ik ben op zoek naar de juiste technieken die ik hiervoor moet inzetten.

Een eerste bekommernis is dat ik vooral toekomstgericht wil kiezen. Ik beschik in het huis over gas, net-elektriciteit, hout, en grondwater. Ik kies voor elektriciteit omdat ik denk dat dit de energiedrager van de toekomst is : door de technische ontwikkelingen zal het steeds gemakkelijker en goedkoper worden om zelf elektriciteit te produceren (langzaam stijgend rendement van PV-panelen, nieuwe technieken zoals de "ridgeblade"-windmolen...) en op te slaan (cfr. nieuwe batterijtechnieken).

Een tweede bekommernis is dat het huis en zijn bewoners in de toekomst zo onafhankelijk mogelijk moeten zijn. Dat betekent ook dat de technieken simpel moeten, zodat de bewoners zelf kunnen ingrijpen of zodat de techniek in elk geval breed verspreid is bij vakmensen. Daarom ben ik bijv. bij ventilatie eerder geneigd om te kiezen voor het gericht inzetten en versterken van natuurlijke, niet-mechanische luchtstromen.

Overigens vind ik dat een échte nulenergiewoning niet alleen de energie voor de bewoners moet produceren, maar in de loop van zijn levensduur ook zijn opgeslagen energie (nl. de energie die nodig was om het te bebouwen) zou moeten produceren, wat dus zeker een "energieoverschot" vergt.

Joost C.

floristiek

<< Wanneer je de elektrische energie zelf kunt opwekken, dan heb je geen last van de netwerkverliezen van 65% en is er niets tegen elektrisch verwarmen (direct of via een warmtepomp) in te brengen. >>

probleem is dat je nooit zelf de benodigde energie kan opwekken, tenzij met een enorme investering.  in een passiefhuis of gelijkaardig zit je toch al snel rond de 15 kWh per jaar en neem 120 m², je zit dan aan 1800 kWh.aan verbruik, om daar onder te gaan moet je wel heel spartaans gaan leven denk ik.  stel een COP van 3, dan heb je een 600 kWh nodig.  al die energie zal je moeten opwekken op 4 maanden tijd.  ik heb zelf een installatie van 2.1 kWp en deze heeft me van nov 2009 tot en met feb 2010  62.5 kWh opgebracht.  dat was een bijzonder slecht jaar, en dus was de behoefte aan verwarming groter dan gemiddeld. als je de behoefte deelt door 4 (en een gelijke spreiding is niet realistisch, dus in werkelijkheid wordt het nog slechter), dus 150 kWh en wetende dat in dec 2009 mijn opbrengst 12.1 kWh was, zou ik er hooguit in geslaagd zijn eigen verbruik voor verwarming te dekken met een PV-installatie van 12.4 kWp.  en dan nog zou ik een heel grote opslag moeten hebben om de 16 uur quasi zonder licht en de sombere dagen (en die zijn in december meestal in de meerderheid) te overbruggen.  maar de warmtebehoefte van dec. ligt meestal 2 keer zo hoog dan in november, en dan kom ik eerder in de buurt van een maandverbuik van 200 kWh of 16.5 kWp.  en dan hebben we het nog niet over direkt elektrische verwarming, want dan is het allemaal maal 3!

en dat betekent in de praktijk dat je ondanks alles toch weer aan kernenergie vasthangt. 

hans d

joost

2000 kWh zou bewonderenswaardig zijn mocht je daar in slagen. maar ik denk niet dat je er met jou uitgangspunten gaat komen, en dan vooral niet wat ventilatie betreft.  stel dat je met 100 m³/h ventileert, aangezien de slaapkamers buiten het beschermd volume liggen. je hebt dan bij een binnent° van 20° en buiten 0° een energieverlies van 680 Wh of  16.32 kWh per dag. 

december 2010 was het daggemiddelde -0.6°C, in december 2010 zou je dan via natuurlijke ventilatie ongeveer 744 h * 100 m³/h * 0.34 * delta T (20.6K) = 521 kWh verloren hebben. voor januari 2010 zou dat 744 h * 100 m³/h * 0.34 * delta T (19.9K) = 503 kWh geweest zijn.  dus enkel via ventilatie zou je op deze twee maanden meer dan de helft van je streefcijfer er doorgejaagd hebben.  met een balansventilatie zou je met dat debiet en over die twee maaden ongeveer 60 kWh gebruikt hebben. reken op een realistische warmteuitwisseling van 75% en je had van die 1024 kWh  768 kWk teruggewonnen, of een netto batig saldo van 708 kWh.

verder zou ik zeker ook thermische zonnepanelen nemen, meet een degelijk buffer moet het mogelijk zijn zeker 70% van je warm water met de zon te maken met niet meer dan een tiental watt voor pomp en een paar watt voor de regeling.  veel minder high-tech dan PV.

wat dat laatste betreft geef ik je overschot van gelijk, en dat is ook mijn betrachting.  maar dat is voor de meesten nog een brug te ver vrees ik.

hans d

 

 

Eindelijk een wattmeter gevonden die voldoende precies is. Het verbruik van onze balansventilatie (met wtw) ligt als volgt:

 

- bij 90 à 100 m³/h: 17,5 w.  Op een jaar vraagt dat 153 kWh.

- bij 125 m³/h: 25 w. Op een jaar vraagt dat 219 kWh.

- bij 210 m³/h: 73,5 w. Op een jaar zou dat 643 kWh vragen.

 

We draaien in de winter systematisch gedurende 2/3 van de tijd in laagste stand. s'Nachts in stand 2 om in de slaapkamer aan 25 m³/h en per persoon te komen, met het venster gesloten.

 Beste Hans,

Met PV is het inderdaad vrijwel onmogelijk om hartje winter voldoende elektriciteit op te wekken. Joost wil dat proberen en zal daarbij extra energie nodig hebben uit een andere bron. Wij willen de PV  aan het net koppelen. Met 7400WP moet het mogelijk zijn tussen 5000 en 6000kWh op te wekken. In lente, zomer en herfst voeden we het net, precies op het moment dat er veel vraag is naar elektriciteit: overdag tijdens kantooruren. Zo voeden we het net, dat we als een reuzenaccu gebruiken. Immers 's winters en tijdens de donkere uren tappen we er energie uit en beseffen daarbij dat er ook atoomstroom bij zit, ook al zijn we aangesloten bij een maatschappij die 100% groene stoom op het net zet. Je hebt immers te maken met een net netbeheerder die uiteindelijk levert.

Wij streven naar overzichtelijke techniek, die bewezen heeft zonder problemen te functioneren: dus wel PV, maar geen warmtepomp. In plaats daarvan stralingswarmte uit een tegelkachel. Bij stralingswarmte blijft het behaaglijk ook bij een luchttemperatuur van 18 graden Celsius. Bij stralingswarmte kan er ook gerust een raam of zelfs deur open. Daar heb ik ervaring mee met een Finoven. Met open raam is warmteterugwinning op de ventilatielucht geen issue meer. Probeer bij alle maatregelen telkens weer te zoeken naar de simpelste en betrouwbaarste oplossing.

Via Agentschap.nl is een rapport te downloaden dat in april 2010 in opdracht van dit Nederlandse overheidsorgaan werd opgesteld. Ik citeer uit de conclusies van onderzoek naar de tevredenheid van de bewoners met hun energiezuinige woning:

"Bij nieuwe oplossingen om het energiegebruik en de CO2-uitstoot te verminderen, moeten

het gebruik en de gebruiker centraal staan, in plaats van de techniek. Door de onvrede

van bewoners met het binnenklimaat en ventilatie aan te pakken, krijgen vergaande

concepten voor een energieneutrale woning meer draagvlak. En zijn daardoor

succesvoller. Regelbaarheid, gebruiksgemak en zorgvuldig omgaan met ruimte zijn hierbij

de sleutelbegrippen.

Uit het tevredenheidonderzoek blijkt dat 40 tot 50 % van de bewoners matig of niet tevreden

zijn over het binnenklimaat en de ventilatie van hun woningen. Regelbaarheid is

genoemd als voornaamste probleem. Het is verstandig te onderzoeken hoe deze onvrede

om te buigen is binnen concepten voor energieneutrale woningen.

Uit de interviews en de projectbezoeken blijkt dat de bedachte oplossingen bij een aantal

projecten zijn ontstaan vanuit een technocratische benadering van het energieprobleem.

Zo komen concepten tot stand die niet aansluiten bij het gebruik. De maatregelen

leveren, naar het gevoel van de gebruiker, vaak niet veel meer op dan de energiebesparing.

Veelal levert de energiebesparende maatregel zelfs overlast op. Een voorbeeld is gebalanceerde

ventilatie. Het ventileert, maar dat doet een Mechanische Ventilatiebox ook.

Daarnaast moet de bewoner wel allerlei dingen doen zoals filters reinigen en vervangen

en zomers van stand veranderen. Bovendien wordt er vaak op een dusdanige plek lucht

ingeblazen dat bewoners daarvan hinder ondervinden. Bij een renovatieproject struikelen

de gebruikers op zolder over de kanalen die overal liggen.

Maar ook bij nieuwe verwarmingssystemen (warmtepompen bijvoorbeeld) kan het gebruik

in de knel komen. Uit dit onderzoek blijkt dat de individuele behoefte zelf de temperatuur

te kunnen regelen te weinig aandacht krijgt."

beste floristiek

mijn argument blijft echter, en dat geef je ook onrechtstreeks toe, elektrisch verwarmen bestendigd de kerncentrales.  want ook de zuivere groenestroomproducenten kunnen de vraag niet continu dekken, dus ook dan krijg je atoomstroom uit je stekker, alle goede bedoelingen ten spijt.  de accu is een non-argument, daar die accu hooguit 10 a 15 minuten stroom kan bufferen.  wat jij ( en ik) er in de zomer opzet, krijgen we in de winter - helaas - niet terug.  vandaar dat ik veel bedenkingen heb bij elektrisch verwarmen, ook met WP.

een van de betere alternatieven m.i. is inderdaad de massakachel met waterwarmtewisselaar, op die manier kan je echt energieneutraal zijn, op elk moment van de dag en het jaar en heb je ook geen behoefte aan elektrische bijverwarming.  houtketels en - kachels in mindere mate, vooral omdat ze zelden een echt goede verbranding kunnen garanderen.  al worden er in beschaafde landen (en daar zijn wij vooralsnog niet bij vrees ik), steeds meer kachels en ketels geproduceerd die een zeer beperkte fijnstofbelasting hebben, en dan soms nog uitgerust met systemen om het fijn stof te binden.

wat ventilatie betreft ben ik het echter helemaal niet eens.  <<  Met open raam is warmteterugwinning op de ventilatielucht geen issue meer.  >>  dat klopt, want dat is je reinste energieverspilling, hoe je het ook draait of keert.  want ook biomassa verbranden heeft een invloed op ons milieu.

en wat dat nederlandse rapport betreft, er zijn een paar goede redenen waarom er in nederland zoveel klachten zijn, terwijl er in duitsland of oostenrijk veel meer systemen D worden geplaatst, en daar véél minder klachten zijn.  ja, er is een beetje onderhoud aan, maar wat gebeurt er als jij alle dagen je finoven stookt en nooit de asse weghaald?  dan krijg je op een bepaald moment ook problemen, onderhoud is soms nodig.  en wat met de dampkap, de stofzuiger, ....?  ook daar moet je nu en dan eens naar omkijken, om van onze heilige koe maar te zwijgen, dat kost pas centen aan onderhoud.

en de laatset zin is al helemaal onzin, ik ken geen systeme met warmtepompen waar je geen thermostaat mee krijgt, tenzij misschien bij die o zo zuinige noorderburen?  nee, zelfs daar hebben ze een thermostaat.

hans d

 Beste Hans,

Waren de noorderburen (waarvan ik er een ben, zoals je al wel hebt begrepen) maar zo zuinig als Joost Callebaut. Ik zie onvoorstelbare verbruikshoeveelheden aan energie om me heen. In zekere zin heb je gelijk. Want wanneer ik een Nederlander vraag hoe hoog zijn verbruik aan elektra en gas is, krijg ik nooit opgaven van kubieke meters of kilowatturen te horen, maar alleen euro's per maand.

Ik denk dat we het in hoge mate eens zijn over de wenselijkheid om het verbruik van elektrische energie te beperken. Maar mocht je zo weinig gebruiken dat je het met eigen elektrische opwekking redt, zoals ook Joost hoopt, dan lijkt dat me geen probleem. Je geeft (in ons geval) mogelijk meer aan het net dan dat je eruit haalt en wordt dan netto-energie-leverancier. Dat je dan op een ander moment, ongewild, ook een deel atoomstroom in huis krijgt? Het zij zo. Daar kun je niets aan doen. De som blijft positief. Er is elders immers minder opwekking nodig en van je eigen verbruik is er zelfs bijna driemaal minder opwekking elders nodig (omdat er geen transportverliezen van 65% zijn).

Ook het gebruik van biobrandstof (voor zover deze uit afval bestaat) kan geen kwaad, ook al verbruik je energie. Wij gebruikten in onze vroegere Finoven dunningshout dat anders wordt versnipperd of gecomposteerd. Bij de vertering van spaanders (oxidatie) komt net zoveel CO² vrij als bij het verbranden van het hout. Bij goed stoken van een Finoven of andere massakachel, voeg je dus geen CO² toe en dan mag je best luchtig wonen.

Het was overigens een genoegen om van gedachten te wisselen. Je scherpt toch telkens weer je afwegingen en komt misschien tot andere keuzen.

tja, da's een keuze die je maakt maar waar ik mij moeilijk kan terugvinden, al ben ik ook netto leverancier.  het gaat mij om het feit dat je daardoor kernenergie en fossiele energie noodzakelijk maakt, en dat ligt nu eenmaal moeilijk bij mij.   mijn zoon verwarmd ook elektrisch, maar slaagt er in zijn totale energieverbruik te beperken tot 3900 kWh vorig jaar.  met een peuter en een baby, en dus alle dagen een wasmachine vind ik dat nog aanvaardbaar, maar zoals gezegd sta ik er niet achter.  overigens, we hopen op termijn toch nog een oplossing te vinden om dat verder te beperken.  alleen hebben we inderdtijd geen rekening gehouden met de mogelijkheid om een schoorsteen te plaatsen, wat nu natuurlijk dom blijkt geweest te zijn.  maar ik heb er van geleerd, onze volgende woning zal wel een schoorsteen en een massakachel hebben, en liefst van al een stampleem-massakachel.

hout verbrand inderdaad CO² neutraal, maar je brengt toch furanen, dioxines, fijn stof, e.a. in de lcht.  en net daarom ben ik de mening toegedaan dat we toch moeten proberen ook daar niet meer te gebruiken dan strikt noodzakelijk. 

maar verder denk ik dat we het volstrekt eens zijn met elkaar, en die kleine verschillen maken het leven boeiend :-)

hans d